امامان معصوم،بانک و بیمارستان نیستند!(4)
در قسمت قبل گفتیم که متأسفانه این همه ارادت و محبت نسبت به اهل بیت(ع) در زندگی روزمره و تبعیت عملی از سیره و روش زندگی آن بزرگواران ، کمتر مشاهده می شود و این همه احساسات پاک و زلال نسبت به آن کریمان و بزرگان، بیشتر در برگزاری مراسم عزا و سوگواری و مجالس جشن و عید آنان جلوه گر است. و گفتیم که علت های بروز چنین وضعیتی را می توان در سه بخش تقسیم کرد: 1- رواج باورهای غلط و تفکرات اشتباه مبنی بر اینکه شرکت در مجالس ویژه اهل بیت و یا محبت و علاقه نسبت به پیامبر(ص) و خاندان پاک و مطهر ایشان(ع) به تنهایی موجب می شود از سوی آن بزرگواران مورد شفاعت قرار بگیریم و گناهانمان بخشیده شود. برخی از خطبا و مداحان در بعضی از این مجالس در ذهن حاضرین چنین القا می کنند که همین که به این مجالس آمده اند نشان دهنده ی عنایت ویژه ی خداوند و اهل بیت(ع) نسبت به آنهاست.
تعبیر استاد مطهری نسبت به این تفکرات ، جالب است، ایشان می گویند: « افسوس که ما مسلمان ها امروز درست بر ضد آنچه قرآن هست ، فکر می کنیم. خیال می کنیم کار خدا و کار عالم که خدا آن را ساخته است ، براساس همین اوهام و خیالاتی است که خودمان درست کرده ایم. مثل همین انتساب ها، می گوئیم بالاخره هر چه هست، اسم مان «مسلمان» است، ما که « شیعه » هستیم. آسمان در رعایای علی بن ابیطالب است! خیال می کنیم صحبت اسم و اسم نویسی است که اگر کسی اسمش مسلمان شد ، دیگر خدا یک لطف خاصی نسبت به او دارد . » بزرگترین اشکالی که نتیجه ی مستقیم و طبیعی القاء چنین تفکرات و باورهایی خواهد بود این است که شخص احساس می کند با همین وضعیت که دارد و بار گناه ها ی سنگینش و معایب رفتاری و اخلاقی و اشتباهات اجتماعی که در وجودش هست و به طور خلاصه با همین وضعیت موجودش مورد عنایت ویژه قرار گرفته. بنابراین نیازی به تزکیه و خودسازی و رفع معایب اخلاقی و رعایت تقوا و پرهیز از انجام گناهان ندارد. اما همان طور که گفتیم آیات قرآن و روایات ائمه اطهار(ع) کاملاً خلاف این را می گوید. تقاضا می کنیم این روایت از امام محمد باقر(ع) را خیلی با دقت بخوانید و به همه ی قسمت های آن توجه کافی بفرمائید. ایشان به یکی از یارانشان به نام جابر می فرمایند:
[ای جابر! آیا کسی که ادعا می کند شیعه ی ماست، همین که دم از محبت و علاقه ی به ما اهل بیت(ع) بزند برایش کافیست؟ به خدا قسم که شیعه ی ما فقط کسی است که تقوا داشته باشد و از انجام گناه خودداری کند و از خدا اطاعت نماید. ای جابر، شیعیان ما فقط با فروتنی و خشوع ، امانتداری، زیاد به یاد خدا بودن ، روزه و نماز ، خوبی در حق پدر و مادر ، مراعات همسایه و مراعات افراد فقیر و قرض دار و یتیم شناخته می شوند. شیعه ی ما کسی است که راستگو باشد و قرآن تلاوت کند و با زبان و حرف هایش به مردم آسیب نرساند و فقط خوبی دیگران را بگوید و امانتدار فامیلش باشد.
ای جابر! آیا برای انسان کافیست که بگوید من علی را دوست دارم و از او پیروی می کنم و برای این منظور هیچ فعالیتی نکند. چنین شخصی حتی اگر بگوید من رسول خدا را دوست دارم (رسول خدا که بهتر و والا مقام تر از علی است) ولی از رفتار او پیروی نکند و به سنت او عمل ننماید ، محبتش نسبت به پیغمبر برایش هیچ فایده ای ندارد. بنابراین تقوا داشته باشید و برای چیزهایی که پیش خداست تلاش و فعالیت کنید. خداوند با هیچکس قوم و خویشی ندارد. دوست ترین بنده های خدا با تقواترین و مطیع ترین آنهاست.
ای جابر! فقط با اطاعت خدا می شود به او تقرب پیدا کرد و همراه ما برات آزادی از جهنم نیست و هیچ کس بر خدا حجت ندارد. هر که مطیع خدا باشد دوست ماست و هر که نافرمانی خدا کند دشمن ماست. ولایت ما فقط با عمل کردن و با ورع و تقوا به دست می آید .]
از این حدیث و سایر احادیثی که در رابطه با این موضوع از ائمه(ع) روایت شده و تعداشان هم کم نیست ، چند نکته بزرگ می توان آموخت که همه ی تخیلات و تصورات باطل ما را در این مورد به هم می ریزد. نکته ی اول اینکه شیعه واقعی باید مشخصات قید شده در حدیث را داشته باشد. با این حساب تکلیف احادیثی که در آنها برای شیعیان امیرالمؤمنین(ع) امتیازات خاصی ذکر شده روشن است . سخنانی مثل اینکه هیچ وقت در آتش جهنم نمی سوزند و یا مورد شفاعت قرار می گیرند. کسانی شیعه هستند و بالطبع مشمول این امتیازات خاص خواهند شد که مشخصات قیده شده در این گونه احادیث را دارا باشند. این گونه احادیث کم نیستند. علاقمندان به اهل بیت(ع) مشخصات خاصی دارند بنابراین بیائید سر خودمان کلاه نگذاریم و دل خودمان را به خواب ها و داستان های بی اساس خوش نکنیم. نکته ی دومی که می توان از این حدیث آموخت این است که ممکن است که شخص واقعاً و از صمیم قلب، پیامبر اکرم(ص) و خاندان پاک او را دوست داشته باشد ، خرج ها بکند و زحمت ها بکشد ولی اگر در رفتار و کردارش به آن بزرگواران اقتدا نکند ، طبق نص سریع حدیث این محبت ها و زحمت ها، فایده ای برایش ندارد. در قسمت دوم این سری مقالات ماجرایی نقل شد که مرور دوباره ی آن از سوی خوانندگان خالی از لطف نیست.
امام باقر(ع) در این حدیث و سایر ائمه(ع) در احادیث دیگر به صراحت اعلام کرده اند که همراه باآنها بودن بدون عمل برات آزادی از جهنم نیست. یعنی کسی را از جهنم آزاد نمی کنیم و بعد فرموده اند خداوند با هیچکس قوم و خویشی ندارد. ممکن است در بعضی احادیث ذکر شده باشد که ائمه اکرم(ع) دوستان شان را شفاعت می کنند. اما در این حدیث و هم در سایر احادیث تاکید شده: « کسانی دوستان ما هستند که مطیع خدا باشند » و ولایت ائمه فقط با تقوا و عمل به دستورات الهی به دست می آید. بازهم بیائید سر خودمان کلاه نگذاریم ، دلمان را به حرف ها و داستان های بی اساس خوش نکنیم .
متأسفانه باز هم مجبوریم ارائه مطلب را به قسمت بعد موکول کنیم.
موفق و پیروز و پیرو ائمه باشید.
تبیان – خانواده وزندگی
احسان رادمند
مقالات مرتبط :
