گردباد در مریخ!
پس از 3 ماه که از آغاز آزمایش های مریخ نشین فونیکس در ناحیه شمالگان مریخ می گذرد این آزمایشگاه علمی شاهد گذر گردباد کوچکی از کنار خود بود.
اگرچه محققان سیاره شناس بر این باور بودند که در منطقه ای که مریخ نشین فونیکس فرود آمده است، گردباد های کوچک غبار هر از چندگاهی رخ دهند اما انتظار آن را نداشتند که در زمان فعالیت مریخ نورد فونیکس شاهد بروز چنین گردبادی بوده و آن قدر خوش شانس باشند که این گردباد از نزدیکی فونیکس که مجهز به یک ایستگاه هواشناسی است عبور کند اما اینک دانشمندان چشم بر این ناحیه دوخته اند تا به این پرسش پاسخ دهنده که آیا بروز چنین گردبادهایی را باید رخ دادی رایج قلمداد کنند یا خیر.
گردبادهای مریخی
در تصاویری که هفته گذشته مریخ نورد فونیکس به زمین ارسال کرده است حداقل 6 گردباد غبار کوچک دیده می شود که قطرآنها بین 2 تا 5 متر برآورد می شود که اندازه آنها از گردبادهایی که پیش از این در تصاویر روباتهای مریخ نورد روح و فرصت دیده می شد و از مناطق استوایی سیاره سرخ گرفته شده بود به مراتب کوچکتر است.
نکته قابل توجه در مورد گردبادهای اخیر این است که فونیکس در میان ابزارهای علمی خود به یک ایستگاه هواشناسی کوچک مجهز است که به طور منظم دما و فشار هوا را ثبت می کند. بر اساس اعلام آزمایشگاه جت پیشران ناسا (JPL) در همان روزی که این گردباد ثبت شده است فشار سنج فونیکس افت فشار بی سابقه ای را ثبت کرده و سرعت باده نیز به حداقل 5 متر بر ثانیه رسیده است. بر اساس این گزارش به نظر می رسد در طی هفته های گذشته قدرت این مارپیچ های حلقوی جوی افزایش یافته و در تهایت به حدی رسیده است که می توانند غبار اطراف خود را به هوا بلند کنند و گردبادهای کوچکی را شکل دهند.
دانشمندان طرح فونیکس بر این باورند که افزایش اختلاف دمای روز و شب در منطقه فرود باعث افزایش قدرت گردبادها شده است. در حالیکه در این روزها بیشینه دمای منطقه فرود حدود 30 درجه سانتی گراد زیر صفر است کمینه این دما با پایان تابستان نیمکره شمالی افت کرده و به حدود منفی 90 درجه سانتیگراد رسیده است.
اگرچه به پایان رسیدن تابستان باعث افزایش ظهور گردباد ها شده است اما شمارش معکوس پایان ماموریت را نیز به صدا در آورده است. چرا که ب کاهش مدت روز و کاهش ارتفاع خورشید منابع تامین انرژی فونیکس نیز کاهش یافته و این امر سرانجام به پایان ماموریت می انجامد و به همین دلیل دانشمندان این طرح باید آخرین آزمون های علمی خود را هرچه زودتر به پایان برسانند.
این روزها دیگر خورشید در تمام مدت روز برفراز افق محل فرود نیست و تولید انرژی فونیکس به میزان 2500 وات - ساعت رسیده است که این مقدار در زمان فرود حدود 3500 وات ساعت بود.
نویسنده:
پوریا ناظمی
منبع:
JPL
به نقل از:
