ماسك، از آنفلوانزا جلوگیری میكند؟
اگر یك آنفلوانزای شدید و مقاوم شیوع پیدا كند، ماسك‌های كاغذی كه در حال حاضر در تمام داروخانه‌ها در دسترس قرار دارند، قادر به حفاظت شما دربرابر ابتلا به این بیماری نخواهند بود.
این واقعیت ناامیدكننده‌ای است كه محققان آن را اعلام كرده‌اند. در واقع باید گفت دلیل علمی مشخصی پشت این قضیه وجود ندارد. با این‌حال، محققان سخت در تلاشند تا پاسخی برای این پرسش بیابند كه آیا استفاده از ماسك برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا مفید است یا نه؟
كتر مایكل بل، یكی از كارشناسان مركز پیشگیری و كنترل بیماری های آمریکا می‌گوید:«ما نمی‌خواهیم مردم این ماسك‌ها را از سر بی‌میلی و برای رفع تكلیف استفاده كنند. در واقع توصیه عمومی پرهیز از مواجهه با بیماری است.» اما چنین چیزی عملاً غیرممكن است.
بنابراین مركز پیشگیری و كنترل بیماری ها استفاده از یك ماسك ساده جراحی را در شرایط زیر توصیه میكند:
- در صورتی كه شما كاملاً سالم هستید و باید در مكان های شلوغ و پر ازدحام رفت و آمد كنید.
- بیمار هستید و احتمال می‌دهید كه ممكن است با یك فرد سالم، تماس نزدیك داشته باشید مثل اعضای خانواده.
- شما با فردی زندگی می‌كنید كه بیمار است، گرچه بیماری در مراحل اولیه است و شما هم به ناچار باید بیرون از منزل رفت و آمد داشته باشید.
اگر هم شما فرد سالمی هستید كه باید از یك بیمار پرستاری كنید، می‌توانید از یك ماسك گران‌قیمت كه ضخامت بیشتر و فیلتر قوی تری دارد استفاده كنید؛ اما به خاطر داشته باشید ماسك هرگز نمی‌تواند جایگزین مراقبت های اولیه برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا شود. مراقبت‌هایی نظیر شستن دست و پرهیز از تماس با افرادی كه دچار عفونت دستگاه تنفسی هستند.
دكتر جولی گربردینگ، مدیر مركز پیشگیری و كنترل بیماری ها می‌گوید:«نگرانی ما بیشتر از بابت افرادی است كه فكر می‌كنند ماسك یك وسیله جادویی است و می تواند جلوی انتقال هر نوع بیماری تنفسی را بگیرد. در واقع ماسك می‌تواند در حفاظت شخصی مؤثر باشد، اما اتكای صرف به آن، اشتباه است.»
نگاهی به پدیده جهش ویروس
امكان بروز همه‌گیری آنفلوانزا حتی در سطح جهان چندان دور از ذهن نیست؛ چرا كه ویروس ایجاد‌كننده این بیماری به‌راحتی جهش پیدا میكند. به‌دنبال این جهش، ویروس دارای ویژگی‌هایی می‌شود كه قبلاًَ انسان‌ها آن را تجربه نكرده‌اند.
دانشمندان نمی‌توانند پیش‌بینی كنند كه چه زمانی همه گیری جهانی بعدی آنفلوانزا از راه خواهد رسید. با این وجود، نگرانی‌ها با توجه به ظهور و گسترش آنفلوانزای مرغی در آسیا در حال افزایش است.
تهیه واكسن برای نوع جدید ویروس آنفلوانزا به چند ماه زمان نیاز دارد. بنابراین تا زمان آماده شدن واكسن، برای پیشگیری از بیمار شدن رعایت همان نكات ساده كنترل عفونت، باید در دستور كار جوامع مختلف قرار گیرد.
در توصیه‌های مركز پیشگیری و كنترل بیماری ها روی دو نكته بیش از بقیه تأكید شده است:
1- پرهیز از حضور در مكان‌های شلوغ و پرجمعیت.
2- پرهیز از تماس نزدیك با افراد بیمار به جز در شرایطی كه باید از یك بیمار پرستاری كنید.
آنفلوانزا به راحتی در فاصله حدوداًَ 2 متری از فرد بیمار به فرد سالم قابل انتقال است. متأسفانه طبیعت آنفلوانزا این گونه است كه فرد در ابتدای بیماری اصلاًَ نمی‌داند كه بیمار شده و تا قبل از شروع علایم آنفلوانزا، یعنی بدن درد بدن و عطسه و سرفه همچنان از خانه بیرون می‌رود و در تماس نزدیك با افراد سالم قرار می‌گیرد.
اما چرا استفاده از ماسك در فهرست مركز پیشگیری و كنترل بیماری ها قرار ندارد؟
دكتر گربردینگ پاسخ می‌دهد:«ماسك می‌تواند جلوی برخی ذرات معلق حاوی ویروس كه به واسطه عطسه و سرفه ایجاد می‌شود را بگیرد.
اما اینكه قطرات معلق بزرگ حاوی ویروس یا قطرات كوچك كدامیك خطرناك ترند، چندان واضح نیست.
به علاوه ماسك‌های ساده جراحی فقط قطرات معلق بزرگ را فیلتر می‌كنند و ماسك‌هایی كه فیلترهای قوی دارند، در دسترس همه قرار ندارند.»
به‌علاوه یكی از نگرانی‌های مركز پیشگیری و كنترل بیماری ها، القای حس اعتماد به نفس و امنیت كاذب به مردم است، یعنی مردم به اشتباه فکر کنند که با زدن ماسک دیگر بیمار نخواهند شد یا کسی را بیمار نخواهند کرد؛ مثلاً یک بیمار به واسطه یك ماسك معمولی كه درست هم روی صورتش قرار داده، به‌جای اینكه در خانه استراحت كند، سر از ایستگاه مترو در می‌آورد!
توجه به این نكته ضروری است كه آنفلوانزا صرفاً از راه هوا منتقل نمی‌شود. فرض كنید بیمار هنگام عطسه یا سرفه دستش را جلوی دهان و بینی می گیرد، بعد با همان دست دستگیره در یا میله اتوبوس را لمس میكند. حال اگر شما آن دستگیره یا میله را لمس كرده و سپس دست خود را به دهان یا بینی تان بزنید، در معرض همان عامل بیماری زا قرار گرفته اید. به‌نظر می‌رسد توصیه‌های مركز پیشگیری و كنترل بیماری ها با توجه به تحقیقات جدیدتر در زمینه استفاده از ماسك، تغییر خواهد كرد.
دكتر بل پیشنهاد میكند:«اینكه فردی از داشتن چند عدد ماسك در منزل احساس راحتی خیال میكند، اصلاَ قضیه غیرمنطقی نیست، به‌شرطی كه از آنها به شكل صحیح و به جا استفاده كند.»
ترجمه: علیرضا آشوری
CNN- 20 منبع: دسامبر 2007
* مطالب مرتبط:
مورد جدید آنفلوآنزای پرندگان در ترکیه
آنفلوآنزای پرندگان چه کسانی را تهدید می کند
ویروس آنفلوآنزا در برکه‌های یخ‌زده هم زنده می‌ماند
