با حضور زاهدی برگزار شد:
نخستين همانديشي رؤساي دانشگاهها و هيات حمايت از كرسيهاي نظريهپردازي
نخستين همانديشي رؤساي دانشگاههاي كشور و هيات حمايت از كرسيهاي نظريهپردازي، نقد و مناظره با موضوع "راهكارهاي بسط و گسترش نظريهپردازي، نقد، مناظره و آزادانديشي" برگزار شد.
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، این نشست با حضور محمد مهدي زاهدي، وزير علوم، تحقيقات و فناوري، منصور كبگانيان، معاون پژوهش وزير علوم، تحقيقات و فناوري و حجتالاسلام علياكبر رشاد ریيس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي و ديگر اعضاي اين هيات پنجشنبه دوم آبان در ساختمان وزارت علوم، تحقيقات و فناوري برپا شد.
زاهدي در ابتداي جلسه در باره انقلاب اسلامی ابعاد مختلفي را قایل شد و گفت: رويكرد انتقادي داشتن يكي از محورهاي جدي انقلاب اسلامي است كه براي عملي كردن اين حوزه ضرورت دارد به بحث و مناظره پرداخت.
وي افزود: كمبود توليد انديشه بيشتر از اينكه ناشي از فقدان تكنولوژي و فناوري باشد به مسائل فكري و نظريهپردازي مربوط ميشود؛ پس اولويت با انديشه و تفكر است.
زاهدي با تاكيد بر پرورش تفكر انتقادي گفت: بايد تا آنجا كه ميتوانيم فرهنگ نقد و مناظره را باب كنيم و مانع از رشد فرهنگ ترجمهاي برگرفته از غرب بشويم و حتا با پخش نظريات خود در عرصههاي جهاني تاثيرگذار باشيم، لذا ايران اسلامي احتياج به نظريهپردازي دارد.
وزير علوم، تحقيقات و فناوري افزود: يك اندشمند ايراني بايد مسائل بومي را بشناسد و تبيين كند و نظريات خود را در همين فضا جست و جو و دنبال كند، كرسيهاي نظزيهپردازي يكي از همين فضاهاست كه انديشمندان ميتوانند در آن فعاليت كنند و زمنهساز رشد روزافزون علم بشوند.
وي با اشاره به اختصاص دادن امتياز خاص براي اين كرسيها گفت: در وزارت علوم در بازنگري آیيننامه ارتقای براي كرسيهاي نظريهپردازي امتيازات خاصي همچون دادن حق وتو براي مقالات، معرفي به بنياد نخبگان، حمايت از پژوهشگران و شركت در جشنواره بنياد فارابي و مسائل ديگري از اين قبيل قایل شده ایم.
زاهدي ابراز کرد: توصيه ما در دانشگاهها براي جلوگيري از پراكندگي و بهرهگيري از محاسن كرسي اين است كه با هيات حمايت از كرسيها هماهنگ باشند و برنامههاي همانديشي خود را حتا با دعوت از انديشمندان خارج كشور برگزار كنند و در نهايت اينكه به اين مسائه به صورت يك موضوع حاشيهاي نگاه نكنند چرا كه توليد سختافزار به تنهايي براي جبران عقبماندگي دورههاي گذشته كافي نيست و ميبايستي از انديشه و تفكر بيشتر استفاده كرد.
سپس علياكبر رشاد پس از خواندن يكي از بيانيههاي مقام معظم رهبري خطاب به حوزويان قم درباره نهضت نرمافزاري و كرسيهاي نظريهپردازي قم گفت: براي علاج بيماري هرج و مرج فرهنگي بايد نظريهپردازي نهادينه شود و براي نهضت آزاد انديشي بايد 3 ركن محور اصول، رعايت منطق و اخلاق را رعايت كرد.
وي افزود: در محور اصول ضروری است به ديني بودن علم توجه داشته باشيم چنانكه رهبر معظم انقلاب اسلامي هم بر متافيزيك ديني تاكيد دارند، در رعايت منطق بايد هر آنچه اظهارنظر ميشود در چارچوب منطق و روشمند باشد و اخلاق هم يك چارچوب ارزشي است كه در برخي مواقع حتا بر حقوق مقدم ميشود و من فكر ميكنم از از سهم اخلاق غافليم.
رشاد در پايان گفت: كرسي يعني مسند علمي و جاييكه علما در آن قرار بگيرند و در آن نظرات، نقد و نوآوريهاي خودرا با رعايت سه ركن مذكور مطرح كنند.
به گزارش خبرنگار ایبنا، در ادامه، رضا داوري اردكاني، ریيس هيات حمايت از كرسيهاي نظریهپردازي، ابراز کرد: براي توليد علم در يك فضا شرط لازم خواهان و طالب بودن علم است.
او اضافه کرد: عبدالغفار نجمالملك نخستین كسي بود كه كتاب روانشناسي را ترجمه كرد و نخستين رساله جمعيتشناختي را نوشت، اما چون در آن زمان طالبی براي اين علوم نبود مورد توجه قرار نگرفت، اما دورههاي اخير چون احتياج به علوم احساس شد مورد استقبال است.
وي افزود: ما دو نوع ترجمه داريم؛ يكي ترجمه لفظ به لفظ كه به نوعي تقليد است و ديگري ترجمهاي كه چون احتياج داريم سراغ آن ميرويم، در قرن 16_12 نهضت ترجمه بوجود آمد.
به گفته او، عمده آثار اسلامي در شرق واندلس به زبانهاي لاتين و اروپايي در همين دوره ترجمه شدند و بعد هم به مناطق ديگر منتقل شدند.
داوري گفت: علوم انساني و اجتماعي زماني بوجود آمدند كه بحران پدید آمد و وظفه علوم انساني نظم بخشيدن به اين بحرانهاست و ما اگر نظام ترجمهاي نخواهيم انديشمندان اين حوزه بايد با برنامهريزي اين بحران را حل كنند.
در اين ميان رحيمپور ازغدي، عضو هيات حمايت از كرسي - نیز تصریح کرد: مملكت ما گرفتار سه آفت ركود، وابستگي و نفوذ ديگران و تقليد كوركورانه است و بايد با تقويت تفكر انتقادي و توليد علوم انساني در جهت مصالح ايران سيلاب ترجمه را مهار كنيم.
منصور كبگانيان - معاون پژوهشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري - از ديگر سخنرانان اين جمع گفت: من احساس ميكنم براي رشد و توليد علم در علوم انساني رشد كمي و نه كيفي خوبي داشتيم، براي مثال مجوزهاي صادر شده براي نشريات علوم انساني در سال 86 نسبت به سال 84، 15 برابر و مؤسسات پژوهشي علومانساني دو برابر شدهاند و قطبهاي علوم انساني هم افزايش يافتهاند.
وي گفت: اين پيشنهاد وزارت علوم كه كميته و كارگروه ويژهاي براي نشريات علوم انساني بتشكيل شود تصويب شد اما اين كافي نيست و اينجا تازه نقطه شروع است و براي ادامه به جهش نياز داريم، ما نميخواهيم از اول نظريهپردازي را شروع كنيم، بلكه با مديريت خوب بايد نظريههاي موجود را جمعآوري كنيم.
كبگانيان در پايان گفت: رؤساي دانشگاهها براي برگزاري نقد و منظره بايد از سختگيريهاي خود بكاهند و نخبگان را وارد علوم انساني كنند و براي ارتقاي علم آنها را تشويق به حضور در اين همانديشيها و جلسات نقد و مناظره كنند.
در اين ميان چند نفر از رؤساي دانشگاهها به نكاتي از قبيل توجه بيش از بيش به علوم انساني، حضور نظريهپردازي در مديريت، تعميم دادن اين كرسيها به همه رشتهها، فراهمكردن زمينه براي طلب علم و جلسات نقد و مناظرهاي كه تا به حال در دانشگاهها خود برگزار كردهاند اشاره كردند.
آخرين سخنران اين برنامه لطفي دبير هيات حمايت از كرسيهاي نظريهپردازي گفت: پنج سال است كه از مطالبه اين موضوع از سوي مقام معظم رهبری ميگذرد، اما امروز نخستين نشست اين جلسات است و تا پايان سال پنج نشست ديگر برگزار ميشود. همچنين شش ماه بعد از هر نشست گزارش كار و توافقاتي كه در اين جلسات برگزار شده را دريافت و ارزيابي ميكنيم.
لطفي گفت: در ابتداي كار، اين هيات نه سامانه حقوقي داشت و نه اخلاقي، علمي و اجرايي؛ اما كمكم تمام اين مسائل را حل كرديم و پس از آن در جلسات وجود 35 كرسي با موضوعاتي از قبيل مديريت، فلسفه، باستانشناسي، اقتصاد و... نهايي شد و مقرر شد هركس نظر و ادعايي دارد به هيات كرسي اعلام كند.
وي مسووليت ادامه كار را به رؤساي دانشگاهها سپرد و خطاب به ایشان گفت: از اين پس گوي و ميدان در دست شماست و مسووليت از هيات ساقط و به شما محول ميشود تا در چارچوب آیيننامه برنامههاي خود را اعلام كنيد،
او تاريخ نشست بعدي سوم ارديبهشت سال 1388 اعلام کرد.
به گزارش ایبنا، هفدهم بهمن ماه شوراي عالي انقلاب فرهنگي هياتي براي حمايت از نظريهپردازان و صاحبنظران ايجاد كرد و در سال 1384 پس از تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي مقرر شد دبيرخانه اين هيات در پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي مستقر شده و تحت مديريت آن قرار بگيرد از اهداف اين هيات ميتوان به زمينهسازي براي نهضت توليد و عرضه نظريه اسلامي در علوم انساني، علميكردن مجادلات و تخصصي كردن گفتو گوهاي فر هنگي و كاستن از بحران و تنشهاي فرهنگي اشاره كرد