دنیای سکوت
كودك ناشنوا را مستقل بار آورید
شما هم مثل تمام والدین میخواهید فرزندان شادی داشته باشید. میخواهید فرزندتان بتواند زمانی كه بزرگتر شد، از خودش مراقبت كند. امیدوارید فرزندتان دوستان خوب و شغل مناسبی برای خودش دست و پا كند. همچنین امیدوارید روزی بتواند خانوادهای برای خود تشكیل دهد. اما والدین عزیز! كودكان برای رسیدن به این مراحل باید موارد بسیاری را بیاموزند. آنها باید بیاموزند چگونه مسئولیت قبول كنند، با دیگران سازگاری پیدا كنند، پول پسانداز كنند، و بسیاری موارد دیگر!
آموختن این موارد، بخشی از مستقلشدن فرزند شما و مستقلشدن، بخش مهمی از بزرگشدن فرزندتان است. به خاطر داشته باشید كودكان یك شبه مستقل نمیشوند. آنها نیاز به تمرین بسیار دارند. این امر برای كودكان كمشنوا چه بسا مشكلتر هم باشد؛ به ویژه كودكان كمشنوایی كه در برقراری ارتباط مشكل دارند و در كسب استقلال با مشكلات بسیاری روبهرو هستند. برخی از والدین همیشه در كنار فرزندانشان هستند و به جای آنها صحبت میكنند. اما حتی كودكان خردسال هم میتوانند بیاموزند از خود مراقبت كنند.
چگونه به فرزندتان بیاموزید مستقل باشد؟
1ـ به فرزندتان اجازه انتخاب دهید.
او میتواند تصمیم بگیرد ساندویچ بخورد یا پیتزا؟ بلوز آبیاش را بپوشد یا ژاكت قرمزش را؟ به كودكان ناشنوا گاه به اندازه كودكان شنوا اجازه انتخاب داده نمیشود. در صورتی كه به او اجازه این كار را بدهید، متوجه میشود نظرش میتواند مهم باشد. همچنین احساس میكند روی برخی چیزها كنترل دارد. این امر برای كودكان ناشنوا بسیار بااهمیت است زیرا برخی اوقات به نظر میرسد در اتفاقاتی كه برایشان رخ میدهد، هیچ سهمی ندارند.
2ـ به او آموزش دهید خودش از سمعك یا دستگاه كاشت حلزون شنواییاش مراقبت كند.
در صورتیكه فرزندتان از سمعك یا دستگاه كاشت حلزون شنوایی استفاده میكند، باید به او آموزش دهید تا حتی در غیاب شما هم بتواند از آن مراقبت و استفاده كند. به او نشان دهید چگونه آن را تمیز كند، باتریهایش را بررسی یا عوض كند و زمانی كه مشكل دارد، چه كار كند.
3ـ به فرزندتان بیاموزید بعضی چیزها را خودش از دیگران درخواست كند.
مثلاً در رستوران خودش غذای درخواستیاش را به پیشخدمت بگوید یا خودش به مغازه دار بگوید چه نوع بستنی میخواهد. این كار برای كودك ناشنوا مشكلتر از كودك شنواست. اما مهم است كه فرزندتان بیاموزد بدون اینكه كسی بجایش صحبت كند، میتواند خواستههای خود را بیان كند. گرچه این امر در ابتدا برای او اصلاً ساده نیست، به تدریج آن را میآموزد و به این ترتیب میتواند با دنیای واقعی آشنا شود.
4ـ از او انتظارات زیاد اما متناسب داشته باشید.
از او بخواهید برخی كارهایی را كه در حد سن اوست، انجام دهد. به عنوان مثال، اتاقش را خودش مرتب كند، یا به تنهایی به حمام برود. ممكن است در برخی موارد نیاز به كمك شما هم داشته باشد، اما او هم مانند دیگر كودكان شنوا از عهده كارها برمیآید. فكر كنید او از عهده چه كارهایی برمیآید و چه كارهایی را نمیتواند انجام دهد. مطمئن باشید متوجه میشود انتظار شما از او چقدر است.
اما مهم است كه فرزندتان بیاموزد بدون اینكه كسی بجایش صحبت كند، میتواند خواستههای خود را بیان كند. گرچه این امر در ابتدا برای او اصلاً ساده نیست، به تدریج آن را میآموزد و به این ترتیب میتواند با دنیای واقعی آشنا شود.
5ـ به او بیاموزید خیلی احتیاط كند اما اجازه دهید كارهایی را كه كودكان دیگر انجام میدهند، او هم انجام دهد.
مثلاً اجازه دهید دوچرخهسواری كند یا از خیابان رد شود. او باید یاد بگیرد پیش از ردشدن از خیابان چه كار كند. باید بداند ماشینها بوق میزنند و معنای بوق آنها چیست. همچنین باید بداند نمیتواند بوق آنها را بشنود. بنابراین باید به اطلاعاتی كه از راه بینایی به دست میآورد، تكیه كند. مثلاً، از آینه كنار دوچرخهاش استفاده كند و مراقب ماشینها باشد.
6ـ به او مسئولیت بدهید، به ویژه در مورد مسائل مربوط به كمشنواییاش.
نباید فرزندتان دائماً نیاز داشته باشد شما همه چیز را برایش ترجمه كنید. به او بیاموزید زمانی كه متوجه صحبتهای فردی نشد، از او بخواهد برخی چیزها را برایش تكرار كند. اگر در مدارس تلفیقی درس میخواند، به او بیاموزید چگونه با معلمش صحبت كند و اشكالات درسِیاش را بپرسد. دائماً او را برای این كارها تشویق كنید. این مهارتها بعدها كه بزرگتر شد، برایش بسیار حائز اهمیت است. اگر آنها را اكنون بیاموزد، بعدها راحتتر خواهد بود.
7ـ به او در مورد پول آموزش دهید.
این مورد برای همه كودكان، شنوا و ناشنوا سودمند است. اما در مورد كودكان ناشنوا مشكلتر است زیرا در رستوران یا مغازه متوجه صحبتهای شما با مغازهدار یا صندوقدار رستوران در مورد قیمتها نشدهاند. به او بیاموزید هر چیزی قیمتی دارد و قیمت هر چیز بستگی به ارزش آن دارد. درمورد صرفهجویی و كم خرجكردن و درست خرجكردن برایش صحبت كنید. زمانی كه به حد كافی بزرگ شد، اجازه دهید خودش به خرید برود و خودش تصمیم بگیرد چگونه پولش را خرج كند. به او پول تو جیبی هفتگی و بعدها ماهیانه بدهید تا خودش مسئول خرجهایش شود. اگر تصمیم گرفت برای خرید چیزی پولش را پسانداز كند، در این كار به او كمك كنید. به فرزندتان بگویید گاهی همه افراد اشتباه میكنند و اشتباهكردن اشكالی ندارد. بیشتر كودكان از اشتباهات خود چیزهایی میآموزند و این اشتباهات به آنها كمك میكند تلاش كنند دیگر مرتكب آن اشتباه نشوند. مرتب به او بگویید شاهد تلاشهایش هستید و به او افتخار میكنید. مهم نیست چه اتفاقی میافتد، مهم تلاشهای اوست.
منبع: مجله تعلیم و تربیت استثنایی
مقالات مرتبط