سيد امير محمود انوار:

ادبيات فارسي هرگز از مفاهيم قرآني تهي نبوده است

دكتر سيد امير محمود انوار در سومين نشست بخش دانشگاهي نمايشگاه قرآن كريم به بيان ميزان تاثير قرآن در ادبيات فارسي پرداخت.

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين نشست كه روز يكشنبه 17/6/87 از ساعت 21 در محل نشست‌هاي بخش دانشگاهي نمايشگاه قرآن كريم برگزار شد، دكتر سيد امير محمود انوار، استاد نمونه دانشگاه تهران با بيان اينكه تمامي ادبيات فارسي تحت تاثير قرآن كريم بوده و كمتر كسي را در ادبيات ايران مي‌توان يافت كه آثار او از كتاب خدا تاثير نپذيرفته باشد، گفت: عرفان و حكمت اسلامي در سرزمين ايران توانست به رشد و تعالي دست بيابد و در واقع اين اعراب نبودند كه ايران را فتح كردند، بلكه قرآن مجيد بود كه دلهاي مردم ايران را جذب كرد و آنان را در آغوش خود پروراند.

وي در تشريح چگونگي تاثير قرآن در ادبيات فارسي بيان داشت: اولين ترجمه فارسي از قرآن را سلمان فارسي بعد از درخواست اهالي اصفهان و به دستور رسول اكرم(ص) تدوين كرد و اين نشان دهنده روح حقيقت جويي ايرانيان در طول تاريخ بوده است.

انوار افزود: بعد از ترجمه سلمان فارسي در طول تاريخ نمونه‌هاي زيبايي از ترجمه كلام خدا به فارسي را مي‌توان ديد كه اولين نمونه شاخص آن ترجمه خواجه عبدالله انصاري است كه  همراه نزديك به 100 تفسير وي از آيات گوناگون قرآن مجيد در دسترس است و بعد از وي ميبدي توانست آن تفاسير را بسط دهد. علاوه بر اين ترجمه ملا فتح الله كاشاني و ابوالفتوح رازي كه دكتر مهدي الهي قمشه‌اي آن را براي اولين بار تصحيح و منتشر كردند در اين دوران قابل توجه است.

انوار با بيان اين كه تاثير قرآن هم در نظم و هم در نثر فارسي ديده مي‌شود، افزود: مولوي در مثنوي معنوي شاعر نيست بلكه مفسر قرآن است و تفسير او در مثنوي تفسير ذاتي و عميق از آيات قرآن است. در داستان ابتدايي مثنوي ذكر اين نكته كه تنها حكيمي توانست به راز بيماري كنيزك دسترسي بيابد كه كار خود را با نام خدا شروع كرده بود، بيانگر اين نكته است.

وي همچنين درباره حكمت و عرفان در ادبيات فارسي گفت: ادبيات عصاره زبان فارسي است و حكمت عصاره ادبيات است. هنگامي كه مسائل حكمي با خالق و پروردگار يكتا پيوند مي‌خورد عرفان حاصل مي‌ شود كه نمونه كامل آن را سنايي غزنوي و عطار نيشابوري در آثار خود به تصوير كشيده‌اند. بعد از اين دو سعدي در واقع پيوند دهنده ادب و حكمت و عرفان در بيان روابط اجتماعي بوده است. حافظ پس از آن در واقع عصاره ادب و حكمت و عرفان را بيان كرده است.

انوار افزود: حافظ در حقيقت مفسر قرآن است. اگر ديوان او با نام خدا آغاز نمي‌شود اما در غزل ابتدايي ديوانش منظور او از ساقي پروردگار يكتا، صبا حضرت رسول اكرم(ص) و پير مغان نيز حضرت علي‌(ع) است. علاوه بر اين بوي نافعي را كه حافظ بيان مي‌دارد در واقع معاني و مفاهيم ناب قرآني است.

استاد دانشگاه تهران همچنين افزود: تاكيد بيش از اندازه بر داشته‌هايمان ما را از توليد مطالب قابل‌ توجه امروزي غافل كرده است و كمتر توانسته‌ايم توسط خود مطالب تازه‌اي را به فرهنگ اسلامي ايراني بيافزاييم.