قانون خلقت ، جاذبه ی زن ومرد
پیوند زناشویی، آیت الهی(2)
برای مطالعه ی قسمت قبل اینجا کلیک کنید.
و من آیاته ی خلق لکم من انفسکم ازواجاً لتسکنوا الیها و جعل بینکم مودةً و رحمة انّ فی ذالک لآیات لقوم یتفکرون (آیه 21 سوره روم)
و از نشانه های او این است که همسرانی (جفت هایی) از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش بگیرید، در بین شما (زن و شوهر) مودّت و رحمت قرار داد. در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکر می کنند.
در مقاله ی پیش ظرایف و لطایفی از آیه ی فوق را برشمردیم، و اکنون به توضیح آن ها می پردازیم.
آیه به معنای نشانه می باشد ، که ما را به سوی شیء و یا شخصی رهنمون می کند ، عرب در جاده ها علائمی می گذاشتند تا افراد و کاروان ها جاده ها را گم نکنند ، به این علائم « آیه » می گفتند. همان گونه که خلقت بشر از خاک، خلقت آسمان ها و زمین ، اختلاف گویش ها و رنگ های بشر ، خوابیدن و نزول باران و برپایی آسمان ها و زمین از آیات و نشانه های الهی است که تفکر در پیرامون این پدیده ها، انسان آزاده را خالق حکیم و علیم و توانا رهنمود می کند ، خلقت « زوج » نیز چنین است.
کلمه ی « زوج » در آیه به عنوان زن یا مرد نیست ، زیرا در آیه 43 سوره ی نجم به طور صریح لفظ « ذکر » و « اُنثی» آمده است. و انّه خلق الزّوجین الذّکر و الانثی (و به درستی که او دو زوج مذکر و مؤنث خلق کرده است) بلکه در آیه 21 سوره روم، اشاره به خلقت «همسر» (زن و شوهر) است. پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که «چگونه خلقت همسر از آیات الهی است؟» چه ارتباطی بین زن و شوهر وجود دارند که خدای حکیم آن را به عنوان « آیت» بیان می کند؟ با کمی تفکر پیرامون روابط زن و شوهر، دو حقیقت زیر را خواهیم یافت:
الف – احساس انس و علاقه و نیازمندی به یکدیگر
ب- تفاوت های جسمی و روانی که مکمل یکدیگرند
به لطف او، سعی بر این است که این دو حقیقت را به طور مختصر توضیح دهیم.
الف- احساس انس و علاقه و نیازمندی به یکدیگر
هر زن و مردی با کمی دقت و تفکر در حالات خود ، نیاز به همسری که با او مؤانست داشته باشد را حس می کند و خود را بی نیاز نمی بیند.
خداوند پس از سجده ملائکه بر خلیفه ی خود ، حواء را برای او خلق کرد تا در کنارش آرامش بگیرد. حضرت اما م صادق علیه السلام خلقت حواء را این گونه نقل می فرمایند:
(... حضرت آدم علیه السلام پرسید : یا رب این مخلوق زیبا کیست؟ من از قرب او و نگاه به او احساس انس و علاقه می کنم، خداوند پاسخ داد: ای آدم این کنیزم حواء است، آیا دوست داری که او با تو باشد تا مؤنس تو باشد و با تو سخن بگوید و از فرمانت پیروی کند؟ آدم علیه السلام فرمود: بله یا رب و برای این کار تا وقتی که زنده هستم تو را شکر خواهم کرد...(1)
و همچنین حضرت امام سجاد علیه السلام در رساله ی مشهور حقوق خود ، در بخش حقوق همسر می فرماید:
فان تعلم انّ الله جعلها سکناً و مستراحاً و انساً و واقیة ( پس بدان که به تحقیق خدا او را (همسرت) موجب آرامش و راحتی و انس و نگهدارنده تو قرار داده است(2)
شهید مطهری این انس و علاقه را این گونه بیان می کند:
« قانون خلقت، زن و مرد را طالب و علاقه مند به یکدیگر قرار داده است اما نه از نوع علاقه ای که به اشیاء دارند . علاقه ای که انسان به اشیاء دارد از خودخواهی او ناشی می شود ، یعنی انسان اشیاء را برای خود می خواهد ، به چشم ابزار به آنها نگاه می کند ، می خواهد آن ها را فدای خود و آسایش خود کند. اما علاقه ی زوجیت به این شکل است که هر یک از آن ها سعادت و آسایش دیگری را می خواهد ، از گذشت و فداکاری درباره ی دیگری لذت می برد(3) »
و در سایه ی این انس و الفت است که « عشق » بین زن و مرد بوجود می آید ، این انس و الفت در فرهنگ الهی عبادت محسوب می شود و موجب جلب رحمت الهی می شود.
قال الرسول(ص): انّ الرّجل اذا نظر الی امراته و نظرت الیه نظر الله تعالی الیهما نظر الرّحمة(4)
(به درستی که زمانی که مردی به همسرش نگاه می کند و همچنین همسرش نیز به او نگاه با محبت می کند ، خدای متعال به سوی این دو (زن و شوهر) با رحمت نگاه می کند.)
نشستن مرد در کنار همسرش از اعتکاف در مسجد نبی(ص) افضل می شود.
قال الرسول (ص): جلوس المرء عند عیاله احبّ الی الله تعالی من اعتکاف فی مسجدی هذا(5)
(نشستن مرد نزد همسرش در پیشگاه خدا از اعتکاف در مسجد من محبوبتر است)
امام المؤمنین علی علیه السلام، الگو و اسوه ی تمام بشریت ، وقتی از رابطه ی عاطفی بین خود و حضرت زهرا علیها السلام صحبت می کند خودشان را مانند دو کبوتر در آشیانه بیان می کند:
کنّا کزوج حمامة فی ایکة متمتعین بصحبة و شباب(6)
(ما مانند دو کبوتر در یک آشیانه بودیم که از دوستی و جوانی بهره مند بویدم)
چه کسی این انس و الفت و علاقه را بین زن و شوهر قرار داده است؟ چه کسی نیاز به این انس و الفت نسبت به جنس مخالف خود را در انسان قرار داده است؟
قال الصادق علیه السلام: ... و اعلم انّ الالف من الله (... و بدان که به درستی الف و انس بین زن و شوهر از جانب خداست...)
پانوشت:
1- وسائل الشیعه جلد 14 صفحه 2
2- تحف العقول صفحه 268
3- نظام حقوق زن در اسلام – مرتضی مطهری، صفحه 168
4- میزان الحکمه جلد 4 صفحه 287
5- همسران سازگار، علی حسین زاده، صفحه 329
6- کافی، جلد 3، صفحه 481
تبیان - خانواده و زندگی
عباس خراسانی - مدرس دانشگاه علامه
مقالات مرتبط :
