«فرانك كاپرا» ، خالق «معجزه سیب»

برای هفدهمین سال‌روز درگذشت«فرانك كاپرا»

خالق «معجزه سیب» و برنده 3 اسكار بهترین كارگردانی

«فرانچسكو روزاریو كاپرا»، كارگردان ایتالیایی‌تبار و برنده سه‌ جایزه‌ بهترین كارگردانی اسكار، 17سال پیش در سوم سپتامبر 1991 در سن 94 سالگی درگذشت.

«روزاریو كاپرا» متولد هجدهم می 1897 در سیسیل ایتالیا بود كه در شش سالگی به‌همراه خانواده به آمریكا مهاجرت كردند. وی در سال 1918 در رشته‌ مهندسی شیمی از دانشكده‌ فنی كالیفرنیا فارغ‌التحصیل شد.

«كاپر» در جنگ جهانی اول در ارتش آمریكا حضور داشت و در سال 1920 با قبول شهروندی آمریكا، نام «فرانك روسل كاپرا» را برای خود انتخاب كرد. او بازیگری را با حضور در فیلم‌های صامت شروع كرد، هرچند كارگردانی و نگارش فیلم‌نامه آثار كمدی صامت را نیز برعهده داشت.

پس از آنكه «كاپرا» در سال 1934، فیلم «در یك شب اتفاق افتاد» را با مشكلات زیاد ساخت، شروع به كارگردانی آثار برجسته‌ دیگری برای كمپانی كلمبیا كرد كه از آن جمله می‌توان از «افق گمشده»،

«نمی‌توانی این را با خودت ببری»، «چه زندگی شگفت‌انگیزی» و «آقای اسمیت به واشنگتن می‌رود» را ساخت.

بازیگران زیادی چون «گری‌ كوپر»، «جین آرتور»، «جیمز استوارت» و «باربارا استانكی» بخش عمده‌ای از موفقیت‌های سینمایی‌شان را مدیون «كاپر» بوده‌اند.

فیلم‌های «كاپرا» در دهه‌ 30 میلادی موفقیت‌های چشم‌گیری در جوایز آكادمی اسكار به‌دست آورند. «در یك شب اتفاق افتاد» اولین فیلم «كاپرا» بود كه توانست پنج جایزه‌ بهترین كارگردانی، بهترین فیلم، بهترین بازیگر مرد و زن و بهترین فیلم‌نامه را به‌دست آورد.

در سال 1936 او دومین جایزه‌ اسكار بهترین كارگردانی خود را برای «آقای دیدز به شهر می‌رود» كسب كرد. دو سال بعد، او سومین جایزه‌ اسكار بهترین كارگردانی خود را در مدت تنها پنج سال به كارنامه‌ افتخارات خود افزود و این‌بار «نمی‌توانی این را با خودت ببری» اسكار بهترین فیلم را نیز برای او به‌همراه آورد.

او علاوه بر سه‌ جایزه اسكار بهترین كارگردانی، سه‌بار برای فیلم‌های «بانویی برای یك روز»، «آقای اسمیت به واشنگتن می‌رود» و «یك زندگی شگفت‌انگیز» نامزدی بهترین كارگردانی اسكار را تجربه كرد.

«كاپرا» روز پنجم مارس 1936، میزبانی مراسم هشتمین دوره‌ جوایز اسكار و طی سال‌های 1935 تا 1939 ریاست آكادمی اسكار را برعهده داشت. وی در جریان جنگ جهانی دوم هشت اثر مستند از جمله «مقدمه‌ای بر جنگ» (1942)، «حمله نازی» (1942)،« جنگ بریتانیا» (1943)، «تفرقه و حكومت» (1943) و

«دشمنت را بشناس: ژاپن» (1945) را كارگردانی كرد.

فیلم مستند هفت اپیزودی «چرا می‌جنگیم» شاهكار تبلیغاتی «كاپرا» محسوب می‌شود كه موفق به كسب جایزه اسكار شد. هم‌چنین فیلم «مقدمه‌ای برجنگ» او توانست در سال 1942 جایزه‌ اسكار بهترین اثر مستند بلند را برای او به‌همراه آورد. «كاپرا» خود این آثار مستند را از بهترین ساخته‌هایش می‌دانست.

فیلم «یك زندگی شگفت‌انگیز» اگرچه در گیشه‌های سینما به‌ هیچ عنوان موفق نبود، اما در پنج بخش نامزد اسكار شد و از سوی انجمن فیلم آمریكا در فهرست یكصد‌ فیلم برتر تاریخ سینما قرار گرفت.

«كاپرا» آخرین فیلم خود را در سال 1961 با نام «مشتی معجزه» (در ایران به «معجزه سیب» معروف است) را ساخت. او هم‌چنین قصد ساخت اثری عملی داستانی را نیز داشت كه حتی به مرحله پیش‌تولید نیز نرسید.

پیامی كه «كاپرا» در فیلم‌هایش قصد دارد به خواننده القا كند، خوب بودن ذات بشریت و ارزش ایثار و فداكاری است. این كارگردان برجسته هالیوود سرانجام روز سوم سپتامبر 1991 در سن 94 سالگی براثر ایست قلبی در كالیفرنیا آمریكا درگذشت.

پنج فیلم از ساخته‌های «كاپرا» شامل «مرد قوی» (1926)، «در یك شب اتفاق افتاد» (1934)، «آقای اسمیت به واشنگتن می‌رود» (1939)، «چرا می‌جنگیم» (1942)، به‌همراه «یك زندگی شگفت‌انگیز» (1946) در آرشیو ملی فیلم آمریكا به‌عنوان میراث فرهنگی قرار دارند.

از دیگر ساخته‌های این كارگردان ایتالیایی‌الاصل می‌توان از «قدرت رسانه» (1928)، «زیردریایی» (1928)، «راه قدرت» (1928)، «پرواز» (1929)، «جنون آمریكایی» (1932)، «چای تلخ ژنرال ین» (1932) و «ممنوعه» (1932) نام برد.

«كاپرا» طی چندین دهه فعالیت سینمایی افتخارات و جوایز متعددی را به‌دست آورد كه مهم‌ترین آنها عبارتند از:

*یك عمر دستاورد سینمایی از انجمن فیلم آمریكا (1982)

*یك عمر دستاورد سینمایی از انجمن كارگردانان آمریكا (1959)

*جایزه‌ بهترین فیلم از جوایز گلدن گلوب (1947) برای «یك زندگی شگفت‌انگیز »

*شیرطلایی افتخاری جشنواره ونیز (1982)

*تقدیر ویژه از جشنواره‌ ونیز (1936) برای «آقای دیدز به شهر می‌رود»

منبع : ایسنا