آسم و ورزش
آسم بیماری مجاری هوایی است كه با افزایش قابلیت واكنش در مقابل تعدادی از محركها ایجاد می شود. آسم از نظر فیزیولوژیك با تنگ شدن وسیع مجاری هوایی ظاهر می شود كه ممكن است خود به خود یا در اثر درمان بهبود نسبی پیدا نماید ، معمولا اغلب حملات كوتاه مدت هستند و از چند دقیقه تا چند ساعت دوام دارند.
محركهای آغاز كننده حملات آسمی
محركهای مختلفی باعث آغاز حمله آسمی می شوند که برخی از مهمترین این علائم عبارت است از:
1ـ حساسیت به برخی از موارد كه معمولا در هوا وجود دارند كه غالبا فصلی است و بیشتر در كودكان و افراد بالغ جوان دیده می شود.
2ـ داروها مانند آسپرین
3ـ محیط و آلودگی هوا
4ـ هیجانات
5ـ مشاغلی كه در تماس با تعداد زیادی از تركیبات شیمیایی باشد.
6ـ عفونتها (عفونتها تنفسی شایع ترین محرك بروز و تشدید كننده حملات آسمی می باشند)
آسم ورزشی: لازم به ذكر است كه بعضا حمله های آسمی در اثر تمرین، خستگی، اضطراب و هیجان بوجود می آید كه آسم ناشی از ورزش نام دارد. در تمرینات باید مراقب بود تا به قلب و ششها فشار زیادی وارد نشود. به افرادی كه تحمل فشار را دارند ورزشهایی چون تیراندازی با كمان، تنیس روی میز و تمرینات با وزنه كه باعث تقویت عضلات قفسه سینه شده و به جریان تنفس كمك می كند با مشورت پزشك متخصص توصیه می شود.
ورزش برای بیماران آسمی: همه جلسات تمرین باید با دوره گرم كردن شروع شود و تا جایی كه فرد عرق خفیفی كند ادامه یابد كه می تواند با قدم زدن شروع شده و به دو آهسته ختم شود. سپس حركات كششی برای گروه های مختلف عضلات به كار رود. فعالیت باید با شدت كم شروع شده و به تدریج شدت یابد تا درجه آمادگی فرد بهبود پیدا كند. فعالیت باید گروه عضلات بزرگ را دربر گیرد مانند قدم زدن، دویدن آهسته، دویدن معمولی، دوچرخه سواری و بازیهای مختلف ورزشی.
نیاز است تا در هر جلسه، تمرین به مدت 15 تا 60 دقیقه به طول انجامد. همچنین در افرادی كه از نظر آمادگی جسمانی در سطح پایین تری قراردارند تمرین به مدت 15 دقیقه توصیه می شود اما در موارد پیشرفته تر بهتر است حداقل فعالیت 30 دقیقه باشد. مطالعات نشان داده است كه انجام تمرین 3 تا 5 جلسه در هفته كافی است.
نکته: برای بیماران آسمی نباید شدت تمرین زیاد باشد و در این میان تمرینات باید با شدت ملایم تر و مدت زمان بیشتر صورت پذیرد.
بازیهای پیشنهادی برای كودكان مبتلا به آسم
برای كودكانی كه مبتلا به آسم هستند بازیهایی توصیه می كنیم كه به كنترل بازدم و تنفس دیافراگمی كمك می كند.
1ـ یك بادكنك را به هوا پرتاب كنید ودرحالیكه بادكنك به سمت پایین می آید از كودك بخواهید تا به طور آهسته شروع به سوت زدن كند و این كار را تا زمانی كه بادكنك به زمین تماس پیدا كند، ادامه دهد. 2ـ 2 نفر در 2 طرف یك میز قرار بگیرند و یك توپ تنیس روی میز را در وسط میز بگذارید واز آنها بخواهید تا توپ را با فوت كردن به طرف دیگری هدایت كند.
3ـ چند نفر در اطراف یك میز حلقه بزنند و تلاش كنند تا یك بادكنك را در وسط میز قرار دارد با فوت كردن به خارج از میز پرتاب كنند فردی كه بادكنك به طرف او فرستاده شد نیز باید از این كار جلوگیری كند و اجازه ندهد تا بادكنك از طرف او خارج شود.
چند تمرین برای تقویت عضلات بازدمی: علاوه بر بازیهای فوق، تمرینات زیر نیز برای تقویت عضلات بازدمی مورب داخلی و خارجی و راست شكمی توصیه می شود:
1- به حالت دمر به روی یك نیمكت دراز بكشید و تنه خود را به سمت انتهای آن بكشید و تلاش كنید تا تنه خود را از روی نیمكت به زمین نزدیك كنید. به حالت اول برگردید و حركت را 7 مرتبه در 2 نوبت تكرار كنید.
2- با پاهای باز بایستید و دستهای خود را به 2 طرف باز كنید. بدن خود را به یك طرف و سپس به طرف دیگر بچرخانید حركت را 20 تا 30 ثانیه در 2 نوبت تكرار كنید.
3- به حالت طاق باز بر روی زمین دراز بكشید و سر و شانه ها را در حدود 10 تا 12 سانتیمتر از زمین بلند كنید و سپس به حالت اول برگردید و تمرین را 10 مرتبه در 2 نوبت صبح و شب تكرار كنید.
نكته: در پایان لازم به ذكر است كه باید همیشه یك اسپری بازكننده برونش طی فعالیت ورزشی در دسترس بیمار آسمی باشد تا در صورت نیاز از آن استفاده نماید.