موسسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان

«کنایه» واژ ه ای عربی است که در زبان فارسی نیز به کار می ‏رود. از نظر واژگانی: پوشیده گویی و نداشتن صراحت در گفتار معنی می ‏دهد.

شهریار برای اینکه تأثیر کلام و قدرت بیان خود را به مراتب بیشتر و عمیق‌تر بسازد از انواع صنایع بدیع با کمال مهارت استفاده نموده و در نظم خود به تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، تعریض، مبالغه، تضاد، تکریر، تشخیص و انطاق ، جناس، خطاب، ندا، سؤال، استفهام و غیره

در اين دوره، به بديع و بيان توجه زيادى نشده است ولى تلميحات رايج در شعر وجود دارد. البته اساس اين سبک را تشبيه تشکيل مى‌دهد. قالب شعرى اين دوره، تک بيت است نه غزل اما اين تک بيت‌هاى مستقل با قافيه و رديف به هم وصل شده و شکل غزل يافته‌اند. ...

گفته متناقض به جمله ای گفته می شود که در ظاهر خود – نقض گر یا شطح امیز و باطل است اما با وجود این قابل تفسیر است و می تواند معنی جالبی داشته باشد نمونه آن ، قسمت نتیجه غزل مرگ مغرور مباش اثر جان دان است : One short sleep past , we wake eternally ...

رنگین کمان واژه های بی رنگ...

جیغ بنفش کشیدن یا نکشیدن ، مسئله این است!...

تجنیس (یا جناس ) ، از صنایع لفظی در علم بدیع . تجنیس در لغت به معنای «همجنس آوردن » و «با چیزی مانند شدن » است و در اصطلاح همانندی دو کلمه در لفظ با اختلاف آنها در معناست ، مانند «شیر» که هم به شیر آشامیدنی و هم به جانور درنده گفته می شود....

جناس تام جناس مركب جناس مركب یا مرفو (رفو شده) از فروع جناس تام است و بر دو نوع است: الف: دو كلمه متجانس، هم هجا (هم وزن) هستند، اما اختلاف در تكیه دارند، یعنی - به قول دستودانان- یكی بسیط یا در حكم بسیط و دیگری مركب است: كم...

جناس تام آرایه های لفظی زبان - سجع روش تجنیس روش تجنیس یا جناس یا همجنس سازی یكی دیگر از روش هایی است كه در سطح كلمات با جملات، هماهنگی و موسیقی به وجود می آورد و یا موسیقی كلام را افزون می كند. روش تجنیس مبتنی بر نزدیكی هر ...

تعریف سجع سجع متوازی سجع مطرف در سجع متوازی كلمات از نظر هجا، عدداً و كماً (كوتاهی و بلندی) مساویند؛ اما در واك رَوی مشترك نیستند. صامت نخستین هجای قافیه می تواند متغیر باشد یا نباشد: كامKām / كارkār / بام / كار ،...

سجع متوازی سجع مطرّف (یعنی طرف دار: طرف اول یکی از کلمات از طرف اول کلمه دیگر سنگین تر است.) در آن اتحاد رَوی شرط است و حداقل یکی از طرفین سجع باید بیش از یک هجا داشته باشد. سجع مطرف بر دو نوع است : الف: دو کلمه در تعداد هج...

ن صامت (تمام حروف به جز آ- ای- او- اَ- اِ- اُ ) نخستین در كلمات یك هجایی حاصل می شود (بقیه ی واك های هجا تغییر نمی كند):  مانند: بارbār   كارkār و یا تغییر نخستین صامت هجای قافیه (یعنی هجایی كه دربر د...

تسجیع روش تسجیع روش تسجیع در سطح کلمه انواع سجع سجع متوازی سجع مطرف سجع متوازن موسیقی سجع سجع و زبان عربی روش تسجیع در سطح کلام انواع سجع ترصیع موازنه یا مماثله تضمین المزدوج یا (اعنات القرینه) روش تسجیع تسجیع، یکی از روش های...

موسیقی لفظی كلام به سه روش زیر افزون می شود: 1 - روش هماهنگ سازی یا تسجیع 2- روش همجنس سازی یا تجنیس 3- روش تكرار هر یك از این روش ها ، درسطح واژگان مصادیقی و در سطح جملات مصادیقی دیگر دارند كه به هر كدام نامی نهاده ان...

«صنایع بدیعی» عنوانی قدیمی است برای بخشی از هنرمندیهای شاعران كه خارج از قلمرو وزن و قافیه بوده و به عنوان آرایشهایی برای كلام به كار می رفته است. ادبای قدیم ما كوشیده اند هر چه از این هنرمندیها در كار شاعران به چشم شان می خ...

معنوی بحث در شگردهایی است كه موسیقی معنوی كلام را افزون می كنند و آن بر اثر ایجاد تناسبات و روابط معنایی خاص بین كلمات است و به طور كلی یكی از وجوه تناسب معنایی بین دو یا چند كلمه برجسته می شود. به عبارت دیگر اگر بدیع لفظی ب...