بيشترين ترجمه‌های چاپ‌شده قرآن متعلق به قاره كهن است

تاكنون بيش از 800 ترجمه كامل قرآن كريم به زبان‌های رايج در كشورهای آسيايی چاپ‌شده كه زبان‌های اردو، فارسی و تركی استانبولی به ترتيب بيشترين ترجمه‌های چاپ‌شده قرآن را در بين زبان‌های قاره كهن، آسيا، به خود اختصاص داده‌اند.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) و بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی غرفه مؤسسه ترجمان وحی در شانزدهمين نمايشگاه بين‌المللی قرآن كريم، تا سا ل 2008 ميلادی، 819 ترجمه كامل كلام‌الله مجيد به زبان‌های آسيايی ترجمه‌شده كه زبان اردو با 227 ترجمه در بين كشورهای آسيايی ركورددار است؛ همچنين زبان فارسی با 116 ترجمه و زبان تركی استانبولی با 104 ترجمه كامل چاپ‌شده قرآن كريم در رتبه‌های بعدی قرارداد.

مؤسسه ترجمان وحی در نمايشگاه قرآن امسال در بخش ترجمه‌ قرآن كريم به زبان‌های خارجی، تابلوی تعداد جمعيت گوينده به زبان‌های رايج قاره آسيا، تعداد مسلمانانی كه به اين زبان‌ها صحبت می‌كنند، تعداد ترجمه‌های كامل چاپ‌شده قرآن به زبان‌های آسيايی، نخستين ترجمه چاپ‌شده كلام‌الله مجيد به اين زبان‌ها و رايج‌ترين ترجمه‌ها و نمونه‌ای از رسم‌الخط و جلد آن ترجمه‌ها و سرانجام موقعيت جغرافيايی كشورهای آسيايی و پرچم آن‌ها را ارايه‌ كرده‌است.

بر اساس گزارش اين غرفه، حدود 380 ميليون نفر در كشورهای هند، پاكستان و برخی كشورهای حاشيه خليج فارس به زبان اردو صحبت‌می‌كنند كه 180 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند؛ تاكنون نيز 227 ترجمه كامل قرآن كريم به زبان اردو منتشرشده كه ترجمه «محمد عبدالسلام البديوانی» نخستين ترجمه چاپ‌شده به زبان اردو است و در سال 1828 ميلادی منتشرشده، اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به اين زبان، ترجمه‌های «مودودی»، «تهانوی»، «فرمان علی» و «جوادی» هستند.

مؤسسه ترجمان وحی در گزارش خود شمار فارسی‌زبانان را حدود 70 ميليون نفر ذكر كرده است كه 66 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند؛ ساكنين كشورهای ايران، افغانستان و تاجيكستان به اين زبان تكلم می‌كنند؛ تاكنون 116 ترجمه كامل قرآن به زبان فارسی منتشرشده و نخستين آن متعلق به «ملاحسين واعظ كاشفی» است كه در سال 1837 ميلادی در «كلكته» هند چاپ‌شد، اما رايج‌ترين ترجمه كلام‌الله مجيد به زبان فارسی ترجمه‌های «الهی قمشه‌ای»، «محمد كاظم معزی» و «مرحوم فولادوند» است.

اما در كشور تركيه و 35 كشور جهان به زبان تركی استانبولی تكلم‌می‌كنند كه تعداد جمعيت گوينده به اين زبان 61 ميليون نفر است و حدود 60 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند؛ تاكنون 104 ترجمه كامل قرآن به زبان تركی استانبولی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «محمد التفسيری عنيتابی دباغ‌زاده» است و در سال 1842 ميلادی در قاهره منتشرشد.

اما در بخش نخست اين گزارش، زبان‌های رايج در كشور هندوستان و تعداد ترجمه‌های چاپ‌شده قرآن كريم به اين زبان‌ها بررسی‌می‌شود: هند با 16 زبان رسمی، بيش‌ترين زبان‌هايی را كه ترجمه كامل قرآن به آن‌ها منتشرشده، داراست.

زبان هندی: كه 181 ميليون نفر در كشورهای هند، بنگلادش و نپال به آن تكلم می‌كنند، 27 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون 14 ترجمه كامل قرآن به زبان هندی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «احمد شاه مسيحی» است و در سال 1915 ميلادی در «راجپور» هندوستان منتشرشده‌، اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به اين زبان اثر «محمد فاروق خان» به شمار می‌آيد.

همچنين حدود 15 ميليون نفر در كشورهای هند و بنگلادش به زبان آسامی تكلم می‌كنند كه دو ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها يك ترجمه كامل از قرآن كريم به اين زبان چاپ‌شده كه متعلق به «خان بهادر عطاء‌الرحمن خان» و در سال 1990 ميلادی منتشر شده‌است.

در كشورهای هند و بنگلادش 32 ميليون نفر به زبان اُريا صحبت‌می‌كنند كه سه ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون فقط يك ترجمه كامل از قرآن كريم به اين زبان منتشرشده كه اين ترجمه اثر مشترك «عبدالقادر خان» و «محمد انورالحق» است كه در سال 1980 ميلادی به زينت طبع آراسته‌شد.

حدود 6/4 ميليون نفر در ايالت كشمير تحت كنترل هند و پاكستان به زبان كشميری تكلم‌می‌كنند كه 4/ 4 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون دو ترجمه كامل قرآن به زبان كشميری منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «محمد أحمد مقبول سبحانی» است و رايج‌ترين ترجمه قرآن به اين زبان متعلق به «محمد يوسف شاه» است.

تعداد جمعيت گوينده به زبان كنری 35 ميليون نفر است كه متكلمان اين زبان در ايالت «كرناتك» هندوستان زندگی‌می‌‌كنند و تعداد آن‌ها حدود 2/4 ميليون نفر است و در حال حاضر، سه ترجمه كامل چاپ‌شده كلام‌الله مجيد به زبان كنری در دست است كه نخستين آن متعلق به گروه شش نفره مترجمين است كه در سال 1978 ميلادی در شهر «بنگلور» هند منتشر شده، اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به زبان كنری، ترجمه «سيد عبدالغفار» به شمار می‌آيد.

زبان گجراتی يكی از زبان‌های رسمی كشور هندوستان است كه بيش از 46 ميليون نفر در ايالت گجرات و راجستان هند به اين زبان صحبت‌می‌كنند و پنج ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون 20 ترجمه كامل قرآن به زبان گجراتی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «عبدالقادر بن لقمان» است و در سال 1879 ميلادی در شهر «بمبئی» هند منتشرشد.

در ايالت «ماهاراشترا»ی هند 68 ميليون نفر به زبان مراتی صحبت می‌كنند كه فقط 3/7 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون شش ترجمه كامل قرآن كريم به زبان مراتی منتشرشده كه نخستين آن اثر «حاجی صوفی ميرمحمد يعقوب خان» است كه در سال 1973 ميلادی در شهر بمبئی چاپ‌شد.

در سنگاپور و ايالت كرلا هندوستان 8/35 ميليون نفر به زبان مليالم تكلم می‌كنند كه 9 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون پنج ترجمه كامل قرآن كريم به زبان مليالم منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «موتا نيسريل كوياكوتی» است و در سال 1970 ميلادی منشرشد.

در كشورهای نپال، بوتان و هند حدود 2/17 ميليون نفر به زبان نپالی تكلم می‌كنند كه دو ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون فقط يك ترجمه كامل از قرآن كريم به زبان نپالی در سال 2001 ميلادی منتشرشده كه متعلق به يكی از افراد «فرقه قاديانيه»* است.

در كشور بنگلادش، ايالت بنگال هند و سنگاپور 207 ميليون نفر به زبان بنگالی صحبت می‌كنند كه 140 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون 82 ترجمه كامل قرآن كريم به زبان بنگالی منتشرشده؛ نخستين آن در سال 1886 ميلادی در شهر «چاروينترا» به چاپ رسيده و متعلق به «گريش چندراسن» است.

زبان پنجابی كه در كشورهای هند، پاكستان و بنگلادش به آن صحبت می‌شود و تعداد جمعيت گوينده به اين زبان 27 ميليون نفر است؛ حدود 17 ميليون نفر آن‌ها مسلمان بوده و تاكنون 17 ترجمه كامل قرآن كريم به زبان پنجابی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «حافظ محمد مبارك الله» و در سال 1870 ميلادی منتشرشده است.

زبان تاميلی كه در ايالت «تامينادو»ی هندوستان، سريلانكا، مالزی، سنگاپور و تايلند تكلم می‌شود، تعداد جمعيت گوينده به آن 66 ميليون نفر است كه 2/9 ميليون نفر آنان مسلمان هستند و نخستين ترجمه چاپ‌‌شده متعلق به «حبيب محمد القاهری» است كه در سال 1879 ميلادی در شهر «بمبئی» منتشرشده،‌ اما رايج‌ترين ترجمه اين زبان اثر «عبدالحميد باقوی» به شمار می‌آيد.

زبان سندی در ايالت «سند» پاكستان، هندوستان، افغانستان و سنگاپور صحبت می‌شود كه تعداد جمعيت گوينده به آن 21 ميليون نفر است كه 18 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون 17ترجمه كامل قرآن به زبان سندی چاپ‌شده كه نخستين ترجمه متعلق به «محمد صديق» و در سال 1867 ميلادی در لاهور پاكستان چاپ شده‌است.

حدود 15 ميليون نفر در كشورهای پاكستان و هند به زبان سرائيكی صحبت می‌كنند كه تمامی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون يك ترجمه كامل قرآن به زبان سرائيكی منتشرشده كه متعلق به «مهرعبدالحق» است و اين ترجمه در سال 1404 هجری قمری در شهر «مولتان» پاكستان منتشرشد.

زبان تلگو كه در ايالت «آندرا پراديش» هند و سنگاپور به آن تكلم می‌شود و تعداد جمعيت گوينده به آن 70 ميليون نفر است كه 21 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون شش ترجمه كامل قرآن به زبان «تلگو» منتشرشده است؛ نخستين آن متعلق به «چلكوری نارايانا راوو» و در سال 1932 ميلادی در شهر «آنانتاپور» منتشرشده است.

نام مترجم نخستين قرآن چاپ‌شده به زبان سانسكريت مشخص نيست

زبان سانسكريت كه تنها 6100 نفر در هندوستان به آن صحبت‌می‌كنند، هيچ جمعيت گوينده مسلمانی ندارد، اما با اين وجود سه ترجمه كامل قرآن به زبان سانسكريت منتشرشده كه نام مترجم نخستين قرآن چاپ‌شده به زبان سانسكريت مشخص نيست و اين قرآن در سال 1897 ميلادی در شهر «كاونپور» چاپ‌شد.

بخش دوم اين گزارش به بررسی ترجمه‌های چاپ‌شده قرآن كريم به ساير زبان‌های رايج در قاره كهن اختصاص‌دارد كه در اين ميان زبان چينی با بيش از يك ميليارد متكلم‌كننده در كشورهای چين، تايلند، تايوان، سنگاپور، مالزی و ويتنام بيشترين متكلم را در قاره آسيا دارد كه 38 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند؛ تاكنون 19 ترجمه كامل قرآن به زبان چينی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «تی ژنگ لی» است كه در سال 1927 ميلادی در پكن منتشرشده، اما ترجمه «محمد مكين» رايج‌ترين ترجمه قرآن به زبان چينی به شمار می‌آيد.

همچنين زبان ارمنی كه تنها در كشور ارمنستان ـ با بيش از 6 ميليون نفر جمعيت كه 35 هزار مسلمان را در خود جای داده ـ به آن تكلم‌می‌شود و تاكنون دو ترجمه كامل قرآن به زبان ارمنی منتشرشده است؛ نخستين آن در سال 1904 ميلادی چاپ‌شده كه اثر «آبراهام امير چنجانز» و در 602 صفحه به رشته تحرير درآمده‌است.

زبان كره‌ای كه در كشورهای كره جنوبی، كره شمالی، چين و ژاپن تكلم‌می‌شود و حدود 67 ميليون نفر تعداد جمعيت گوينده اين زبان است كه تنها يك ميليون آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون سه ترجمه كامل قرآن كريم به زبان كره‌ای منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «يونگ سونگ كيم» و در سال 1971 ميلادی در«سئول» پايتخت كره جنوبی منتشر شده‌است.

در كشور ازبكستان 19 ميليون نفر به زبان ازبكی تكلم می‌كنند كه 5/16 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون چهار ترجمه كامل قرآن به اين زبان منتشرشده كه تاريخ نخستين ترجمه چاپ‌شده قرآن به زبان ازبكی مشخص نيست، اما در حال حاضر رايج‌ترين آن متعلق به «علاءالدين منصور» است.

در كشور اندونزی 30 ميليون نفر به زبان اندونزيايی صحبت می‌كنند كه 26 ميليون آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون 20 ترجمه كامل قرآن كريم به زبان اندونزيايی منتشرشده كه نخستين ترجمه چاپ‌شده متعلق به «احمد حسن» و در سال 1928 ميلادی در شهر «بندونگ» اندونزی منتشرشده است.

زبان ايغوری كه در ايالت «سين كيانگ» چين و ازبكستان به آن تكلم می‌شود، تعداد جمعيت گوينده آن 6/7 ميليون نفر است كه تمامی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها دو ترجمه كامل قرآن كريم به زبان ايغوری منتشرشده كه نخستين ترجمه چاپ‌شده متعلق به «املا صالح كاشغری آرتوجی» است كه در سال 1986 ميلادی در پكن منتشر شده‌؛ اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به اين زبان اثر «شيخ محمد بن صالح» به شمار می‌آيد.

نخستین ترجمه قرآن به زبان ایرانونی در شهر مقدس قم منتشرشد

پنج ميليون شهروند فيليپينی به زبان ايرانونی تكلم می‌كنند كه 4 ميليون آن‌ها مسلمان هستند؛ تاكنون دو ترجمه كامل قرآن كريم به زبان ايرانونی منتشرشده كه نخستين ترجمه اثر «عبدالعزيز باغل» است كه در سال 1991 ميلادی در شهر مقدس قم منتشرشده‌است.

زبان براهويی كه 2/2 ميليون نفر در ايالت سند و بلوچستان پاكستان به آن صحبت می‌كنند و تمامی متكلمان آن مسلمان هستند و تاكنون سه ترجمه كامل قرآن كريم به زبان براهويی منتشرشده كه نخستين ترجمه چاپ‌شده قرآن به اين زبان متعلق به «محمد عمر دينپوری» است كه در سال 1916 ميلادی در لاهور منتشرشده، اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به زبان براهويی از آن «عبدالكريم محمد علی لهری اثری» است.

زبان مالزيايی در كشورهای مالزی، اندونزی و سنگاپور حدود 20 ميليون نفر متكلم دارد كه 2 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون چهار ترجمه كامل قرآن كريم به زبان مالزيايی منتشرشده كه نخستين ترجمه قرآن به اين زبان متعلق به «عبدالرئوف بن شيخ علی الفنصوری الجاوی» است كه در سال 1923 ميلادی در قاهره منتشر شد‌ه‌، اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به اين زبان ترجمه گروه مترجمين به شمار می‌آيد كه در سال 1417 ميلادی در مدينه منوره منتشرشده‌است.

در كشور ميانمار «برمه» 32 ميليون نفر به زبان برمه‌ای صحبت می‌كنند كه 5/1 ميليون مسلمان گوينده اين زبان هستند و تاكنون سه ترجمه كامل قرآن كريم به اين زبان منتشرشده كه نخستين ترجمه قرآن به زبان برمه از آن «استاد باسين» است كه در سال 1969 ميلادی در برمه منتشرشده، اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به زبان برمه‌ای متعلق به گروهی از مترجمين مدينه منوره است كه در سال 1419 هجری قمری منتشر شده‌است.

در كشور فيليپين 15 ميليون نفر به زبان بسايا صحبت می‌كنند كه تنها 250 هزار نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون يك ترجمه كامل قرآن به زبان بسايا در سال 1982 ميلادی چاپ‌شده كه اين ترجمه اثر «نجيب رسول فرناندز» است.

زبان بلتی كه 340 هزار نفر در ايالت بلتستان پاكستان به آن تكلم می‌كنند، تمامی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها يك ترجمه از قرآن كريم به زبان بلتی در سال 1995 ميلادی در «روالپندی» پاكستان منتشرشده كه متعلق به «محمد حسين يوسف آبادی» است.

در شهر «ميندنائو» فيليپين حدود 776 هزار نفر به زبان مرانائو تكلم می‌كنند كه 580 هزار نفر آن‌ها مسلمان هستند و تنها يك ترجمه قرآن به زبان مرانائويی در سال 1968 ميلادی منتشرشده كه متعلق به گروه مترجمين مدينه منوره است.

زبان ويتنامی در كشورهای ويتنام، كامبوج و لائوس رايج است و حدود 68 ميليون نفر به اين زبان صحبت می‌كنند كه تنها هفت هزار نفرآن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها يك ترجمه قرآن به زبان ويتنامی منتشرشده كه متعلق به «حسن الله كريم» است كه در ايالت «كاليفرنيا» آمريكا منتشرشد.

زبان بلوچی در ايالت بلوچستان پاكستان، استان سيستان و بلوچستان ايران و افغانستان صحبت می‌شود كه تعداد جمعيت گوينده آن هفت ميليون نفر است و تمامی آن‌ها مسلمان هستند كه تنها يك ترجمه كامل قرآن كريم به زبان بلوچی در سال 1911 ميلادی در لاهور پاكستان منتشرشده كه متعلق به «مولانا حضوربخش» است.

در كشورهای پاكستان، افغانستان و تاجيكستان 9 ميليون نفر به زبان پشتو تكلم می‌كنند كه همه آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون 18 ترجمه كامل به زبان پشتو منتشرشده كه مترجم نخستين قرآن به زبان پشتو كه در سال 1861 ميلادی منتشرشده، مشخص نيست، اما رايج‌ترين ترجمه قرآن به اين زبان ترجمه «مراد علی» و «عبدالحق دارمنگی» به شمار می‌آيد.

ترجمه كامل چاپ‌شده قرآن به زبان تاوسوگی در دست نیست

در كشورهای فيليپين، اندونزی و مالزی 760 هزار نفر به زبان تاوسوگ صحبت می‌كنند كه 500 هزار نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها دو پاره ترجمه‌ها و گزيده‌هايی از ترجمه قرآن كريم به زبان تاوسوگی چاپ‌شده اما هنوز ترجمه كامل قرآن به زبان تاوسوگی منتشر نشده‌است.

هفت ميليون تاتاری در كشورهای افغانستان، بلاروس، آذربايجان و چين به زبان تاتاری تكلم می‌كنند كه تمامی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون يك ترجمه از قرآن به زبان تاتاری منتشرشده كه متعلق به «نورالله حضرت علی قلی» است كه در سال 1996 ميلادی در قازان، پايتخت جمهوری تاتارستان چاپ‌شد.

زبان تاگولوگ در فيليپين به آن تكلم می‌شود كه تعداد جمعيت گوينده به آن 17 ميليون نفر است كه 4/2 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها دو ترجمه قرآن به زبان تاگولوگ منتشرشده كه نخستين ترجمه چاپ‌شده متعلق به «خالد گلوريوسو» است كه در سال 1991 ميلادی در «مانيل» پايتخت فيليپين منتشرشده است.

زبان تايی در كشورهای تايلند، سنگاپور، چين، لائوس و ويتنام تكلم می‌شود كه تعداد جمعيت گوينده به اين زبان حدود 25 ميليون نفر است، اما تعداد مسلمانان گوينده به اين زبان 5/3 ميليون نفر است و تاكنون شش ترجمه كامل قرآن به زبان تايی منتشرشده كه نخستين ترجمه متعلق به گروه مترجمين است كه در سال 1995 ميلادی در بانكوك چاپ‌شد.

زبان تركمنی در كشورهای تركمنستان، ايران، افغانستان و قزاقستان رايج است و در حال حاضر، حدود 4/6 ميليون نفر به اين زبان صحبت می‌كنند كه تمامی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها سه ترجمه كامل قرآن كريم به زبان تركمنی چاپ‌‌شده كه نخستين آن متعلق به «سيد محمود الطرازی المدنی» است كه در سال 1375 هجری قمری در بمبئی منتشرشد.

حدود 122 ميليون نفر در كشورهای ژاپن، سنگاپور، تايلند و تايوان به زبان ژاپنی صحبت می‌كنند كه تنها 2/1 ميليون نفر آن‌ها مسلمان است و تاكنون 10 ترجمه كامل قرآن كريم به زبان ژاپنی منتشرشده كه ترجمه «كن ايچی ساكاموتو» كه در سال 1920 ميلادی منتشرشده، نخستين ترجمه كامل قرآن چاپ‌شده به زبان ژاپنی به شمار می‌رود.

حدود 50 هزار نفر در كشور قرقيزستان به زبان دونگن تكلم می‌كنند كه همگی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها يك ترجمه كامل قرآن كريم به اين زبان منتشرشده كه متعلق به«عبدالله يونس آف» است و اين ترجمه در سال 2000 ميلادی در بيشكك پايتخت قرقيزستان منتشرشد.

زبان درگا در كشورهای روسيه و جمهوری داغستان به آن تكلم می‌شود كه تعداد جمعيت گوينده به آن حدود 371 هزار نفر است كه همگی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون يك ترجمه كامل قرآن به زبان درگا چاپ‌شده كه متعلق به «حميد محمد جبرائيل اويچ» است كه در سال 1995 ميلادی در شهر«ماخاچ قلعه» پايتخت جمهوری داغستان منتشر شده‌است.

در ايالت جاوه اندونزی، مالزی و سنگاپور 5/75 ميليون نفر به زبان جاوه‌ای تكلم می‌كنند كه 72 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون تنها يك ترجمه كامل قرآن به زبان جاو‌ه‌ای منتشرشده كه متعلق به «عبدالرؤوف بن علی الفنصوری الجاوی» است كه در سال 1990 ميلادی در بيروت منتشرشد.

حدود 7 ميليون نفر در ايران و جمهوری آذربايجان به زبان تركی آذری صحبت می‌كنند كه 6/6 ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند و در حال حاضر، شش ترجمه كامل قرآن به زبان تركی آذری منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «محمد حسن مولی‌زاده شكوی» است كه در سال 1326 هجری قمری در «تفليس» پايتخت گرجستان منتشرشد كه ترجمه متعلق به «رسول اسماعيل‌زاده» رايج‌ترين ترجمه قرآن به زبان تركی آذری به شمار می‌رود.

زبان سينهالی در سريلانكا و سنگاپور به آن تكلم می‌شود و تعداد جمعيت گوينده به آن حدود 2/13 ميليون نفر است كه 2/1 ميليون نفر آن‌‌ها مسلمانند و تاكنون تنها يك ترجمه قرآن به زبان سينهالی منتشرشده كه اثر مشترك «ويكر ماسينگ» و «عبدالحميد عالم نوری» است كه در سال 1961 ميلادی در شهر «كلمبو» سنگاپور به زينت طبع آراسته‌شد.

حدود پنج ميليون نفر در فلسطين اشغالی به زبان عبری صحبت می‌كنند كه حدود 700 هزار نفر آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون شش ترجمه كامل قرآن كريم به اين زبان منتشرشده كه نخستين ترجمه قرآن چاپ‌شده به زبان عبری متعلق به «جوزف جوئل ريولين» است كه در سال 1945 ميلادی در «تل آويو» منتشر شده‌است.

زبان قرقيزی در كشورهای قرقيزستان، افغانستان و تاجيكستان تكلم می‌شود كه تعداد جمعيت گوينده به اين زبان حدود 6/2 ميليون نفر است كه تمامی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون سه ترجمه كامل قرآن به زبان قرقيزی منتشرشده كه نخستين آن ترجمه «ارنس تورسونوف» است كه در سال 1991 ميلادی در شهر بيشكك منتشرشده، اما ترجمه «علاءالدين منصور» رايج‌ترين ترجمه قرآن به زبان قرقيزی است.

زبان قزاقی در كشورهای قزاقستان، چين و روسيه رايج است و شمار متكلمان اين زبان 2/8 ميليون نفر است كه تمامی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون چهار ترجمه قرآن به زبان قزاقی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «كاونيكوبا» است كه در سال 1907 ميلادی منتشرشده، اما رايج‌ترين آن ترجمه «شيخ خليفه آلتای» است.

زبان كردی بهدينی در كشورهای ايران، سوريه، تركيه و ارمنستان به آن تكلم می‌شود كه تعداد جمعيت گوينده به اين زبان بين 7 تا 8 ميليون نفر است و هفت ميليون نفر آن‌ها مسلمان هستند؛ تاكنون پنج ترجمه كامل قرآن به زبان كردی بهدينی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «خال محمدی» است كه در سال 1979 ميلادی در بغداد چاپ‌شد.

زبان كردی سورانی در كشورهای ايران و عراق صحبت می‌‌شود كه تعداد آن‌ها 7/3 ميليون نفر است كه همگی آن‌ها مسلمان هستند و تاكنون پنج ترجمه قرآن به زبان كردی سورانی منتشرشده كه نخستين آن متعلق به «محمد كويی گالی زاده» و در سال 1971 ميلادی در بغداد منتشر شده‌است.

با توجه به رشد فزاينده اسلام‌گرايی در جهان، آن‌چه در اين ميان بايد مورد اهتمام ويژه قرارگيرد، اين است كه در حال حاضر، بسياری از زبان‌های رايج در كشورهای آسيايی از داشتن ترجمه‌های مناسب قرآن مجيد محرومند و دارای تك ترجمه هستند و حتی در برخی زبان‌ها مانند «تاوسوگ» ترجمه كامل چاپ‌شده كلام‌الله مجيد در دسترس نيست.

بنابراين با توجه به كمبود ترجمه‌های روشن، دقيق و عالمانه از كلام الهی در برخی زبان‌ها، مؤسسه‌های ذی‌ربط كشورهای اسلامی بايد تلاش‌كنند، ضمن بررسی دقيق ترجمه‌های قرآن مجيد در كشورهای مختلف، جديدترين، صحيح‌ترين و دقيق‌ترين ترجمه‌ها را در اختيار مسلمانان قراردهند تا ضمن گردآوردن تمام آنان زير پرچم قرآن، راه را برای شناخت دقيق‌تر مردم ديگر كشورها از اسلام هموار و درهای حقايق الهی را بر روی آن‌ها بازكرده و آن‌ها را با مفاهيم حقيقی كلام الهی و معارف اسلامی آشناكنند.

* قاديانيه فرقه دست‌نشانده استعمار انگليس است كه برای تضعيف قدرت مسلمانان در جهان به‌ويژه منطقه هند و پاكستان و نيز به‌منظور انحراف افكار مسلمانان و به يغمابردن منابع طبيعی آن‌ها به وجود آمد و هدف اين فرقه جز خدمت به استعمار انگليس و واداركردن مردم آن خطه به تمكين در برابر خواسته‌های آن‌ها چيز ديگری نيست.

مؤسس اين فرقه «غلام احمد قاديانى» است كه در سال 1839م در يكی از ايالت‏هاى هند متولّد شد و در سال 1908ميلادی در شهر لاهور در پاكستان از دنيا رفت؛ او بيشتر وقت خود را صرف فراگيرى علوم اسلامى، مباحثات علمى و موعظه مردم مى‏كرد و زمانى كه كشيشان مسيحى به تبليغات گسترده‏اى در شبه قاره هند اقدام كرده بودند، به مبارزه با آن‌ها پرداخت و در اين‌باره كتاب «براهين احمديه» را به نگارش درآورد.