توصیه های پزشکی برای حجاج بیمار
شاید یکی از حاجت‌های شما در این سفر، به دست آوردن سلامتی باشد، به خصوص وقتی که با یک بیماری مزمن دست و پنجه نرم می‌کنید. با این حال، وسایلی را که باید از طریق آنها این حاجت شما برآورده شود، از یاد نبرید. پزشک کاروان قبل از اعزام، شما را معاینه می‌کند، آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهد و نتایج آنها را بررسی می‌کند. اگر وضعیت ثابتی نداشته باشید، اجازه اعزام را به شما نخواهد داد.
بهتر است به دستور پزشک گوش دهید، چون در غیر این صورت هم سلامتی خودتان را به خطر انداخته اید و هم اسباب دردسر و ناراحتی بقیه را در این سفر فراهم کرده‌اید. مطمئن باشید که پزشک سختگیری بیش از حد نمی‌کند، چون شنیده شده که حتی بیماران نیازمند به دیالیز را هم با خودشان می‌برند و امکانات دیالیزشان را در عربستان دارند.
اما اگر با وجود بیماری، به شما اجازه اعزام داده شد، یادتان نرود که داروهایتان را همراه خودتان ببرید، آنها را در کیف یا ساک دم دستی‌تان بگذارید و مصرف به موقع آن را فراموش نکنید.
اگر دیابت دارید و انسولین مصرف می‌کنید، باید بدانید که تزریق انسولین در موقع احرام مشکلی از نظر شرعی ایجاد نمی‌کند.
داروهای ممنوع:
توجه داشته باشید که همراه داشتن برخی داروها، از نظر دولت و پلیس عربستان جرم محسوب می‌شود، جرمی معادل حمل مواد مخدر، که در آن کشور مجازات سنگینی هم دارد؛ داروهایی مثل استامینوفن کدئین ، شربت‌های سینه مانند اکسپکتورانت کدئین و همچنین داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور مانند دیازپام، فنوباربیتال و ... هم در همین رده محسوب می‌شوند.
بنابراین حتما قبل از پر کردن کیسه دارویی‌تان، با مسئولان کاروان‌ها درباره آن ها مشورت کنید.
همراه داشتن مدارک پزشکی:
مدارک، آزمایش‌ها، نوار قلب و چیزهایی مثل این ها را حتما با خودتان همراه داشته باشید. شاید خدای نکرده مشکلی برایتان پیش آید و این مدارک از صرف شدن هزینه و وقت اضافی جلوگیری کنند.
بیمارانی که مشکل قلبی دارند، احتمالا از آنها نوار قلب و تست ورزش گرفته شده و وضعیت خوبی داشته‌اند، اما بهتر است در حین انجام اعمال حج، قرص‌های با اثر فوری مانند: نیتروگلیسیرین یا قرص زیر زبانی را همراه خود ببرند و اگر در حین اعمال سنگین‌تر مانند سعی یا طواف، یا پیاده‌روی‌های طولانی، دچار درد قفسه سینه شدند، فوری از آن استفاده کنند و پزشک کاروان را از مشکل‌شان مطلع کنند.
البته به گفته مسئولان بهداشتی و پزشکی حج، رویکرد پزشکان کاروان‌ها، بیشتر سلامت‌محور و پیشگیرانه است و خود آنها، قبل از این که شما مشکلی پیدا کنید، به شما سر می‌زنند و از احوال‌تان جویا می‌شوند.
آبی بهداشتی از بهشت
یکی از مسائلی که هم به خاطر آب و هوای عربستان پیش می‌آید و هم به خاطر اعمال و مناسک خاص حج که با فعالیت زیاد توام است، از دست رفتن آب بدن و تشنگی است. لذا به فکر رفع تشنگی بدن‌تان هم باشید.
برای این کار به هیچ‌وجه نوشابه‌های گازدار را انتخاب نکنید، چون معده شما را ناراحت می‌کند و ممکن است مشکلات دیگری هم برایتان ایجاد کند. چای هم، باوجود همه فایده‌هایش، متاسفانه ادرارآور است و به همان نسبت که مایع وارد بدن‌تان می‌کند، باعث دفع آن می‌شود.
از آب غیر بسته‌بندی‌شده هم استفاده نکنید. البته مسئولان بهداشتی عربستان اطمینان داده‌اند که آب شهرهای مکه و مدینه کاملا سالم‌سازی شده است، با این حال به این توصیه احتیاطی توجه کنید و این یک ماه را از آب بطری‌ها بنوشید. اگر سن‌تان کمی بالاتر است یا بیشتر تشنه می‌شوید، همراه داشتن یک بطری کوچک، در همه وقت و همه جا، مشکلی ایجاد نمی‌کند.
نوشیدن آب، هم خستگی شما را می‌گیرد و هم از احتمال بروز مشکلی به نام یبوست جلوگیری می‌کند.
یبوست به دلیل خوردن بعضی میوه‌ها، مانند موزهای کمی کال، یا خوردن بیش از حد خوراکی‌های پروتئینی و همچنین تعریق بالا، ممکن است به وجود آید.
البته در منا و عرفات، مشکل صف‌های طولانی سرویس‌های بهداشتی هم وجود دارد، بنابراین یادتان باشد آنجا که هستید، کمی مصرف مایعات‌تان را محدود کنید. در زمان وقوف در چادرهای این منطقه ممکن است به شما یخ‌هایی هم بدهند، یادتان باشد که این یخ ها بهداشتی نیستند و نباید برای خوردن استفاده شود، فقط خنک‌تان خواهند کرد. البته این هم خوب است، چون از عرق کردن شما و اتلاف مایعات بدن، جلوگیری می‌کند.
بیماری حجاج
یک دسته از بیماری‌ها هست که متاسفانه، به عنوان سوغات اکثر حجاج از سفر حج شناخته شده و آن هم اغلب عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفس است، از سرماخوردگی و عفونت‌های شبه آنفلوانزایی گرفته تا سینوزیت، مننژیت، فارنژیت و حتی ذات‌الریه، یعنی عفونت ریه.
تلاش‌های کارشناسان بهداشتی، برای پیشگیری از این بیماری ها، تا به حال ناکام مانده است. البته برخی از این بیماری‌ها، مانند مننژیت مننگوکوکی، واکسن دارد و حتما جزء برنامه شما قبل از اعزام به حج قرار گرفته است.
واکسن آنفلوانزا را هم شاید زده باشید که البته ممکن است، نتواند جلوی برخی گونه‌های ویروسی مولد آن را بگیرد.
تراکم بالای جمعیت در این ایام و تنوع گونه‌های بیماری‌زا، دو عامل مهمی هستند که کار کنترل این بیماری‌ها را با مشکل مواجه می‌کنند، طوری که در سال‌های پیش، حتی تا 70 درصد از حجاج کشورمان دچار انواع و اقسام مختلف این بیماری‌ها شدند که انجام دادن اعمال حج را هم برای آنها سخت کرده بود.
توصیه ما برای آنها که به این مشکل‌ها دچار شده‌اند، این است که به توصیه‌های پزشک کاروان در این باره توجه کنند، اگر امکانش را دارند، یک یا دو روز استراحت کنند تا روند بیماری شان کوتاه‌تر شود و اگر لازم است دارویی مصرف کنند، حتما این کار را بکنند.
در مورد واکسن، یک نکته دیگر هم هست و آن این که برخی بیماران، باید نوع دیگری از واکسن، یعنی واکسن پنوموواکس را هم بزنند. این واکسن، برای بیماران مبتلا به برونشیت مزمن، برونشکتازی، سینوزیت‌های شدید مزمن و بیمارانی که طحال‌‌شان برداشته شده، الزامی است.
دكتر فرنوش صفوی‌فر
همشهری
*مطالب مرتبط:
