سیبی شکل هستید یا گلابی؟

کالری، مقدار انرژی ای است که به وسیله غذا خوردن در بدن تولید می شود. کربوهیدرات، پروتئین و چربی موجود در غذاها، کالری را به وجود می آورند.

بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس، به بدن فرمان می دهد که چه مقدار از کالری موجود در غذاهای خورده شده را بسوزاند و چه مقدار از کالری اضافی غذاها را در بدن ذخیره کند.

کالری اضافی در بدن به شکل چربی ذخیره می شود و باعث افزایش وزن می گردد.

مقدار کالری مورد نیاز

مقدار کالری بر اساس، ترکیب بدن، جنس و سن تنظیم می شود.

ترکیب بدن : افراد عضلانی، احتیاج به کالری بیشتری دارند.

جنس و سن : آقایان و افراد جوان نسبت به خانم ها و افراد میانسال نیاز به کالری بیشتری دارند.

در مواقع تب و بیماری، نیاز به کالری زیاد می شود.

در هنگام فعالیت، کالری بیشتری احتیاج داریم.

چاقی

چاقی یک بیماری متابولیکی مزمن می باشد. امروزه چاقی به شکل یک معضل درآمده است، زیرا انواع و اقسام بیماری ها از چاقی منشا می گیرند؛ بیماری هایی از قبیل: سرطان روده بزرگ ، سرطان سینه، شکستگی استخوان ، دیابت، فشار خون بالا، بیماری های ریوی و قلبی و سنگ کیسه صفرا.

چاقی باعث بروز افسردگی، افزایش خطر در عمل جراحی، نامنظمی قاعدگی، افزایش آمار طلاق و خودکشی می گردد.

عوامل تاثیر گذار بر چاقی

1- ژنتیک : اگر هر دوی والدین چاق باشند 65 تا 70 درصد ، اگر یکی از والدین چاق باشد 40 تا 50 درصد و اگر والدین لاغر باشند، 9 درصد احتمال چاقی در بچه ها وجود دارد.

2- سن: با افزایش سن، تحرک بدنی و سوخت و ساز عضلات کم می شود، پس احتیاج به غذای کمتری داریم. لذا اگر مقدار غذا را کم نکنید، با افزایش وزن روبرو خواهید شد.

3- جنس: افزایش وزن در خانم ها بیشتر از آقایان می باشد. خانم ها دارای مقدار کمتری عضله نسبت به آقایان می باشند ، پس کالری را کمتر می سوزانند.

4- زیاد غذا خوردن: خوردن غذاهایی که چرب هستند و کالری زیاد دارند.

5- ورزش نکردن : باعث می شود کالری مصرف شده نسوزد.

6- ترک سیگار: به علت آنکه نیکوتین موجود در سیگار، مقدار سوخت و ساز بدن را زیاد می کند، با ترک سیگار، سرعت سوخت و ساز بدن را کم کرده و افزایش وزن می یابید. ترک سیگار باعث می شود که مزه و طعم غذاها را بهتر درک کنید.

7- بارداری: در هنگام بارداری وزن مادر باید زیاد شود. بعد از بارداری با شیر دادن بچه و رژیم غذایی صحیح، می توان وزن مادر را به همان وزن قبل از بارداری برگرداند.

8- مصرف برخی داروها، به خصوص داروهای ضد افسردگی

9- عوامل متابولیکی بدن: کم کاری تیروئید ، برداشتن بیضه، نارسایی تخمدان، ورم مفاصل و ... .

هنگام ورم مفاصل ، تحرک بدنی بیمار کم می شود و دچار افزایش وزن می گردد.

اشکال بدن

- قهوه ای (احتیاط):

شکل روبرو بدان معنی است که شما لاغر و به "شکل فلفل" می باشید. این هیکل از نظر سلامتی خوب نیست و باید مراقب خود باشید.

همچنین احتیاج به افزایش وزن دارید.

- سبز(خوب) :

"شکل گلابی"، یعنی بدن سالم می باشد.

چربی های اضافی در باسن و ران ها ذخیره شده اند.

- زرد (احتیاط):

در اینجا شما دارای "شکل گلابی – سیب" می باشید و باید از بدن خود مراقبت کنید و وزن خود را کنترل کنید.

- قرمز(خطر):

اگر چاقی در وسط بدن باشد، به آن اصطلاحا، "چاقی سیبی شکل" می گویند.

در این نوع چاقی، مقدار فراوانی چربی در قسمت شکم ذخیره می شود و باعث افزایش خطر بیماری هایی از قبیل: بیماری قلبی ، افزایش فشار خون، دیابت نوع 2 و انواع سرطان ها می گردد.

بنابراین سلامتی شما در خطر است و باید نزد متخصص تغذیه بروید.

لازم به ذکر است که در چاقی های سیبی شکل، خطر بیماری های قلبی بیشتر از چاقی های گلابی شکل می باشد.

از کجا می توان تشخیص داد که اضافه وزن دارید؟

1- در بزرگسالان به وسیله BMI : BMI محاسبه ای از قد و وزن شما می باشد. BMI بین 18 تا 25 نشان دهنده وزن متعادل، BMI بیشتر از 25 نشان دهنده اضافه وزن و BMI بیشتر از 30 نشان دهنده چاقی پُرخطر می باشد.

2- اندازه گیری دور کمر: متر را دور شکم خود بپیچید. اگر اندازه دور کمر بیشتر از 89 سانتی متر در خانم ها و بیشتر از 102سانتی متر در آقایان باشد، احتمال خطر بیماری های قلبی و دیابت زیاد می شود.

3- نسبت دور کمر به دور باسن: باید این نسبت کمتر از0/8 برای خانم ها و کمتر از 1 برای آقایان باشد.

در مطلب بعدی شیوه درمان چاقی با تغذیه صحیح، ورزش و دارو را برای شما توضیح خواهیم داد. با این امید که به آنها عمل کنید و موثر واقع شوند.

ادامه دارد...

مریم سجادپور- کارشناس تغذیه