باسمه تعالی

سوره "الانسان"

این سوره هفتاد و ششمین سوره قرآن در ترتیب مصحف موجود و نود و ششمین سوره به ترتیب نزول است. سی و یک آیه، 240 واژه و 1054 حرف دارد.

این سوره از آن رو"انسان" خوانده شده که در آغاز آن از خلقت انسان سخن رفته است. اسم های دیگری که بر آن اطلاق کرده اند عبارتست از: هل اتی علی الانسان، هل اتی، دهر، امشاج و ابرار.

در مسئله مکان نزول سوره، میان علما اختلاف نظر است. بعضی آن را در شمار سوره های مدنی و برخی آن را از جمله سوره های مکی دانسته اند و گروهی قائل به تفصیل شده و می گویند بخشی از آن در مدینه و قسمت دیگر در مکه نازل شده است. علامه طباطبایی می گوید:این سوره به شهادت سیاقی که دارد، همه و یا حداقل 12 آیه نخست آن در مدینه نازل گشته است.

در آغاز این سوره سخن از آفرینش انسان و مجهز نمودن او به نیروی شنوایی و بینایی و هدایت وی به صراط مستقیم است. آنگاه انسان ها را به دو گروه شاکر و کفور تقسیم می کند و پاداش گروه اول و جزای دسته دوم را ذکر می فرماید. پس از آن به بیان اعمال ابرار، وصف ثواب آنان نزد خدا و نزول قرآن از جانب خدا می پردازد و آنگاه پیامبر خود را به صبر، یاد خدا و عبادت در شب امر می کند.

سوره، با بیان این نکته که قرآن تذکره و پندی است برای همه مردم و با فراخواندن به ایمان و عمل بدانچه در قرآنست، ختم می شود.

مفسران شیعه و اهل سنت گفته اند که مراد از ابرار مذکور در آیه، که به نذر خود وفا می کنند و افطار خود را در سه شب متوالی به مسکین، یتیم و اسیر می بخشند، حضرت علی (ع) حضرت زهرا(س) و حسنین – علیهما السلام – هستند.

سوره "غافر"

سوره غافر چهلمین سوره قرآن و در نزول، شصتمین سوره است. از آن رو به غافر نامبردار است که این واژه در آن ذکر شده است. عناوین دیگر سوره عبارتست از: مؤمن (به سبب ذکر داستان مؤمن آل فرعون در آن) طول و حم اولی(زیرا اولین سوره از هفت سوره ای است که با حم آغاز شده و به حوامیم معروفند) .

این سوره 85 آیه، 1199 واژه و 4780 حرف دارد. در مکه نازل شده ولی بعضی، آیات 56 و 57 را استثناء کرده اند.

روح جاری در پیکره این سوره، پیکارمیان حق و باطل، ایمان و کفر، دعوت و تکذیب آن و مسأله بلند پروازیها و تکبر و استبداد نا به حق در زمین و نتیجه آن، یعنی:ابتلا به کیفر الهی،است. این سوره صولت ستمکاران و طاغوتی ها را با ذکر عذابی که امتهای گذشته به علت تکذیب حق بدان مبتلا گشتند، درهم می شکند. آنگاه با ارائه بخشهایی از داستان موسی با فرعون،هامان و قارون، موضع طغیانگران را در برابر دعوت حق به تصویر می کشد.در این سوره، سخن از مردی مؤمن از خاندان فرعون است که ایمانش را پنهان داشته و در دفاع از موسی، ادله و براهین حق را بر فرعون عرضه می کند و آنان را از عذاب قیامت برحذر می دارد.

پس از آن که خداوند از خوار کردن کافران و یاری نمودن انبیاء و مؤمنان در دنیا و آخرت سخن می گوید، رسولش را به صبربر آزارهای قوم امر می فرماید. سپس نشانه هایی که در جهان هستی بر وحدانیت و قدرت خدا دلالت دارد، ذکر می کند و سوره را با عبرت گیری از شکست و عذاب ظالمان و بیان این که ایمان پس از مرگ سودی ندارد به پایان می برد.

سوره" نور"

سوره نور صدو دومین سوره ای است که بر پیامبر نازل شد و در ترتیب کنونی قرآن بیست و چهارمین سوره است.

یکی از زیباترین و ژرف ترین آیات قرآنی به نام نور، در این سوره جای دارد و از این رو این سوره به نور نامبردار است و به قولی؛ چون با بیان آداب، فضایل و تشریع احکام و قواعد، راه زندگانی اجتماعی را برای مردم روشن می سازد، به نور موسوم گشته است.

سوره نور 64 آیه، 1316 واژه و 5680 حرف دارد و در شمار سوره های مدنی است.

سوره با اعلانی قوی درباره تکالیف، حدود، آداب و اخلاق آغاز می شود. سپس حد زنا، حکم زانی، حد اتهام زنا به دیگران و حکم اتهام شوهر به زن مطرح می گردد. آنگاه داستان افک، که ماجرای سوء ظن به یکی از همسران پیامبر (ص) و تبرئه اوست، ذکر می شود، سپس پاره ای از آداب به عنوان راههای پیشگیری از گناه و گمراهی بیان می شود،آدابی نظیر: اجازه گرفتن از اهل خانه برای ورود به خانه، امر به چشم فرو بستن از نامحرم و از مواضع حرام، نهی از ظاهر کردن زینت و مواضع آرایش برای نامحرم و تشویق به ازدواج درآوردن عزب ها. آدابی که افراد جامعه می باید نسبت به رسول خدا(ص) رعایت کنند،از دیگر مسائل مطرح شده در این سوره است. سرانجام،در پایان متذکر می شود که آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست و اوبر همه چیز آگاه است.