ورزش و سلامتی كودكان
ورزش منظم یكی از مهمترین راهكارهای كسب سلامتی برای بچه ها و بزرگسالان است. فعالیت بدنی، وزن مطلوب را حفظ می كند، طول استخوانها را افزایش می دهد و در نهایت از خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی می كاهد. پزشكان باید موقعیت وزنی كودكان ونیز میزان فعالیت بدنی آنها را طی یك دوره پزشكی مداوم ارزیابی كنند. متخصصان موظفند با توصیه های ساده به بچه ها و خانواده ها زمینه را طوری فراهم كنند تا با حداقل صدمه، حداكثر نشاط و لذت حاصل شود. همه افراد به ورزش نیازمندند. معمولاً پزشكان با توجه به سن، موقعیت فیزیكی، مراحل پیشرفت و میزان علاقه مراجعه كنندگان جوان و نوجوان مناسب ترین فعالیت بدنی را به آنها توصیه می كنند. نادیده گرفتن ارتقاء سلامتی بین افراد جوان و خردسال به دو دلیل است: 1) تنبلی و سستی بین بزرگسالان بیش از كودكان است چون بچه ها به طور طبیعی و ناخود آگاه فعال هستند. 2) خطر ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت و بیماریهایی قلبی بین افراد بالغ بیشتر است. به هرحال، با توجه به بررسی های انجام شده ، كودكان و نوجوانان به طور كامل فعال و با تحرك نیستند. شایان ذكر است كه باید بچه ها به ورزشهایی بپردازند كه برای بهبود بیماریهای قلبی و نیزارتقاء سلامتی طولانی مدت مفید است. متاسفانه تقریباً بیش از نیمی از آنها فعال نیستند. ضمناً، دخترها در خلال سن بلوغ و پس از آن كمتر از پسرها به ورزش می پردازند . این روند حتی با آموزشهای پزشكی و ورزشی هم قابل درمان نیست. تنها كمی بیش از یك دوم دانش آموزان دبستان و راهنمایی باید در كلاسهای ورزشی روزانه شركت كنند. میزان اهمیت به ورزش بین دانش آموزان دبیرستانی نه تنها نباید كاهش یابد بلكه باید افزوده شود.
چگونگی ورزش سلامتی كودكان را تامین می كند
كنترل وزن: ارتباط بین فعالیت فیزیكی و چاقی در سنین چاقی در سنین پایین كاملاً مشخص نیست و مطالعات مربوط به آن هم نتایج ثابتی را در اختیار متخصصان قرار نمی دهد. با این وجود، با افزایش وزن و تحرك و نیز كاهش مصرف كالری می توان وزن را كاهش داد.نگرانی افزایش وزن بین كودكان و نوجوانان كاملاً به جا و منطقی است. بچه های چاق در معرض بیماریهای فشار خون، دیابت نوع دوم، نامنظمی هورمون رشد، مشكلات تنفسی و استخوان قرار دارند. این بیماران از فقدان اعتماد به نفس و روابط اجتماعی رنج می برند.
رشد و نمو استخوان
: ورزش باعث تاثیرات ثابت در رشد و نمو استخوان می شود. فعالیت بدنی ، خطر ابتلا به پوكی استخوان را با افزایش غلظت مواد معدنی كاهش می دهد. تحقیقات انجام شده در مورد 40 پسر بالغ كه به مدت 30 دقیقه و سه بار در هفته به ورزش می پرداختند حاكی از آن بود كه، حجم استخوان كمر و پا، و غلظت مواد معدنی در بدن آنها دو برابر كسانی است كه تحرك كمتری داشتند.نتیجه این تحقیق در مورد 45 زن نابالغ هم مثبت بود. محققان معتقدند كه میزان حجم استخوان حتی پس از توقف ورزش كاهش نمی یابد. آنها به این نتیجه رسیده اند كه انجام حركات ورزشی قبل از سن بلوغ درصد شكستگی استخوان را پس از سن یائسگی تقلیل می دهد.مراقبت ازقلب و رگهای خونی:
اغلب ، بیماریهای قلبی عروقی در بزرگسالان نمایان می شود، با این وجود در سنین پایین هم ممكن است كه با آنها مواجه شویم. تحقیقات نشان می دهد كه ورزشهای هوازی در جلوگیری از بیمارهای قلبی عروقی بزرگسالان بسیار موثر است، اما در مورد بچه ها هنوز نامشخص است.سلامت فكری و ذهنی:با توجه به آخرین شواهد، ورزش در بهبود افسردگی و اضطراب بزرگسالان وكودكان بسیارموثر است . فعالیت بدنی یكی از راهكارهای مبارزه با هیجان روحی است. با توجه به برسی های انجام شده در مورد 220 بزرگسال مؤنث مضطرب و نگران، آن دسته از افرادی كه در برنامه های ورزشی سخت شركت می كنند كمتر از تنش های فیزیكی و روحی رنج می برند.برنامه ریزی
مهمترین نكته برای پزشكان این است كه به طور مثبت تمایل جوانان را به ورزش زیاد كنند و نیز دریابند كه هر فعالیت بدنی برای فرد خاصی مناسب است. كودكان ناتوان نسبت به هم سن و سالان توانای خود كمتر با ورزش آشنایی دارند. جالب این كه این افراد برای افزایش قدرت بدنی و تناسب اندام خود به ورزش بیشتری هم نیازمندند بجزكودكان علیلی كه درسازمانهای ملی و جهانی( مثل المپیك) فعالیت دارند، بقیه ازتحرك بدنی اندكی برخوردارند، بنابراین باید تك تك افراد، مدارس و مؤسسات مختلف نهایت سعی خود را بكنند تا روز به روزاین انگیزه مثبت را بین آنان افزایش دهند. پزشكان می توانند با تهیه فهرستی از فعالیتها، به میزان مصرف انرژی و تحرك بدنی بیماران پی ببرند. درضمن این روش به پزشكان كمك می كند تا ورزش هایی را پیشنهاد كنند كه متناسب با سن، اندام، علاقه و موقعیت بدنی آنها باشد، معمولاً سوالات در رابطه با موارد زیر است:- آموزشهای بدنی كه شامل كلاسهای ورزشی مداوم و انواع فعالیتهاست.
- ورزشهای هوازی مثل دویدن، فوتیال و نیز فعالیتهای غیر هوازی مثل بیس بال.
- ورزشهای تفریحی و جسمانی دیگر مثل اسكیت، راهپیمایی و نیز فعالیتهای شدید بدنی.
قابل توجه است كه هیچ ورزشی به تنهایی برای سلامت جسمانی و روانی نوجوانان و كودكان مفید نیست. این نكته بسیار مهم است كه با كمك اولیاء بتوانیم فعالیتهای بدنی را انتخاب كنیم كه با سن و توانایی فیزیكی بچه ها متناسب باشد. یكی از اهداف اصلی متخصصان این است كه بتوانند 30 دقیقه ورزش سبك و آرام را در اكثر روزهای هفته دانش آموزان بگنجانند. پیاده روی و پیمودن پله، باعث تناسب همه جانبه وسلامت روز افزون می شود. انجام ورزشهای سنگین بین اكثریت افراد جامعه شایع است، و حتی كودكان نابالغ هم می توانند با حداقل خطر و نیز هیچ گونه صدمه ای به استخوانها، عضلات و مفاصل ، نتایج خوب و مثبتی كسب كنند.
باید دقت كنیم كه نظارت دقیق و همه جانبه هم در انجام حركاتهای فیزیكی بسیار مهم است. بچه ها نباید اجسام سنگین بلند كنند، ضمناً باید تا رشد كامل اسكلت بدنشان از پرتاب وزنه خودداری كنند.
گاهی اوقات پزشكان بچه ها را به انجام ورزشهایی وا می دارند كه متناسب با توانایی و میزان آسیب پذیری آنهاست. متخصصان به افراد مبتلا به بیماری ضعف رباط ها پیشنهاد می كنند تا بیشتر به شنا و دوچرخه سواری بپردازند و از ورزشهایی مثل بسكت بال كه منجر به پیچ خوردگی می شود اجتناب كنند.
كاهش صدمات حین ورزش
رعایت اصول ایمنی مهم ترین عامل به شمار می رود. با این وجود حوادث ناگوار مربوط به ورزش بسیار شایع است. یكی از بررسی ها حاكی از آن است كه 22 درصد از بچه های مدرسه ای طی انجام فعالیتهای بدنی مصدوم می شوند و اغلب این حوادث هم بسیار جدی است. با بكارگیری روشهای دقیق و حساب شده می توان از این ناراحتی ها جلوگیری كرد.به عنوان مثال، اولیاء باید به طور كامل دریابند كه آیا مكانهای ورزشی كاملاً نكات ایمنی را رعایت می كنند یا خیر. با وجود این كه حفظ روحیه رقابت بین بچه ها بسیار مهم و مثبت است، باید آنها را ازهل دادن یكدیگر به خصوص در مناطق خطرناك منع كنیم. شایان ذكر است كه بچه ها هنگام احساس درد در بدنشان نباید ورزش كنند و نیز نباید با مصرف مسكن در این فعالیتها شركت كنند. مربیان و اولیاء باید بدانند كه صدمات و آسیب های بدنی ممكن است در آینده به لنگی یا پس از افتادن به سائیدگی بازو منجر شود.
به منظور اطمینان بیشتر، كودكان و نوجوانان باید برای هر ورزشی از وسیله ایمنی مناسب آن استفاده كنند. مثلاً هنگام فوتبال كفش های مناسب بپوشند. استفاده از كلاه دوچرخه سواری هم یك الزام است، در ضمن، محیط های ورزشی باید عاری از زباله و گودال باشد.
یكی از مهمترین ، معمولی ترین و سخت ترین صدمات برای بچه ها حین موتورسواری حاصل می شود. باید دقت كنیم كه مسیر عبور آنها باید عاری از ترافیك باشد نیز باید ازعلامتهای دوچرخه سواری و راه پیمایی هم در این مكانها استفاده شود. باید به كودكان و نوجوانان توصیه كنیم كه هنگام ورزش در معرض آفتاب، از كلاه و عینك آفتابی استفاده كنند. به منظور جلوگیری از فقدان آب، باید به آنها آموزش دهیم كه قبل و بعد از حركات فیزیكی و نیز هنگام انجام ورزش هایی كه بیش از 20 تا 30 دقیقه به طول می انجامد از مایعات استفاده كنند.
