صدای لرزشهای ستارگان
رصد لرزشهای نورانیت ستارگان ممکن است به ستاره سناسان در شناخت ساختارهای داخلی آنها کمک کند. این کار با استفاده از رصدخانه ی فضایی «عبور سیاره ای و چرخش همرفتی»( CoRoT ) انجام می شود: یک تلسکوپ مداری بسیار حساس که می تواند لرزش های خفیف در درخشندگی یک ستاره ی دور را ردیابی کند و منجمین را به سوی رشته ی علمی جدیدی برای لرزه شناسی ستاره ای به نام «اخترلرزه شناسی» برساند.
دانشمندان معمولا از لرزه شناسی برای مطالعه ی زمین استفاده می کنند، بدین منظور که ببینند امواج چگونه از درون پوسته ی زمین عبور می کنند تا بتوانند ساختارهای زیرین زمین را بهتر بشناسند. حتی فیزیکدانان خورشید شناس، از روشی به نام «خورلرزه شناسی» برای شناخت بخش درونی خورشید استفاده می کنند.
در حال حاضر با رصد تغییرات کوچک در نور ستاره ای، می توان از فاصله ی دور به فعالیتهای درونی ستارگان در اعماق وجود آنها پی برد.
سیارات فراخورشیدی و اخترلرزه شناسی تنها از روی تغییرات خفیف درخشندگی ستاره
رصدخانه ی CoRoT ، نتیجه ی پیوند بین آژانس فضایی فرانسه و آژانس فضایی اروپا برای تشخیص لرزشهای خفیف در نور ستارگان، بود که در سال 2006 شکل گرفت. از آنجایی که سیارات فراخورشیدی از جلوی ستاره ای که بدورش می گردند، عبور می کنند، درخشندگی ستاره کم می شود. تلسکوپ فوق حساس 27 سانتی متری و طیف سنج این رصد خانه می تواند تشخیص دهد که یک سیاره سنگی چند برابر زمین از برابر یک ستاره عبور کرد.
مأموریت دیگری که برای این ماهواره ی 630 کیلوگرمی در نظر گرفته شده است، تشخیص لرزش های نورانیت ستارگان بر اثر تپش های صوتی درونی آنها است. روشی مشابه به نام خورلرزه شناسی وجود دارد که توسط رصدخانه ی فضایی خورشیدی سوهو برای تشخیص انتشار امواج فشاری بدرون خورشید، استفاده می شود، در نتیجه، این روشی بهتر برای درک دینامیک درونی خورشید و ساختار آن است.
رصدخانه ی CoRoT در این مأموریت سه ستاره ی 20 تا 40 درصد پرجرم تر از خورشید را تحت نظر دارد. ستارگان بر اثر فعالیتهای همرفتی سطحی دچار لرزشهایی می شود. بعضی مناطق منبسط و سرد می شوند، در حالی که بقیه ی مناطق منقبض و داغ می گردند. این باعث نوساناتی روی سطح ستاره می شود و همچنین باعث تپش هایی در نورانیت ستاره می شود. بدین طریق می توان اطلاعات مفیدی درباره ی ساختار درونی این ستارگان دوردست بدست آورد. این سه ستاره 5ر1 بار شدید تر از خورلرزه شناسی های خورشید پرنور و کم نور می شود. به هر حال، این هنوز 25 درصد ضعیف تر از مقدار پیش بینی شده توسط نظریه است، و این نشان می دهد که فیزیک ستاره ای هنوز راه بسیاری برای پیشرفت دارد.
این آغازی است برای رشته ای کاملا جدید در علم نجوم با نام اخترلرزه شناسی.
ستاره لرزه شناسی می تواند به عنوان معیاری برای سنجش سن ستارگان استفاده شود. معمولا، عمر ستارگان با مطالعه ی یک خوشه ی ستاره ای با فرض اینکه همه ی ستارگانش هم سن هستند، اندازه گرفته می شود.
منبع:
ترجمه:
ا.م.گمینی
