آآآروم باش ، حالا ببگو
تعریف لكنت
لكنت عارضه ای است كه معمولاً به اشتباه در میان مردم به كلیه اختلالات گفتاری اطلاق می شود اما در واقع لکنت بصورت مكث های بیجا و بیش از حد ، كشیده گوئی صداها و كلمات ، تكرار صداها، كلمات و عبارت ، قفل شدگی یا گیر در بیان یك صدا در گفتار فرد مبتلا دیده می شود . در سنین 6 تا 7 سالگی نیز که مصادف با زمان آغاز مدرسه می‌باشد به لحاظ ویژگیهای عاطفی و سازگاری اجتماعی خاص این دوره موقعیت مناسبی است برای بروز لکنت زبان در میان کودکانی که بیشتر مستعد چنین اختلالی می‌باشند. گاهی از موارد در دوران بلوغ نیز افرادی که قبلا به نحوی لکنت زبان داشته‌اند دچار لکنت زبان می‌شوند.
مشاوره لكنت كودك
1- هنگام لكنت از كودك نخواهید نفس عمیق بكشد ، دو مرتبه بگوید و یا با خشونت با او رفتار نكنید. تفكرات منفی را نیز در مورد لكنت از خود دور كنید .
2- باید به سوالات متعدد و مكرر كودك با مهربانی پاسخ داد و هیچگاه نباید او را به خاطر سوالات زیادش مورد سرزنش قرار داد.
3- وقتی كودك با شما حرف می زند با تمام دقت به حرفهایش گوش دهید و طوری این كار را بكنید كه كودك بدون ترس ، همه حرفهایش را برای شما بزند . در هنگام حرف زذن كودك سعی كنید، هیچ نشانی از ناراحتی و اضطراب در وجود شما احساس نشود.
4- به كودك اجازه دهید حرف هایش را به طور كامل بزند و اگر وقفه ای در گفتارش به وجود آمد ( لكنت كرد ) در گفتن به او كمك نكنید .
5- برایش با صدای بلند داستان بگوئید ( یا بخوانید ) و بعد از او بخواهید كه داستان را برای شما تعریف كند . البته از گفتن داستان های مهیج و ترسناكً خودداری كنید .
6- سعی كنید برای مشكلات تغذیه به او فشار نیاورید : اولاً غذای مورد علاقه اش را تهیه كنید تا خود كودك با میل غذا بخورد . وقتی چیز های مورد علاقه اش ( مثل بستنی ) را می خورد به او مهربانانه آموزش صحیح غذا خوردن را آموزش دهید .
8- از او انتظار فراتر از توانش نداشته باشید . اگر كودك زیاد اجتماعی نیست و حتی گاهی سلام هم نمی دهد به او فشار نیاورید و با ملایمت و به مرور زمان به او آموزش دهید .
9- هر نوع اصلاح و بهبودی در رفتارش را تشویق كنید .
10- محیط اطرافش شامل اعضای خانواده ، اقوام ، همسایگان ، مدرسه یا مهد را بصورتی تغییر دهید كه كودك در حرف زدن و ابراز وجود و نیز برقراری ارتباط با دیگران مشكل احساس نكند .
11- با مهم نشان دادن توانائی ها و بی اهمیت دانستن ناتوانائی هایش ، اعتماد به نفس را در او افزایش دهید.
12- در جلوی كودك از بكار بردن كلمه لكنت جدداً خودداری نمائید . سعی كنید به جای آن از ناروانی استفاده كنید .
13- در جلو جمع برای صحبت کردن او را تحت فشار قرار ندهید.
14- از درگیریهای خانوادگی در حضور کودک خودداری کنید؛ چون اضطرابش را افزایش می دهد.
به كودك مسئولیتهای در حد توانش بدهید و اگر انجام داد بسیار تشویقش كنید .
مراحل مختلف لکنت : کودکانی که دچار لکنت زبان هستند معمولا و از بدو پیدایش لکنت تا مرحله نهایی مراحل مختلفی را به شرح زیر می‌گذراند.
لکنتی که کودک پذیرفته است.
کودک در این مرحله متوجه می‌شود که برخی از حروف و کلمات را بطور غیرطبیعی تکرار می‌کند. اما به نظر می‌رسد که نگران حالت گویایی خودش نیست. در این حالت برنامه‌های گفتار درمانی موثر است.لکنتی که کودک در برابر آن عکس العمل نشان می دهد (لکنت پس رانده)
بتدریج که کودک بزرگ شده و دامنه مکالمات وسیع تر می‌شود به واسطه رفتار‌های خاص و فشارهایی معمولا از سوی دیگران ، کودک بطور قابل توجهی با تعجب و گاه همراه با دلسردی نسبت به چگونگی اختلالات گویایی خود عکس العمل نشان می‌دهد. و بالطبع عدم اطمینان و تنش عضلانی او بیشتر می‌شود.لکنت پیچیده و شدید
بتدریج شدت لکنت افزایش می‌یابد. به نحوی که کودک نسبت به همه موفقیتها و به همه کلمات و همه اصواتی که با عدم روانی و سلامت او در صحبت توام می‌شوند، حساسیت و نگرانی پیدا می‌کند. در این شرایط لکنت ، روز به روز پیچیده تر و شدیدتر می‌شود. هر چقدر لکنت او بیشتر می‌شود نگرانی و ترس او از شرایط و موقعیتها و کلمات و اصوات افزایش می‌یابد.
برخی از روشهای اصلاح و درمان لکنت زبان : امروزه از روشهای مختلفی برای اصلاح ، درمان و بازپروری اختلالات گویایی و لکنت زبان استفاده می‌نمایند. از جمله این روشها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
روشهای زبانی یا تلفظی
برای انجام تکلم بهترین هماهنگی‌ها بین حنجره ، گونه‌ها ، زبان و لب‌ها لازم است؛ اما همین که در این هماهنگی خللی ایجاد شود، زبان به لکنت می‌افتد. پیش از سن 4 یا 5 سالگی به‌ندرت معلوم می‌شود که کودک لکنت زبان دارد. کندی زبان بر اثر اختلال‌های بدنی یا برآشفتگی‌های عاطفی، در انسان رشد می‌یابد. گویا بتوان در پاره‌ای موارد ، کند زبانی را از راه آموزش برطرف کرد؛ یعنی به شخص مبتلا آموخت که چگونه آهسته آهسته چیزی را بخواند؛ و با توجه خاص به حرف زدن خود ، سخن بگوید و هر هجایی را با کمال دقت ادا کند. همچنین به وی می‌آموزند چگونه به هنگام بند آمدن زبانش ، تنفس خود را تنظیم کند.
روش دو جانبه یا مکمل
در این روش به بازپروری و پرورش جنبه‌های دوگانه فکری و زبانی اهمیت فراوان داده می‌شود. این روش بیشتر در مورد کودکان 3 تا 7 ساله استفاده می‌شود . هدف این روش در واقع پرورش دوگانه‌ای از قدرت و صحت تفکر ، قدرت و صحت بیان است. به عنوان مثال برای نیل به این منظور به کودک می‌آموزند که افکار خود را اصلاح و روشن دریابد، فقط افکار واضح و روشن خود را به زبان جاری نماید و کلمات و جملات را دقیق و رسا بازگو نماید.
منبع: روان شناسی کودکان استثنایی
مقالات مرتبط
چرا کودک خردسال دچار لکنت می شود
