در نمايشگاه قرآن كريم

مشكلات ترجمه قرآن به زبان انگليسي بررسي شد

دكتر مرتضي كريمي نيا و دكتر فضل الله نيك آيين و مهندس سيد علي قلي قرايي،در نمايشگاه قرآن كريم مشكلات ترجمه قرآن به زبان انگليسي را بررسي كردند

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر مرتضي كريمي نيا در ابتداي اين نشست كه شنبه 23 شهريورماه برگزار شد، با بيان اين كه زبان انگليسي يكي از متاخرترين زبانهايي بود كه ترجمه قرآن به آن صورت گرفت، اظهار داشت: قرآن كريم در ابتداي امر به زبانهاي لاتين، ايتاليايي و هلندي ترجمه شد و اولين ترجمه آن نيز در قرن 12 ميلادي توسط روبرت كتوني كه يك كشيش فرانسوي بود انجام شد و تا مدتها مبناي ساير ترجمه ها به حساب مي‌آمد. بعدها ماراچي ايتاليايي نيز به ترجمه قرآن پرداخت. البته هر دوي اين ترجمه ها غير واقعي و بر اساس غرض ورزي انجام پذيرفته بود.

وي در ادامه گفت: در ابتداي قرن 12 بسياري از سفيران فرهنگي كشورهاي استعمار گر به تحقيق در حوزه علوم اسلام روي آوردند. ترجمه هاي سراسر مغرضانه پالمر و ميور نيز نتيجه نوع نگاه به قرآن در اين دوران است. در اوايل قرن بيستم نيز مسلمانان به ترجمه قرآن كريم به زبان انگليسي روي آوردند. محمد عبدالحكيم خان و ميرزا ابوالفضل از جمله اولين كساني بودند كه به اين امر همت گماردند و ترجمه مولانا محمد علي لاهوري كه حدود 90 سال قبل منتشر شد، تا مدتها براي مترجمان مسلمان به عنوان مبناي ترجمه قرار داشت. البته مترجمان غربي نيز مانند ريچارد بل و آرتور اوبلي در اين دوران ترجمه هايي با غرض ورزي كمتري ارائه كردند.

كريم نيا همچنين گفت: نيمه دوم قرن بيستم، دوران اوج ترجمه قرآن به انگليسي بود و ترجمه هايي با رنگ و بوي فرهنگ هندي، عربي و حتي يهودي و آمريكاي شمالي انجام گرفت. از جمله سه ترجمه متاخر توسط محمد عبد الحليم مصري، استاد دانشگاه لندن، لاله بختيار، يك ايراني الاصل و محمد ياسين كهيك يك عرب كه اين دو تبعه آمريكا هستند.

در ادامه نشست مهندس علي قلي قرايي در باره مشكلات ترجمه قرآن به زبان انگليسي اظهار داشت: زبان انگليسي حدود 500 سال سابقه دارد و تحول آن به اندازه اي بوده كه بسياري از لغات سابق آن را در حال حاضر نمي‌فهميم. اما قسمت اعظم اين تغيير مربوط به دوران رنسانس و تغيير نقش مذهب در فرهنگ اروپايي است.

وي افزود: بيشترين مشكلات ترجمه قرآن به زبان انگليسي در واقع از همين مبدا آغاز مي شود زيرا با اين تغيير كاركرد، بسياري از لغات و اصطلاحات مانند وحي و تقوا معناي دقيق خود را از دست مي‌دهند و بعضي از لغات مانند ايمان، بنده، نبي، فضل يا حيا معاني متفاوتي با آنچه منظور اصلي قرآن است پيدا مي‌كنند.

دكتر فضل الله نيك آيين نيز در اين نشست با بيان اين نكته كه اگر ترجمه قرآن به انگليسي به معني باز توليد آن بود، بايد تمام مترجمان در محيط زباني كه مي‌خواستند قرآن را به آن زبان ترجمه كنند بزرگ مي شدند، گفت: ترجمه در حقيقت به معني انتقال پيام و نزديكي به مفهوم آن بدون تغيير دادن متن است. در يك زبان لغات زيادي داريم كه داراي معاني مشابه اند و بايد با دقت و هنر خاصي اين لغات براي ترجمه به كار رود.

وي افزود: بايد توجه داشت قرآن كتاب ساده اي براي ترجمه است و انتقال آن به زباني ديگر نيز بايد به سادگي انجام پذيرد. اگر مخاطب ترجمه صحيحي از قرآن را بخواند به درستي مي تواند به صفات خداوند و افراد مورد تاييد او كه در قرآن آمده پي ببرد.

نيك‌ آيين گفت: تمام صنايع ادبي و شعري در قرآن وجود دارد ولي رمز زيبايي قرآن در يكنواخت نبودن اين صنايع در طول متن است. به نظر مي رسد مشكل اصلي ترجمه ايجاد زباني مناسب براي جذب كردن مخاطبان است كه اين تنها به وسيله دست آوردهاي بشري مانند قافيه و وزن فراهم مي شود و در صورت شناخت و استفاده صحيح از اين ابزار مي توان ترجمه هايي به شيوايي آثار شكسپير و جان ميلتون از قرآن فراهم