تبلیغات سینمای ایران؛ درگیر حلقه مشکلات

نشناختن ابزار تبلیغات، تمرکز بر روش‌های آزمون پس‌داده و خودداری از نوآوری از یک سو و محدود بودن امکانات و سختگیری در امر تبلیغات از سوی دیگر موجب شده حیطه تبلیغات در سینمای ایران با مشکلات مواجه شود.

در حالیکه همواره تبلیغات مهمترین نقش را در عرضه آثار سینمایی ایفا می‌کنند، دلایل متعدد در سینمای ایران موجب شده تا کمتر فیلمی امکان این را به دست آورد که در شرایطی مناسب تبلیغ شود.

اختصاص بخش تبلیغات تلویزیونی به گروهی خاص از فیلم‌ها، محدودیت‌هایی که در تبلیغات شهری وجود دارد، نظارت‌های سختگیرانه روی آنونس‌ و تیزرها و همچنین غفلت از گونه‌های تبلیغاتی جدید و تکنولوژی تازه موجب شده تا بحث تبلیغ فیلم‌های سینمایی در ایران با مشکلاتی مواجه شود.

علی معلم؛ تهیه‌کننده و منتقد سینما درباره وضعیت تبلیغات فیلم در سینمای ایران گفت: نبود سرمایه‌گذاری صحیح در زمینه تبلیغ، گرایش به تبلیغات ارزانتر و مسایلی از این دست اجازه نمی‌دهد شاهد اتفاقی ویژه در این زمینه باشیم. تولیدکنندگان فیلم در ایران دانش معرفی کالای فرهنگی را ندارند و اغلب آنها فقط تولیدکنندگانی هستند که نمی‌دانند به چه شکل می‌توانند حاصل کار خود را به یک کالای فرهنگی تبدیل کنند.

معلم مشکل موجود در سینمای ایران را بالاتر از نوع تبلیغات دانست و افزود: بحث ما در زمینه توزیع فیلم‌های سینمایی بالاتر از نحوه تبلیغات است. در ایران فیلم‌هایی ساخته می‌شود که مخاطبی برای آنها پیش‌بینی نشده و مدت زمان فیلم، نوع اکران، نحوه برخورد و سنخیت با دیگر فیلم‌ها در زمان اکران مواردی است که در سینما هنگام تولید آثار مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

مصطفی شایسته؛ تهیه‌کننده سینما نیز درباره رسانه‌های تبلیغی که در اختیار فیلمسازان قرار دارد و امکان دسترسی و استفاده از آنها گفت: پخش تیزر و نصب بیلبورد بار مالی زیاد بر تهیه‌کنندگان تحمیل می‌کند اما ما ناچاریم برای اطلاع‌رسانی از این  رسانه‌ها استفاده کنیم. البته به تازگی یک موسسه تسهیلاتی برای استفاده از تبلیغات فراهم و شرایط را برای تهیه‌کنندگان کمی آسان کرده است. چنین روش‌هایی می‌تواند با کاهش هزینه تبلیغات به رونق سینما کمک کند.

مجید مدرسی بحث تبلیغات فیلم در سینمای ایران را از منظر هزینه‌ای که معمولاً‌ صرف آن می‌شود، مورد بررسی قرار داد و گفت: تیزرهای تلویزیونی، پانل‌ها، نشریات و ... مجموعه امکان تبلیغی فیلم‌ها هستند که معمولاً برای دستیابی به این تبلیغات باید هزینه‌ای به میزان 30 درصد بودجه ساخت کل فیلم صرف شود. با توجه به این مبلغی که صرف تبلیغات می‌شود، به نظر می‌رسد مهمترین وظیفه پخش‌کننده‌ها درک درست فیلم و دریافت این نکته است که کدام نوع تبلیغ می‌تواند برای فیلم مورد نظر مناسب باشد تا در نهایت شاهد شکست در اکران نباشند.

غلامرضا موسوی نیز در مورد استفاده از شیوه‌های جدید تبلیغاتی در ایران گفت: شیوه‌های جدید تبلیغات در ایران به دلیل برخی مشکلات چندان مرسوم نیست و نمی‌توان از اینترنت استفاده کرد، چون سرعت آن کند است و دیدن یک آنونس کوتاه چند دقیقه وقت می‌گیرد. دیدن عکس‌های تبلیغاتی یک فیلم در اینترنت هم آنقدر طول می‌کشد که حوصله افراد را سر می‌برد. پس در چنین شرایطی نمی‌توان از اینترنت استفاده مفید کرد و همچنان تلویزیون به عنوان موثرترین نوع تبلیغات شناخته می‌شود.

منوچهر محمدی هم درباره تنوع و نوآوری در تبلیغات سینمایی گفت: تبلیغات باید متنوع و خلاق باشد و در طراحی آن سلایق مختلف در نظر گرفته شود. تبلیغات نباید تصویری دیگرگون از فیلم ارائه دهد، چرا که مخاطب اگر در فیلم با چیزی مخالف تبلیغات مواجه شود دلزده می‌شود و گاهی تبلیغات سنگین نتیجه معکوس داشته و مخاطب را سرخورده کرده است.

این تهیه‌کننده با اشاره به محدودیت حوزه‌های اطلاع‌رسانی افزود: ما از اینترنت و امکان تبلیغاتی آن استفاده مناسب نمی‌کنیم و اینترنت هنوز رسانه‌ای فراگیر در سطح جامعه نیست و کمتر کاربرد تبلیغاتی دارد. با توجه به شرایط، تلویزیون همچنان موفقترین، تاثیرگذارترین و فراگیرترین رسانه تبلیغی برای سینما است.

علیرضا سرتیپی؛ مدیر شرکت فیلمیران هم در این زمینه اظهار داشت: هزینه‌های تبلیغات با فروش فیلم‌ها تناسب ندارد و حتی در مورد فیلم‌های پرفروش هم این قاعده صدق می‌کند. فروش یک سالن به شهرداری، سینمادار و... تعلق می‌گیرد و درصدی از آن به تهیه‌کننده و پخش‌کننده می‌رسد. شرکت تولیدکننده محصولات خانگی با فروش یکی از محصولاتش می‌تواند هزینه تبلیغ را تامین کند، اما در سینما این اتفاق نمی‌افتد.

حسن توکل‌نیا نیز با اشاره به اینکه یک فیلم بیش از هر ابزار تبلیغی از ماهیت و ذات خود انرژی می‌گیرد، درباره امکان‌های تبلیغاتی موجود گفت: متأسفانه تعرفه تبلیغات سینمایی در تلویزیون بالاست و به نظر می‌رسد مسئولان فیلم‌ها را با کالاهای مصرفی مقایسه می‌کنند.

وی بنیه مالی سینمای ایران را این گونه تشریح کرد: سینمای ایران بی‌بضاعت است و بنیه مالی‌اش آنقدر قوی نیست که از عهده چنین مخارجی برآید. به همین دلیل تهیه‌کننده‌ها از تبلیغات تلویزیون فاصله گرفته‌اند. مردم با دیدن فیلم تماشای آن را به دیگران توصیه و آنها را تشویق می‌کنند به سینما بروند. در جامعه ما که چندان به تبلیغات متکی نیست، مردم نقشی مهم در معرفی فیلم دارند، اما این جنس تبلیغات نیاز به زمان و شرایط دارد.

محمد نیک‌بین درباره آنچه در تبلیغات فیلم در سینمای ایران مورد غفلت قرار می گیرد، گفت: تمام انواع تبلیغات تاثیرگذار در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد که مهمترین آنها تبلیغات تلویزیونی و شهری است. تنها موردی که شاید در ایران کمتر به آن توجه شده، نمایش‌های افتتاحیه باشکوه و بزرگ است که البته این مراسم فقط در حد خبرسازی جنبه تبلیغی دارد.

داریوش بابائیان هم مهمترین و گران‌ترین نوع تبلیغات در ایران را تیزرهای تلویزیونی دانست و خواستار تعامل تلویزیون با سینما برای رفع مشکلات این حوزه شد.

منبع : مهر