آشنایی با یادمانهای دفاع مقدس(1)
1- یادمان شلمچه
منطقه مرزی شلمچه در منتهیالیه غرب خرمشهر واقع شده است و نزدیکترین نقطه مرزی به بصره میباشد. شلمچه یکی از محورهای هجوم دشمن در 21/6/59 به خرمشهر بود. در عملیات بیتالمقدس اگر چه خرمشهر آزاد شد ولی با توجه به اهمیت نظام شلمچه، دشمن به سختی از آن دفاع کرد و آن را در اشغال خود نگه داشت و پس از آن، موانع، استحکامات و ردههای دفاعی متعددی در این منطقه ایجاد کرد.
رزمندگان اسلام با اجرای عملیات کربلای 5 در دی ماه 1365، این مواضع را در هم شکستند و شلمچه را آزاد کردند که به پاس رشادت و شهادت رزمندگان اسلام بنای یادبودی در این منطقه ایجاد شده است. هر چند در پایان جنگ بار دیگر این منطقه را دشمن تصرف کرد اما این شهدا و ایثارگران بودند که سرزمین شلمچه را باز ستادند، تا جای قدمهای علیبن موسیالرضا علیهالسلام در هنگام ورود به ایران همچنان زیارتگاه باشد.
2- یادمان طلائیه
حدود 45 کیلومتری جاده اهواز- خرمشهر سه راهی طلائیه قرار گرفته است یک جاده فرعی به سمت غرب و تا نزدیکی مزر ایران و عراق شما را به پاشگاه طلاییه میرساند که این نقطه تا شعاع چند کیلومتری منطقه طلاییه نامیده می شود. طلاییه یکی از محورهای مهم عملیاتی خیبر و بدر بوده است که بعد از دفاع مقدس مقری برای جستجوی پیکر مطهر شهدا در این منطقه دایر شد، در یکی از این حسینیه ابوالفضل(ع) بنا شده که به عنوان یادمان شهدای این منطقه اکنون میزبان زایران کربلای طلاییه میباشد.
3- یادمان دهلاویه
روستایی در غرب سوسنگرد که در جریان هجوم دشمن، پس از 10روز دفاع سرسختانه در تاریخ 24/7/59 اشغال شد. در طی عملیاتهای رزمندگان، ستاد جنگهای نامنظم به فرماندهی شهید مصطفی چمران تلاشهایی برای آزادی مناطق اشغال شده انجام دادند و سرانجام در تاریخ 27/6/60 در عملیاتی به نام آیتالله مدنی (اولین شهید محراب در تبریز) دهلاویه آزاد شد. در نزدیکی این روستا یادمانی واقع شده که محل شهادت دکتر چمران (وزیر دفاع و نماینده مجلس) به همراه تنی چند از همرزمانش میباشد. هر چند زیارت قبور خواهران معصومی که به صورت جمعی مدفون این سرزمین شدند نیز خالی از لطف نیست.
4- یادمان هویزه
شهر هویزه در 10 کیلومتری جنوب غربی سوسنگرد، مرکز یکی از بخشهای دشت آزادگان است. دشمن در آغاز جنگ با اشغال شمال و شرق هویزه، عملا آن را محاصره کرد. در عملیات هویزه در 15/10/59 رزمندگان از این منطقه نفوذ کردند و به محل استقرار دشمن در جنوب کرخه هجوم بردند و 800 نیروی عراقی را اسیر کردند که این تعداد تا آن روز جنگ، بیسابقه بود. اما با شروع پاتکهای دشمن، نیروهای خط مقدم عملیات که گروهی از پاسداران هویزه، حمیدیه و اهواز و گروهی از داشجویان پیرو خط امام بودند در محاصره قرار گرفتند و تعدادی از آنان از جمله سید حسین علمالهدی فرمانده سپاه هویزه به شهادت رسیدند. در طی عملیات بیتالمقدس در اردیبهشت 1361 منطقه هویزه با رمز یا علی بن ابیطالب علیهالسلام آزاد شد و پیکر عزیز این شهدا در مکانی که امروز به عنوان یادمان شهدای هویزه میزبان زایرین میباشد کشف شد.
5- یادمان فتحالمبین
در اولین روزهای جنگ، دشمن تا پشت رودخانه کرخه جلو آمد و در حاشیه کرخه که مشرف به شهر شوش و جاده اندیمشک اهواز بود مستقر شد. حضور رزمندگان اسلام در این جبهه، با شکلگیری خط دفاعی و اجرای عملیاتی تحت عنوان امام مهدی علیهالسلام در سال 1360، مقدمه اجرای عملیات فتحالمبین شد. در جریان این عملیات تعدادی از نیروهای اسلام که قصد رخنه به سنگرهای دشمن در شیارهای المهدی، شیخی و شلیکا را داشتند با سنگرهای کمین دشمن درگیر شدند که منجر به شهادت تعدادی از رزمندگان شد. مزار شهدای گمنام عملیات فتحالمبین و سنگرها و شیارهای به جای مانده آن زمان بیانگر حماسهای است که شیرمردان الهی در آن جا خلق کردند.
6- فکه
این منطقه در شمال غرب استان خوزستان قرار گرفته است. فکه از شمال به منطقه چنانه، از غرب به خط مرزی و از جنوب به تنگه چزابه و بستان محدود میشود.
منطقه فکه رملی و سرزمین شنهای روان است. دشمن بعد از اشغال منطقه در آن، 16 رده موانع در مقابل رزمندگان اسلام ایجاد کرده بود. در عملیات و الفجر مقدماتی رزمندگان پس از نبردی سخت در محاصره دشمن افتادند و عدهای از نیروها نیز مجبور به عقبنشینی شدند. این منطقه مزین به خون شهدای عملیاتهای والفجر مقدماتی، والفجر یک و سرداران شهید همچون حسن باقری، مجید بقایی و سید شهیدان اهل قلم سید مرتضی آوینی و همچنین شهدای بزرگوار تفحص میباشد.
7- تنگه چزابه
تنگه مهم چزابه در شمال غربی شهرستان و در مسیر جادهای که از مرز به طرف بستان کشیده شده بین تپههای رملی و هورالهویزه قرار دارد. دو جاده نظامی در دو سوی آن قرار دارد، جادهای در خاک ایران که چزابه را به فکه متصل میکند و جاده دیگری که به شهر العماره عراق متصل میشود، دهانه این تنگه 5/1 کیلومتر میباشد و لذا از جنبه نظامی بسیار مهم و استراتژیک است. تنگه چزابه یکی از 5 معبر اصلی هجوم ارتش عراق در ابتدای جنگ به خوزستان بود که در عملیات طریق القدس با رمز مقدس یا حسین بن علی علیهالسلام در آذر ماه 1361 آزاد شد.