آیا سیستم عامل پرطرفدار آینده نه چندان دور لینوكس خواهد بود

مایكروسافت بر آن است كه سر و صداهاى برخاسته از Open Source را كاهش دهد ،دولت ها به مایكروسافت راى مخالف دادند ،مایكروسافت مبارزه جدیدى را با لینوكس، آغاز كرده است ،مایكروسافت اعلام كرده كه از مخالفان لینوكس حمایت مالى نكرده است ،تا سال 2008، بیست و نه درصد از server هاى جهان لینوكسى خواهند شد،دولت مونیخ به لینوكس روى مى آورد،دولت فرانسه سرسختانه به دنبال Open Source است و... این گوشه اى از صدها خبرى است كه این روزها به گوش مى رسد.

تا چند سال پیش اگر اشاره اى به سیستم عامل مى شد، تنها ویندوز مایكروسافت در ذهن كاربران خود را نشان مى داد. هنوز سال هاى پرتعدادى از آن روزگار نگذشته است كه رقیب كم نظیر سیستم عامل ویندوز وارد این میدان شده است. پس از روى كار آمدن سیستم عامل Open Source لینوكس، ویندوز مایكروسافت طعم رقابت را چشیده است. شاید پس از در نظر گرفتن این مطالب، پرسشى به ذهن خطور كند كه آینده رقابت مایكروسافت و لینوكس به كجا خواهد رسید؟ سیستم عامل پر طرفدار كدام یك خواهد بود؟ برخورد دولت ها با سیستم عامل تازه وارد لینوكس، چه خواهد بود؟

گزارش حاضر برآن است كه به پرسش هاى مطرح شده در این زمینه پاسخ داده و مقایسه مختصرى از سیستم عامل ویندوز و لینوكس ارائه كرده و جایگاه سیستم عامل لینوكس را در میان دولت هاى گوناگون نشان دهد.

به دنبال رقابت تنگاتنگ ویندوز و لینوكس، برخى شواهد نشان داده است كه شركت مایكروسافت هزینه هاى مالى مبارزه با لینوكس را به عهده گرفته است. چنین گزارش شده كه این شركت تهاجم بازاریابى را علیه لینوكس آغاز كرده است. شركت Remond چندى پیش مبارزات تبلیغاتى گسترده اى آغاز كرده است كه مدیران فناورى اطلاعات را مخاطب خود قرار داده و به آنان هشدار مى دهد كه باید پیش از خریدن لینوكس و یا هر جایگزین دیگر براى ویندوز، از حقایقى در این زمینه آگاه شوند. این شركت تبلیغات خود را به صورت گسترده اى به صورت چاپ شده و آن لاین در برجسته ترین نشریه هاى فناورى هم چون، Computer World, Information , Network World , CNEt,Network World , افزون بر 18 ماه، منتشر كرده است.

اما شركت مایكروسافت اعتراف نكرده كه این مبارزه تبلیغاتى، چه مقدار هزینه در بر داشته است به هر حال در این آگهى ها، مایكروسافت به كاربران توصیه كرده كه از سایت دیدن كنند كه به مقایسه امتیازهاى استفاده از ویندوز مایكروسافت و لینوكس پرداخته است. جالب است بدانید كه بیشتر بررسى هاى نشان داده شده در این سایت به دست مایكروسافت انجام شده است.

مایكروسافت در تبلیغات منتشر شده چنین ادعا كرده كه شاید هزینه ویندوز این شركت در مقایسه با لینوكس در گام نخست بیشتر باشد، اما در درازمدت همه چیز عوض شده و هزینه هاى نگاه دارى از لینوكس بیش از هزینه استفاده از ویندوز خواهد بود. ویندوز در نهایت، براى كاربران صرفه اقتصادى خواهد داشت.

به هر روى مایكروسافت هرگونه حمایت مالى از مبارزان لینوكس را انكار كرده است. بیانیه شركت در این زمینه پس از مشاهده یك نامه اینترنتى صادر شده و بى جا نیست بدانید نامه مربوط در برگیرنده چندین سرنخ بوده كه نشان مى دهد مایكروسافت از دادخواست هاى SCO Group علیه شركت هایى چون IBM حمایت كرده است. شركت مایكروسافت پس از با خبر شدن از این باور، اعلام كرده است كه نامه مربوط تنها دربرگیرنده مطالبى در زمینه اجازه استفاده از سیستم عامل یونیكس مایكروسافت به SCO Group بوده و هیچ بار منفى و ضد لینوكسى نداشته است. مایكروسافت هم چنین تاكید كرده كه هیچ راز محرمانه اى با SCO Group ندارد.

قابل توجه است كه مایكروسافت همایش هاى خود را براى «كمك به مشتریان براى درك بهتر بحث هاى مرتبط با مایكروسافت و نرم افزارهاى Open Source » آغاز كرده كه همایش دهم ژوئن (بیست و یكم خرداد ماه) در لندن، از آن جمله بوده است. یكى از تحلیل گران به نام Philip Dawson از Meta Group ، این بحث را در میزگرد به میان كشیده است كه هزینه هاى پشتیبانى، آموزش و یكپارچه سازى بالاتر به رایگان بودن لینوكس مى ارزد. او همچنین به رشد بلوغ لینوكس و به چنگ آوردن بازار سنتى یونیكس توسط هر دو رقیب اشاره كرده و گفته است: «از آن جایى كه فروشندگان كاركردهاى بیشترى را به نرم افزار مى افزایند، دیگر بازار چند میلیونى سازمان ها میدان جنگ سیستم عامل نیست، بلكه عرصه نبرد امكانات است.»

بنا بر ادعاى Nick McGrath ، رئیس استراتژى پلت فورم مایكروسافت انگلستان، پژوهش گران مستقل دریافته اند كه به طور مثال، ویندوز 2003 ، ارزان تر از Red Hat یا SuSE است. او همچنین این افسانه كه لینوكس ایگان است را به شدت مورد حمله قرار داده و اشاره كرده كه لینوكس قدرتمند است، اما ویندوز محیط فراگیرترى دارد. در بحث هاى این همایش، موافقان و مخالفان مایكروسافت حضور داشتند. جالب است كه Nick Barely روزى خود طرف دار لینوكس در اوراكل بوده است. اما اكنون اعتراف كرده است كه سیاست هاى Licensing مایكروسافت براى مشتریان سودمند شده است. پس از بیان پیشینه كوتاهى از رقابت ویندوز و لینوكس، بى جا نیست كه از برخورد دولت ها با این سیستم عامل جدید باخبر شد.

•

دولت مونیخ به دنبال لینوكس

یك سال پس از تصمیم براى جایگزینى لینوكس به جاى ویندوز، دولت شهر مونیخ آلمان طرحى را تصویب كرده است كه براساس آن، سیستم عامل و دیگر نرم افزارهاى Open Source ، در تمامى سازمان ها نصب خواهد شد. در ماه مه سال گذشته، مقامات شهر مونیخ، سومین شهر بزرگ آلمان، تصمیم گرفتند كه 14 هزار رایانه بخش عمومى شهر را با نصب لینوكس و دیگر نرم افزارهاى Open Source تجهیز كنند. اما واكنش مایكروسافت در این میان چگونه بوده است؟ این تصمیم، هشدارى براى Steve Ballmer ، مدیر عامل مایكروسافت بود كه طى یادداشتى داخلى براى كاركنان مایكروسافت، به نرم افزارهاى غیرتجارى Open Source به عنوان «چالش رقابتى» اشاره كرده است. او این نكته را مورد توجه قرار داده است كه در شرایط سخت براى پرداخت مخارج فناورى اطلاعات، نرم افزارهاى رایگان، جایگزین قابل توجه اى خواهند بود.

وى همچنین بیان كرده است كه شركت هایى همچون IBM كه از لینوكس پشتیبانى مى كنند، از یك سو اعتبار و از سوى دیگر توهم پشتیبانى و پاسخگویى را ایجاد كرده اند. Ballmer از آن پس، نیروهاى بیشترى را براى تمركز بر دولت محلى و مشتریان آلمان به كار گمارده و ماه گذشته سفرى براى ملاقات با وزیر كشور آلمان و اعلام توافق براى اجراى پروژه هاى فناورى اطلاعات، از جمله امنیت داشته است. او در این ملاقات، قول شرایط مناسب براى خرید و لیزینگ محصولات نرم افزارى مایكروسافت را براى بخش عمومى عظیم آلمان داده است. طى ماه هاى گذشته، دولت مونیخ در حال انجام تست لینوكس بوده است. Plank ، سخنگوى شهر گفته است: «تست ها به ما كمك كرده است كه بدانیم براى روى آوردن از ویندوز به لینوكس و مناقصه ها، به چه چیزهایى نیاز داریم.» گفته مى شود این تغییر جهت در استفاده از سیستم عامل، سه تا چهار سال به طول خواهد انجامید. Plank گفته است كه آنان نمى توانند یك روزه از ویندوز به لینوكس روى آورند، اما دیگر محصولات مایكروسافت را خریدارى نخواهند كرد.

•

فرانسه نیز به دنبال Open Source

دولت فرانسه با چالش با مایكروسافت، در حال ارائه جایگزین به شركت هاى بخش عمومى خود و دادن فرصت به آنان براى استفاده از محصولات نرم افزارى دیگر شركت هاست. Renaud Dutreil ، وزیر خدمات داخلى فرانسه به خبرگزارى رویترز در فرانسه گفته است كه آنان قصد دارند از عرضه كنندگان نرم افزارهاى Open Source استفاده كنند و با هدف كاهش هزینه ها براى كسرى بودجه دولت، از این نرم افزارها براى یك میلیون رایانه دولتى بهره گیرند. او گفته است: «ما قصد آغاز ستیز علیه مایكروسافت یا شركت هاى نرم افزارى آمریكایى را نداریم. مایكروسافت باید عرضه كننده اى در كنار دیگر شركت ها باشد.»

وى افزوده است: «رقابت باز است. تخمین من این است كه ما مى توانیم هزینه هاى نرم افزار را براى دولت به نصف كاهش دهیم.» به گفته مقامات این كشور، هزینه مجموعه نرم افزارهاى ادارى براى دولت، در طول سه سال معادل 362/5 میلیون دلار خواهد شد. صرفه جویى در سیستم هاى عامل مى تواند به همین ترتیب، صورت گیرد. حال دولت محافظه كار فرانسه بر آن است كه هزینه ها و كسرى بودجه خود را كاهش دهد و طى سه سال، محدودیت رشد سه درصدى تولید ناخالص داخلى اتحادیه اروپایى را تامین كند. وزیر خدمات داخلى فرانسه در جاى دیگرى گفته است: «نرم افزارهاى Open Source  اى همچون Linux ، OpenOffice ، Mozilla ، Apache ، MySQL و Evolution بسیار با اعتبارند. مایكروسافت كه به پرداخت جریمه ضد تراست اتحادیه اروپایى محكوم شده است كه باید به دولت فرانسه نشان دهد مى تواند قیمت هاى رقابتى، پیشنهاد دهد.»

با وجود همه این صحبت ها، رئیس مایكروسافت فرانسه گفته است: «نرم افزارهاى Open Source رایگان نیستند. این نرم افزارها بسیار گران اند، چرا كه هزینه هاى نگهدارى، خدمات، یكپارچگى و آموزش را تحمیل مى كنند.» جالب تر این كه عرضه كنندگان نرم افزارهاى Open Source از این تصمیم دولت فرانسه استقبال كرده اند. چنانچه مدیر شركت فرانسوى نرم افزارهاى Open Source با نام MandrakeSoft بیان كرده است: «این تصمیم به ما اجازه خواهد داد تا حضور خود را در فرانسه افزایش دهیم. این اقدام به ما كمك مى كند تا راهكارهاى خود را به دیگر دولت ها نیز بفروشیم.» در پایان به این نكته اشاره مى شود كه وزارتخانه هاى فرهنگ، كشاورزى و اقتصاد و امور دارایى فرانسه هم اكنون با شركت Open Source فرانسوى MandrakeSoft قرارداد امضا كرده اند.

اگر چه هم اكنون بیشتر دولت ها از ویندوز استفاده مى كنند، اما توجه آنان به سوى لینوكس جلب شده و رفته رفته به لینوكس روى مى آورند. یك تحلیل گر با سابقه در این زمینه گفته است كه روى آوردن چند دولت موفق به لینوكس تاثیر قابل توجهى بر درآمد مایكروسافت نخواهد داشت، اما رهاورد نه چندان خوشایند این كار، ایجاد الگو براى دیگر دولت هاست كه در آن صورت شاید نتیجه مطلوبى در انتظار مایكروسافت نباشد. كاربران خصوصى و دولت ها به نتایج استفاده از لینوكس نمى نگرند و موضوع با اهمیت در نزد آنان افرادى هستند كه از لینوكس استفاده مى كنند. در مورد دولت ها این موضوع از پیچیدگى بیشترى برخوردار است.

•

تخفیف براى رقابت با لینوكس

مایكروسافت در این زمینه دست به كارهاى بى نظیرى زده است. شركت در تابستان گذشته تخفیف بى سابقه اى در تایلند داده است. مایكروسافت در سال گذشته براى ارائه تركیبى از ویندوز XP و Office ، صدها دلار تخفیف داده است. برخى از مفسران بر این باورند كه چنین معامله ها و تخفیف دادن هایى، به ویژه براى دولت هایى كه در تنگناهاى مالى قرار دارند، تكرار خواهد شد. معامله با تایلند مثال شایسته اى از برخورد جدید مایكروسافت در برابر مشتریان دولتى و به خصوص، كشورهاى در حال توسعه است. مایكروسافت براى جلب رضایت مشتریان ناگزیر به ایجاد تغییراتى در محصولات خود شده و باید آنان را با نیازهاى منطقه مشتریان سازگار كند. اما به هر روى، دولت ها یكى پس از دیگرى به لینوكس روى آورده و آمارى كه براى آینده لینوكس برآورد شده است، نشان مى دهد كه سیستم عامل پر طرفدار آینده نه چندان دور، لینوكس خواهد بود.

براساس تخمین هاى منتشر شده از سوى سازمان پژوهشى IDC ، تا سال 2008، 29 درصد Server هاى جهان، سیستم عامل لینوكس خواهند داشت، در حالى كه سال گذشته، 12 درصد Server ها، از این سیستم عامل استفاده مى كرده اند. بدین ترتیب، لینوكس از 60/8 میلیارد دلار ارزش بازار، 9/7 میلیارد دلار را از آن خود خواهد ساخت. بر اساس پیش بینى یادشده، ویندوز، 22/7 میلیارد دلار را به دست خواهد آورد و از این پیش بینى ها مى توان به رشد نفوذ لینوكس در بازار طى سال هاى آینده پى برد. در حقیقت، حضور لینوكس در بازار بلندمدت احساس مى شود.

چه آن كه Sun به تازگى اعلام كرده است كه قصد دارد نسخه اى از سیستم عامل Solaris را براى رقابت كارآتر با Server هاى لینوكس، به بازار عرضه كند. IDC پیش بینى مى كند بازار جهانى براى سخت افزار Server با رشد سالانه 3/8 درصدى در پنج سال آینده از 53 میلیارد دلار در سال 2004 به 60/8 میلیارد دلار در سال 2008 خواهد رسید. این رشد، در مناطق اروپاى مركزى و شرقى و آسیاى آرام تا 6/5 درصد خواهد بود. براساس گزارش IDC ، اگر سهم بازار براساس دلارهاى خرج شده محاسبه شود، 37 درصد بازار Server به ویندوز تعلق خواهد داشت و اگر بر حسب تعداد Server ها محاسبه صورت گیرد، 60 درصد Server ها متعلق به بازار ویندوز خواهند بود.

زهره اشرف

برگرفته از روزنامه شرق