تبیان، دستیار زندگی
امام رضا علیه‏السلام به نقل از پدرانش علیهم‏السلام، از امام على علیه‏السلام روایت می‌كند: روزى، پیامبر خدا براى ما خطبه خواند و فرمود: «اى مردم! همانا ماه خدا، همراه با بركت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛ ماهى كه نزد خدا برترینِ ماه‏هاست و ر
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خطبه‏ پیامبر اكرم، هنگام فرا رسیدن ماه رمضان

ماه رمضان

قال الإمام الرضا عن آبائه عن الإمام علیّ علیهم‏السلام: إنَّ رَسولَ الله‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله خَطَبَنا ذاتَ یَومٍ فَقالَ:

«أیُّهَا النّاسُ، إنَّهُ قَد أقبَلَ إلَیكُم شَهرُ الله‏ِ بِالبَرَكَةِ وَالرَّحمَةِ وَالمَغفِرَةِ، شَهرٌ هُوَ عِندَ الله‏ِ أفضَلُ الشُّهورِ، وَ أیّامُهُ أفضَلُ الأَیّامِ، و لَیالیهِ أفضَلُ اللَّیالی، و ساعاتُهُ أفضَلُ السّاعاتِ .

هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ إلى ضِیافَةِ الله‏، و جُعِلتُم فیهِ مِن أهلِ كَرامَةِ الله، أنفاسُكُم فیهِ تَسبیحٌ، و نَومُكُم فیهِ عِبادَةٌ، و عَمَلُكُم فیهِ مَقبولٌ، و دُعاؤُكُم فیهِ مُستَجابٌ .

فَاسأَلُوا الله‏َ رَبَّكُم بِنِیّاتٍ صادِقَةٍ و قُلوبٍ طاهِرَةٍ أن یُوَفِّقَكُم لِصِیامِهِ و تِلاوَةِ كِتابِهِ؛ فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَن حُرِمَ غُفرانَ الله‏ِ فی هذَا الشَّهرِ العَظیمِ... (1)

امام رضا علیه‏السلام به نقل از پدرانش علیهم‏السلام، از امام على علیه‏السلام روایت می‌كند: روزى، پیامبر خدا براى ما خطبه خواند و فرمود:

«اى مردم! همانا ماه خدا، همراه با بركت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛ ماهى كه نزد خدا برترینِ ماه‏هاست و روزهایش برترینِ روزها، شب‏هایش برترینِ شب‏ها و ساعاتش برترینِ ساعات است .

ماهى است كه در آن به میهمانى خدا دعوت شده‏اید و از شایستگانِ كرامت الهى قرار داده شده‏اید . نَفَس‏هایتان در آن، تسبیح است، خوابتان در آن، عبادت، عملتان در آن، پذیرفته و دعایتان در آن، مورد اجابت است .    پس با نیّت‏هاى راست و دل‏هاى پاك، از پروردگارتان بخواهید تا براى روزه‏دارىِ آن و تلاوت كتاب خویش، توفیقتان دهد؛ چرا كه بدبخت، كسى است كه در این ماه بزرگ، از آمرزش الهى محروم بماند .

با گرسنگى و تشنگى خود در این ماه، گرسنگى و تشنگىِ روز قیامت را یاد كنید؛ به نیازمندان و بینوایانتان صدقه بدهید؛ به بزرگان خود احترام، و بر كوچك‏هایتان ترحّم، و به بستگانتان نیكى كنید. زبانتان را نگه دارید؛ چشم‏هایتان را از آنچه نگاه به آن حلال نیست، بپوشانید؛ گوش‏هایتان را از آنچه شنیدنش حلال نیست، فرو بندید؛ به یتیمان مردم، محبّت كنید تا بر یتیمان شما محبّت ورزند؛ از گناهانتان به پیشگاه خداوند توبه كنید؛

در هنگام نمازها، دستانتان را بر آستان او به دعا بلند كنید، كه آن هنگام (وقت نماز)، برترینِ ساعت‏هاست و خداوند با نظر رحمت به بندگانش مى‏نگرد و هر گاه با او مناجات كنند، پاسخشان مى‏دهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان مى‏گوید و چون او را بخوانند، اجابتشان مى‏كند .   

پس با نیّت‏هاى راست و دل‏هاى پاك، از پروردگارتان بخواهید تا براى روزه‏دارىِ آن و تلاوت كتاب خویش، توفیقتان دهد؛ چرا كه بدبخت، كسى است كه در این ماه بزرگ، از آمرزش الهى محروم بماند .

اى مردم! جان‏هاى شما در گرو كارهاى شماست، پس با آمرزش‏خواهى خود، آنها را آزاد سازید؛ و پشت‏هاى شما از بار گناهانتان سنگین است، پس با طول دادن سجده‏هاى خود، آنها را سبك كنید، و بدانید كه خداوند ـ كه یادش والاست ـ به عزّت خود، سوگند خورده است كه نمازگزاران و سجده‏كنندگان را عذاب نمى‏كند و در روزى كه مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان [براى حساب ]مى‏ایستند، آنان را با آتش، هراسان نمى‏سازد .

اى مردم! هر كس از شما در این ماه، روزه‏دارى را افطار دهد، پاداش او براى آن، نزد خدا، آزاد كردن یك برده و آمرزش گناهان گذشته اوست.»

پس گفتند: اى پیامبر خدا ! همه ما توانایىِ این كار را نداریم!

پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: «خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یك دانه خرما؛ خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یك جرعه آب .

اى مردم! هر كس اخلاقش را در این ماه، نیكو سازد، براى او وسیله عبور از صراط خواهد بود، در آن روز كه گام‏ها بر صراط مى‏لغزد؛ و هر كس در این ماه بر بردگان خود آسان بگیرد، خداوند حساب او را سبك خواهد گرفت؛ و هر كس در این ماه، شرّ خود را [از دیگران] باز دارد، خداوند در روز دیدارش، غضب خویش را از او باز خواهد داشت؛ و هر كس در این ماه، یتیمى را گرامى بدارد، در روز دیدار، خداوند، گرامى‏اش خواهد داشت؛ و هر كس در آن به خویشاوند خود نیكى كند، در روز دیدار، خداوند با رحمتش به او نیكى خواهد كرد؛ و هر كس در آن از خویشان خود ببُرد، خداوند در روز دیدار، رحمتش را از او قطع خواهد نمود؛ و هر كس در آن، نماز مستحبّى بخواند، براى او دورى از آتش، نوشته مى‏شود؛ و هر كس واجبى را در آن ادا كند، پاداش كسى را دارد كه هفتاد واجب را در ماه‏هاى دیگر، ادا كرده است؛ و هر كس در آن بر من زیاد صلوات بفرستد، خداوند در روزى كه وزنه اعمال، سبك مى‏شود، وزنه اعمال او را بیفزاید؛ و هر كس در آن، آیه‏اى از قرآن تلاوت كند، پاداش كسى را دارد كه در ماه‏هاى دیگر ، ختم قرآن كرده است .

اى مردم! در این ماه، درهاى بهشت، بازند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر شما نبندد؛ و درهاى دوزخ، بسته‏اند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر شما نگشاید؛ و شیطان‏ها در بندند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر شما مسلّط نسازد.»

من برخاستم و گفتم: اى پیامبر خدا! برترینِ كارها در این ماه چیست؟

فرمود: «اى ابوالحسن! برترینِ كارها در این ماه، پرهیز از حرام‏هاى الهى است.» سپس گریست.

مقام حضرت علی علیه السلام

ماه رمضان

گفتم: اى پیامبر خدا! سبب گریه شما چیست؟

فرمود: «اى على! بر این مى‏گریم كه حرمت تو را در این ماه مى‏شكنند. گویا مى‏بینم تو در حال نماز براى پروردگار خویشى، كه نگون‏بخت‏ترینِ اوّلین و آخرین، همو كه برادر پى‏كننده ناقه قوم ثمود است، برمى‏خیزد و بر فرق سرت ضربتى مى‏زند و محاسنت، از خون سرت، رنگین مى‏شود.»

گفتم: اى پیامبر خدا! آیا در آن حالت، دینم سالم است؟

فرمود: «دینت، سالم است.»

سپس فرمود: «اى على! هر كس تو را بكشد، مرا كشته است و هر كس تو را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته است و هر كس تو را ناسزا گوید، مرا ناسزا گفته است؛ چرا كه تو از من هستى، همچون جان من . روح تو، از روح من است و سرشت تو، از سرشت من . خداى متعال، من و تو را آفرید و من و تو را برگزید و مرا براى پیامبرى، و تو را براى امامت، انتخاب كرد. هر كس امامت تو را انكار كند، نبوّت مرا انكار كرده است.

من برخاستم و گفتم: اى پیامبر خدا! برترینِ كارها در این ماه چیست؟

فرمود: «اى ابوالحسن! برترینِ كارها در این ماه، پرهیز از حرام‏هاى الهى است.» سپس گریست.

اى على! تو وصىّ من، پدر فرزندان من، همسر دختر من و جانشین من بر امّتم هستى، در حال حیاتم و پس از مرگم. فرمان تو، فرمان من است و نهى تو، نهى من است. سوگند به خدایى كه مرا به نبوّت برانگیخت و مرا بهترینِ آفریدگان قرار داد، تو حجّت پروردگار بر خلق اویى و امین او بر رازش و جانشین او بر بندگانش.»   

پی‌نوشت:

1- فضائل الأشهر الثلاثة: 77/61، الأمالی للصدوق: 154/149، عیون أخبار الرضا علیه‏السلام: 1/ 295/ 53، الإقبال: 1/26، بحارالأنوار: 96/356/25 .

منبع:

كتاب ماه خدا، محمدی ری شهری، ج 1، ص 160.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.