هر آنچه با فرهنگ ما متفاوت است
ابتدا: سالگرد اغفال حاج یونس فتوحی را گرامی میداریم، یادش گرامی و جایش سبز
این پیامك را این روزها خیلیها دریافت كردهاند و حسابی هم خندیدهاند اما در پشت این خندهها نباید واقعیت تلخ را نادیده گرفت كه این پیامك یادی از سریال سال گذشته است و سریالهای امسال نتوانسته مانند سال گذشته مردم را جذب كند.هنوز بر سر این موضوع كه مرز نشان دادن معضلات اجتماعی در تلویزیون كجاست بین جامعه شناسان، روانشناسان و برنامه سازان تلویزیون بحث است.
عدهای معتقدند كه تلویزیون باید مشكلات جامعه را نشان دهد و عده دیگر مخالف این نظریه هستند و تاثیر منفی معضلات اجتماعی بر مردم را در این میان بسیار پررنگ میدانند؛ درست برخلاف سینما كه در نشاندادن معضلات اجتماع میتواند بازتر عمل كند.
دلیل آن هم مشخص است؛ مخاطبان سینما خاص هستند و خود سینما را انتخاب میكنند، برخلاف مخاطبان تلویزیون كه همه اقشار را شامل میشود. از طرف دیگر در ماه مبارك رمضان تلویزیون مخاطبان بیشتری را جذب میكند. به عبارت دیگر، اقبال تلویزیون در این ماه در بین مردم بیشتر است. مخاطبان سریالهای مناسبتی این روزها خانوادهها هستند. به همین دلیل است كه انتخاب سوژه داستانی در این مدت حساسیتبرانگیز میشود.
اگر قرار باشد كه معضلی در تلویزیون نشان داده شود، باید نتیجه و عملكرد آن هم مشخص شود، به همین دلیل نشان دادن پایان خوش در سریالهای تلویزیونی یك امر عادی است.
همه طلاقها ختم به خیر میشود، همه معتادها درمان میشوند، همه بیماران شفا پیدا میكنند و همه مشكلات بهخوبی حل میشود. این قاعده كلی صدا و سیماست و هنرمندان و دستاندركاران تلویزیون به خوبی با این قاعده آشنا هستند و در 2 یا 3قسمت آخر همه مشكلات به سادگی حل میشود؛ اگرچه این حل شدن مشكل به قیمت باورنكردن مخاطب باشد.
پایان خوش همه سریالها با واقعیتهای زندگی متفاوت است. اگر آمار معتادان در جامعه ما بالاست و تلویزیون بهسمت این معضل پیش میرود به شكلی آن را نشان میدهد كه با واقعیت تلخ آن در جامعه زمین تا آسمان تفاوت دارد. دست نویسندگان برای نوشتن و دست كارگردان برای نشاندادن این گونه موضوعات بسته است.
برای اینكه بتوانند مشكلات را نشان بدهند همیشه سعی دارند آن را در قالبی جذاب مطرح كنند و برای پرداختن به این گونه موضوعات به سراغ طنز میروند. تا در این قالب بتوانند هم مردم را جذب كنند و هم تاثیر بگذارند. اما باز هم در این راه به مشكل بر میخورند چرا كه این روزها بحث بر سر این است كه نشان دادن معتاد آنهم در قالب یك فرد سمپات و نحوه كشیدن مواد حتی به شكل طنزآمیز آن، بدآموزی دارد.
این حرف نشاندهنده 2نكته مهم است؛ یا اینكه ما مردم را خیلی ساده فرض كردهایم و یا نقش رسانه تلویزیون را بسیار پررنگتر از آنچه هست در نظر گرفتهایم و در مقابل نقش خانواده را كمرنگ فرض كردهایم.
تلویزیون بارها درباره اعتیاد و مشكلات از این دست، سریال یا مستندهای داستانی ساخته است تا به مردم آگاهی بدهد. باید پذیرفت كه نشاندادن معتاد و نحوه كشیدن مواد نمیتواند در گرایش مردم به موادمخدر مؤثر باشد. اما نشاندادن این موارد با عرف و فرهنگ ما همخوانی ندارد و همان بهتر كه خیلی از موارد در پرده باقی بماند و به حساسیتهای خانوادهها كه در كنار كودكان و نوجوانان به تماشای سریال مینشیند احترام گذاشت.
در آخر: سال گذشته تعداد پیامكهایی كه درباره سریالهای ماه رمضان پخش شد، كم نبود؛ پیامكهایی كه نشاندهنده نگاه تیزبین مردم و علاقه آنان به كار بود، اما امسال تعداد كم پیامكها گواه این است كه سریال امسال نسبت به پارسال نتوانسته است مردم را جذب كند.
منبع : همشهری