آشنایی با روبات های نظامی
انسان از دیرباز در جهت افزایش آسایش خود گام برداشته . به کار گیری انواع انرژی، ساخت ابزارهای متفاوت و در مراحل بعدی ماشین آلات ساده و پیچیده در همین راستا می باشد. با پیشرفت علم به تدریج انسان بخش هایی از وظایف و فعالیت های خود را بر دوش ماشین آلات گذاشت و به جرأت می توان گفت ربات ها هم اکنون آخرین نسل این ماشین ها هستند. ربات ماشین الکترومکانیکی هوشمندی است که برای وظیفه ای خاص ساخته و برنامه ریزی گردیده و با گذشت زمان نقش مهم تری در زندگی انسان ایفا می نماید. ربات ها معمولا در مواردی استفاده می شوند که بتوانند کاری را بهتر از یک انسان انجام دهند یا در محیط های پرخطر فعالیت کنند مثل اکتشافات در مکان های خطرناک و یا مکان های آلوده به مواد شیمیایی و میکروبی و ... .
آیزاک آسیموف در ارتباط با ربات ها قوانین سه گانه ای وضع نموده :
1 ـ یک ربات نباید به هستی انسان آسیب برساند یا به واسطه ی بی حرکتی زندگی یک انسان را به مخاطره بیاندازد .
2 ـ یک ربات باید از دستوراتی که توسط انسان به او داده می شود اطاعت کند جز در مواردی که با قانون یکم در تضاد باشد .
3 ـ در نهایت یک ربات تا جایی که با قوانین یکم در تضاد نباشد از خود محافظت کند .
در سال های اخیر کاربرد دیگری از ربات ها مورد توجه قرار گرفته است که که کاملا با قوانین اول و دوم ایزاک آسیموف در تضاد است و آن استفاده از ربات در عرصه ی فعالیت نظامی می باشد. از آنجا که برای ربات ها ترس بدون معنی است، سرما و گرما بر آن تأثیری ندارد، استرس ، بیماری ، آلودگی ، باد و باران و ... بی تأثیر است، در صورت نابودی هزینه ی کمی به دولت تحمیل می کند و نیاز به فرایند های پیچیده ی آموزش و ... ندارد و در صورت لزوم به تعداد زیاد قابل تولید می باشند؛ می تواند جایگزین مناسبی برای انسان ها در میادین نبرد باشد.
بعضی از ربات های نظامی برای کار هایی مانند شناسایی ، پاکسازی میادین مین ، نمونه برداری از آلودگی ها و ... مورد استفاده قرار میگیرند و برخی دیگر مسلح می باشند و خود مستقیما وارد میدان نبرد برای صدمه زدن به دشمن می گردند .
ایده ی استفاده از ربات در میادین نظامی چندان هم جدید نیست و به جنگ جهانی دوم باز می گردد . نیروهای آلمانی با ارایه ی مینی تانک کوچک کنترل از راه دورgoliath ( جالوت ) که حامل مقادیر مواد منفجره بود اقدام به تخریب ماشین آلات و نیروهای دشمن می نمودند. در جناح دیگر نیز روس با ربات مشابهی به نام teletank از این روش سود می برد .
به طور کلی ربات ها از حیث هدایت و کنترل به دو گروه خود مختار و کنترل شونده از راه دور توسط انسان تقسیم بندی می شوند . از آنجا که هوش مصنوعی هنوز آنقدر پیشرفت نکرده تا در مواقع حساس و موقعیت های جدید تصمیم صحیح و سریع را بگیرد انسان همچنان نقش مهمی را در هدایت و کنترل ربات های نظامی ایفا می کند. به عنوان مثال در جریان مأموریت خنثی سازی یک بمب ، یک ربات ربات هوشمند در مراحل انتهایی خنثی سازی ناگهان به صورت کنترل نشده شروع به چرخش به دور خود و باعث نگرانی مسولین و ایجاد تردید هایی در ارتباط با به کارگیری ربات ها در مواقع حساس شد و یا در جریان یک تست، ربات های مسلح sward به سوی یکدیگر آتش گشودند .
در وادی ربات های نظامی آمریکا مانند دیگر عرصه ها ی نظامی بازیگر اصلی است و در قالب یک پروژه ی 230 میلیاردی سرگرم ایجاد و تجهیز یک ارتش رباتیک در آسمان ، خشکی ، روی آب و زیر آب است. از کشور های مهم دیگر پیشرو در این وادی به رژیم غاصب صهیونیستی ، کره ی جنوبی ، سنگاپور و انگلستان می توان اشاره کرد که عمدتآ به عنوان نیرو های گشت گارد مرزی از آن ها استفاده می نمایند . ربات های نظامی به گروهای اصلی زیر قابل تقسیم می باشند :
1) UAV-MAV روبات های پرنده که عمدتا هواپیما های بدون سرنشین هستند و برای شناسایی ، تجسس ویا بر علیه اهداف زمینی ، هوایی ویا در یایی بکار می روند. سامانه ی خودکار شکارچی (Predator) که در سال 2002 خودرویی مملو ازسرنشین را که مضنون به شرکت در القاعده بودند را با استفاده از موشک هل فایر بر فراز خاک یمن هدف قرار داد نمونه ای از این گروه است . از اعزای مهم این گروه به global hawk, X 45 و... می توا ن اشاره کرد. کشورمان با دارا بودن پهپاد هایی نظیر مهاجر و ابابیل و.. در این زمینه از کشور های پیشرفته محسوب می گردد .
2) گروه دوم، روبات های زمانی هستند که خود به زیر گروه های متنوع قابل تقسیم می باشند. از روبات های مهم این گروه می توان بهsward , talon ,mars , گلا دیا تور ,matilda,acer و... اشاره کرد .
3) USV قایق های بدون سرنشین که برای گشت زنی شناسایی و یا علیه اهداف دریایی بکار گرفته می شود . امریکا و اسراییل از کشورهای مهم در این حوزه می باشند.
4) UWSV زیر دریایی های بدون سرنشین هستند که می توانند در زیر آب به علت کوچکی ، نقش های مهمی ایفا نمایند .
در مقالات بعدی به تفکیک به بررسی روبات های گروهای مختلف خواهیم پرداخت .
در فیلم ضمیمه شاهد عملیات شناسایی یک پهپاد ایرانی بر فراز یک ناو هواپیما بر امریکایی در خلیج فارس هستیم . این واقعه البته افتضاحی برای نیروی دریایی آمریکا محسوب میگردد .
بخش دانش و فناوری تبیان
