همسران ، همکارانی عاشق
لزوم شناخت حقوق و وظایف دو جانبه در خانواده
برای مطالعه ی قسمت قبل اینجا کلید کنید.
در مقاله ی قبل گفتیم که زن وشوهر باید به حقوق هم احترام بگذارند . از نمونه هاى بارز مراعات حقوق طرفین ، تقسیم كارهاى خانه و زندگى میان زن و شوهر است .وقتى بار سنگین خانواده بر دوش دو انسانى است كه با هم زندگى مشترك دارند ، چاره اى جز تقسیم این بار و كار نیست ، تا نه كارى بر زمین بماند و نه بارها بر دوش یكى سنگینى كند.
اساس حرمت گزارى به حقوق انسان ، شناخت و مراعات حقوق و وظایف است ، نه صرفا شعار به سود حقوق بشر!
همین كه اسلام براى زن ، حق مالكیت و استقلال اقتصادى و انتخاب و... قرار داده است ، نشانه حرمت نهادن به اوست . اینكه شوهر در مقابل همسرش وظایف و تعهداتى دارد ، نشانه دیگرى از این حق و احترام است .
خانواده اى كه بر شالوده محبت استوار شده باشد ، هر یك از زن و شوهر ، بیش از آنچه كه وظیفه شان است ، كار و تلاش مى كنند ، آن هم عاشقانه و از روى مهر و احساس رضایت و خرسندى .
در حالات و سیره رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) نقل شده است كه آن حضرت حتى در كارهاى خانه ، به همسرانش كمك مى كرد: و یخدم فى مهنة اهله (1) كه این بالاتر از تقسیم كار است .
آنچه مانع بروز تشنج و تنش در رفتار همسران است ، وجود حد و حریم براى كارها و وظایف هر یك و انتظار و توقع از یكدیگر در محدوده ی همان حد و حریم و مراعات آن حدود و حقوق است .
بار كارها را باید هر دو به دوش بكشند. كارهاى سنگین و خستگى آور و گوناگون خانه ، اگر به دوش یكى بیفتد و دیگرى بى خیال و راحت طلبانه و آسوده خاطر به خواب و تفریح و استراحت و مسافرت هاى خود برسد و غم خانه و فكر مشكلات را نداشته باشد ، ظلمى در حق دیگرى است ، چه زن باشد ، چه شوهر. البته در این گونه موارد ، این زنان هستند كه مظلوم خانواده مى شوند و حقشان تباه مى گردد.
این سخن زیباى پیامبر (صلى الله علیه و آله ) كه من بهترین شما نسبت به همسران خودم هستم . اگر جلوه هاى متعددى داشته باشد ، یكى هم رافت و عطوفت و كمك و تفقد و حق گزارى و قدرشناسى نسبت به زنان است كه حضرت رسول (صلى الله علیه و آله ) هم عملا چنان بوده ، هم به چنین رفتار متعالى و بزرگوارانه اى سفارش مى فرمود و از ستم و اجحاف در حق زنان نهى مى كرد.
رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) فرمود: ملعون ملعون من ضیع من یعول ؛ (2)
ملعون است ، ملعون است كسى كه فرد مورد تكفل خویش را تباه سازد.
تباه ساختن حق افراد زیر دست و تحت تكفل ، كه همسرهم یكى از آنان است ، موجب استحقاق لعنت الهى مى شود.
تقسیم كار و مسئولیت ها نیز باید با مراعات توان جسمى و ظرفیت وجودى و طاقت فردى باشد و از تحمیل تكلیفى فوق طاقت بر هر یك از آن دو پرهیز شود.
پایان این مقاله را حدیثى از پیامبر اكرم (صلى الله علیه و آله ) و سخنى از امام صادق (علیه السلام ) قرار مى دهیم :
مردى خدمت پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله ) آمد و در ستایش از اخلاق همسر خود چنین گفت : من زنى دارم كه هرگاه وارد خانه مى شوم از من استقبال مى كند و به پیشوازم مى آید و هرگاه كه از خانه بیرون مى روم ، مرا بدرقه و مشایعت مى كند. هر گاه مرا اندوهگین و ناراحت مى بیند ، از علت غم و اندوهم مى پرسد. پیامبر اكرم (صلى الله علیه و آله ) فرمود: این زن را به بهشت بشارت بده و به او بگو كه تو یكى از كاركنان و كارگزاران خدا هستى و براى هر روز تو، اجر و پاداش هفتاد شهید است . (3)
در سخنى ارزشمند، امام صادق (علیه السلام ) فرموده است :
مرد در زندگى با همسر خود ، بى نیاز از سه چیز نیست :
1- همراهى و هماهنگى با او ، تا به این وسیله ، موافقت و محبت و دوستى او را جلب كند.
2- رفتار نیك و حسن خلق با همسر و به دست آوردن دل او و با آراستگى و حسن ظاهر و جلوه زیبا در چشم او.
3- توسعه و گشایش در مسایل معیشتى .
زن نیز در زندگى با شوهرش بى نیاز از سه چیز نیست ، تا توافق كامل با او پدید آید:
1- نگهداشتن خود از هر گونه آلودگى و ناپاكى ، تا بدین وسیله دل شوهر به او اطمینان پیدا كند و در حالات خوشایند و ناپسند و خوب و بد ، اطمینانش محفوظ بماند.
2- نگهدارى شایسته از شوهر و مراقبت از او ، تا عواطف او را نسبت به خویش جلب كند و هنگام لغزش از سوى خود ، آن عاطفه او را كمك كند.
3- اظهار عشق و محبت به شوهر و خویش را آراستن و به ظاهری زیبا در آمدن تا در چشم شوهر ، زیبا جلوه كند و محبت افزون گردد. (4)
رعایت این نكات ، از نظر عاطفى و تحولات روحى در خانواده ، شرایط مناسب ترى را براى برپایى خیمه عفاف پدید مى آورد و ضامن استحكام بنیان خانواده در سایه تعالیم مكتبى است .
پی نوشت ها :
1- بحار الانوار، ج 16، ص 227.
2- وسائل الشیعه ، ج 14، ص 123.
3- بحار الانوار، ج 100، ص 239.
4- میزان الحكمه ، ج 4، ص 284.
منبع : تلخیص شده از كتاب " الفباى زندگى (آشنایى با اصول و عوامل تحكیم خانواده ) "
نویسنده : جواد محدثى
مقالات مرتبط :
