قضاوت درباره‌ی سریال «یوسف پیامبر(ع)» زود است...
سه نقد و اظهارنظر تعدادی از مخاطبان درباره‌ی آخرین ساخته‌ی فرج‌الله سلحشور
9 هفته از آغاز پخش سریال «یوسف پیامبر(ع)» از شبكه‌ی اول سیما می‌گذرد و با وجود نقدهایی به این مجموعه‌ی تاریخی و مذهبی بعضی از كارشناسان و صاحب نظران از جمله حجت‌الاسلام ادیب، قضاوت درباره‌ی چگونگی پرداخت سازندگان سریال«یوسف پیامبر(ع)»به ماجراهای زندگی این پیامبر بزرگ را منوط به پخش قسمت‌های بیشتری از آن می‌داند.
از آن جا كه مركز تحقیقات و سنجش برنامه‌یی صداوسیما به ارزیابی این سریال مذهبی در این مقطع در بین بینندگان پرداخته است در گفت‌وگو با تعدادی از منتقدان، كارشناسان و مخاطبان این مجموعه به گزارشی از اظهارنظر آنان تا این بخش از این سریال پرداخته است.
حجت الاسلام مسعود ادیب(عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم) و محمدتقی فهیم و جلیل اكبری صحت(منتقد و روزنامه‌نگار)از جمله افرادی هستند كه درباره‌ی آخرین ساخته‌ی فرج‌الله سلحشور اظهارنظر كرده‌اند.
***
حجت‌الاسلام مسعود ادیب (عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم)معتقد است: سریال‌هایی مانند«یوسف پیامبر(ع)» كه به زندگی یكی از پیامبران یا شخصیت‌های تاریخی می‌پردازند، نباید به نقل ماجراهای رخ‌داده منحصر شوند چراكه این‌كار به یك معنا ارزش تاریخی ندارد. چون زوایای تاریخی ماجراهای رخ‌داده چندان روشن نیست. قرآن كریم هم به داستان پیامبران به عنوان نقل تاریخ نپرداخته است.در این كتاب آسمانی نیز درباره‌ی زمان‌ها، مكان‌ها و موقعیت‌ها روشنگری نشده، بلكه روی پیام‌ها، برداشت‌ها تأكید شده است.
این كارشناس مذهبی می‌افزاید: نكات اخلاقی، برداشت‌ها و دستورالعمل‌های زندگی حضرت یوسف(ع)برای همه‌ی انسان‌ها در همه‌ی دوران‌ها قابل استفاده است بنابراین چنین مواردی باید در این سریال،محور قرار گرفته باشد البته برای قضاوت درباره‌ی مجموعه «یوسف پیامبر (ع)» از این زاویه هنوز زود است.
ادیب هشدار می‌دهد: در این سریال نباید قصه از طریق اسرائیلیات راه پیدا كرده و قصه پردازی جای نكته‌پردازی‌های اخلاقی را گرفته باشد.
وی می‌گوید: به عنوان مخاطب عام معتقدم كه این سریال تاكنون جذابیت لازم را نداشته است.
***
در ادامه محمدتقی فهیم -منتقد و روزنامه‌نگار- درباره‌ی سریال «یوسف پیامبر(ع)» می‌گوید: با توجه به كم‌بودن اطلاعات موجود درباره‌ی زندگی این پیامبر بزرگ،نویسنده این سریال-فرج‌الله سلحشور- تلاش زیادی برای پرداخت به زندگی حضرت یوسف (ع) با توجه به رعایت اصول دراماتیك انجام داده‌است، اما دیالوگ‌نویسی مطابق با موقعیت هریك از شخصیت‌ها صورت نگرفته است.
وی كارگردانی سریال «یوسف پیامبر (ع)» را آبرومندانه و در حد بضاعت سینمای ایران توصیف می‌كند.
این منتقد درباره‌ی انتخاب بازیگران این سریال نیز به ایسنا می‌گوید:با تامل بیشتری بازیگران باید انتخاب می‌شد البته محمود پاك نیت( بازیگر نقش حضرت یعقوب(ع)») بازیگر ضعیفی نیست اما در چنین سریال استفاده از هنرپیشگان توانای دیگری به بهبود كیفیت كار كمك می‌كرد.
***
جلیل اكبری صحت -منتقد و روزنامه‌نگار- درباره‌ی سریال «یوسف پیامبر(ع)» اظهار می‌كند: دیالوگ‌نویسی به سبك كارگردان محترم این سریال (فرج‌الله سلحشور) در «یوسف پیامبر (ص)» نكته واضح و مشخصی است. انگار همه‌ی شخصیت‌ها، یك شخصیت هستند. با توجه به آشنایی كه با دیالوگ‌نویسی كارگردان محترم دارم، گویی همه‌ی شخصیت‌ها مثل ایشان حرف می‌زنند.
نكات اخلاقی، برداشت‌ها و دستورالعمل‌های زندگی حضرت یوسف(ع)برای همه‌ی انسان‌ها در همه‌ی دوران‌ها قابل استفاده است بنابراین چنین مواردی باید در این سریال،محور قرار گرفته باشد البته برای قضاوت درباره‌ی مجموعه «یوسف پیامبر (ع)» از این زاویه هنوز زود است.
وی یادآور می‌شود: ساخت سریال «مردان آنجلس» از سوی سلحشور، امیدواری‌های زیادی را ایجاد كرد كه قصه‌ی زندگی حضرت یوسف (ع) به گونه‌ی بهتری تعریف شود، چون زندگی حضرت یوسف (ع) با وجود برخورداری از مایه‌های بیشتری نسبت به داستان اصحاب كهف می‌توانست بهتر ساخته شود، اما شاید به علت مشورت‌نكردن با صاحبان اندیشه یا مردم، سریال «یوسف پیامبر (ع)» عقب‌تر از «مردان آنجلس» است.
این منتقد به خبرنگار ایسنا می‌افزاید:آقای كارگردان می‌تواند همه‌ی دیدگاه‌های ما را قبول نداشته باشد كه حتما هم ندارد اما من به اندازه‌ی حق شهروندی‌ام، خواستم حرف بزنم.
این روزنامه‌نگار با اشاره به اظهارنظر سلحشور درباره‌ی دیدگاه‌های منتقدان در زمینه سریال «یوسف پیامبر (ع)» می‌گوید: به گفته‌ی كارگردان این مجموعه، منتقدان حق اظهارنظر درباره‌ی سریال «یوسف پیامبر(ع)» را ندارند و از فرضی كه كارگردان محترم از جریان نقد كشور كرده، تشكر می‌كنم، چون وقتی درباره‌ی چیزی حرفی زده نشود، نشان‌دهند‌ه‌ی آن است كه آن پدیده متعلق به یك نفر است.از این‌كه آقای سلحشور توانسته است، قصه‌ی بزرگ، دینی و عامی مانند زندگی حضرت یوسف (ع) را مال خود كند، جای تشكر و دست مریزاد دارد!
صحت در پایان اظهار می‌كند: به علت نوع نگاهی كه در ساخت سریال حضرت یوسف(ع) بوده است و از این‌گونه اظهارنظرها مشخص می‌شود، به حضرت یوسف (ع) نگاهی شخصی شده است. البته به ما ربطی ندارد كه بودجه‌ی آن از درآمد نفت و مالیات ما تأمین شده است، همین كه یك قصه‌ی شخصی میلیاردی در ایران ساخته شده‌است، جای خوشحالی دارد!
***
برخی از بینندگان سریال«یوسف پیامبر(ع)»معتقدند كه بازیگران مناسبی برای ایفای نقش‌های این سریال انتخاب نشده‌اند و داستان زندگی این شخصیت بزرگ به خوبی روایت نمی‌شود.آنان همچنین امیدوارند كه با گذشت قسمت‌های آغازین و شروع ماجراهای دیگر زندگی حضرت یوسف«ع» این سریال وضعیت بهتری پیدا كند.
زنی 50 ساله كه در منطقه‌ی اكباتان تهران زندگی می‌كند، معتقد است: متن سریال «یوسف پیامبر(ع)» اشكال دارد؛ چراكه زمینه را برای افكندن یوسف(ع) به چاه فراهم می‌كند و رفتارهایی را طراحی كرده است كه باعث برانگیخته شدن حسادت برادران این شخصیت بزرگ می‌شود.
وی در ادامه‌ی سریال «یوسف پیامبر(ع)» فرج‌الله سلحشور را قدری كلیشه‌ای می‌داند.
این بیننده همچنین می‌گوید: اغلب سریال‌های مذهبی مانند «امام علی(ع)»، با مردم ارتباط عاطفی برقرار می‌كنند و شخصیت‌های مذهبی آن‌ها به دل مردم می‌نشیند، اما سریال «یوسف پیامبر(ع)» هنوز نتوانسته است، چنین ارتباطی را با مخاطب برقرار كند.
مردی 39 ساله - ساكن منطقه ی 16- كه تمامی قسمت‌های مجموعه «یوسف پیامبر(ع)» را دیده‌است، درباره‌ی آن اظهار می‌كند: پخش چنین سریال‌هایی باعث افزایش آگاهی مردم از زندگی پیامبران و مسایل دینی می‌شود.
به اعتقاد وی آن چه كه در قرآن كریم درباره زندگی حضرت یوسف(ع) بیان شده، كمتر دراین سریال به تصویر كشیده شده‌است.
از دیدگاه این بیننده، محمود پاك نیت (درنقش حضرت یعقوب(ع)) و بازیگر نقش یهودا به خوبی از عهده ایفای نقش‌های خود برآمده‌اند.
دختری 21 ساله كه در منطقه 7 تهران سكونت دارد، درباره سریال « یوسف پیامبر(ع) » می‌گوید: قسمت‌های آغازین این سریال را دیدم ولی چون بازیگران مناسبی برای نقش‌های اصلی به ویژه نقش حضرت یوسف(ع) انتخاب نشده‌اند، نتوانستم با آن ارتباط لازم برقراركنم و از دیدن قسمت‌های بعدی آن منصرف شدم.
وی ادامه می‌دهد: برخلاف واقع، بازیگران نقش حضرت یوسف(ع) زیبا نیستند و آدم با دیدن آن‌ها حتی طالبی هم نمی‌برد چه برسد به دست!
وی تاكید می‌كند: دركل بازیگران مناسبی برای نقش‌های مختلف این سریال انتخاب نشده‌اند و بیننده نمی‌تواند با آن‌ها ارتباط برقرار كند.
دختری 23 ساله- ساكن منطقه 2 تهران-« یوسف پیامبر(ع) » را سریال خوبی توصیف و اظهارمی‌كند: برخی از مسایل مطرح شده در سریال «یوسف پیامبر(ع)» مانند ازدواج دو خواهر با حضرت یعقوب(ع)، سوال برانگیز است؛ با این حال ماجرای زندگی حضرت یوسف(ع) تاكنون خوب روایت نشده‌است.
ازدیدگاه وی بازیگران این سریال، خوب انتخاب شده‌اند، البته بهتر بود ایفای نقش حضرت یوسف (ع) به بازیگر زیباتری سپرده می‌شد، چون قراراست زیبایی او باعث شود زنان مصری دست خود را به جای ترنج ببرند.
به اعتقاد زنی 42 ساله كه در منطقه ی 13 زندگی می‌كند، بازیگران خوبی برای ایفای نقش حضرت یوسف(ع) انتخاب نشده‌اند؛ ازسوی دیگر زبان دیالوگ‌ها غلط است و تلفیقی ازفارسی قدیم و جدید است.
وی می‌افزاید: فكر می كردم سریال « یوسف پیامبر(ع) » همانند مجموعه « حضرت مریم » اثری قوی باشد. درحالی كه این گونه نیست؛ بنابراین از دیدن قسمت‌های بعدی سریال منصرف شده‌ام.
زنی 28 ساله كه درمنطقه 15 تهران سكونت دارد، « یوسف پیامبر(ع) » را سریال ضعیفی توصیف و اظهار می‌كند: علیرغم روایت «احسن القصص» قرآن كریم دراین سریال، سازندگان « یوسف پیامبر(ع) » نتوانسته‌اند به خوبی به مسایل اعتقادی در قسمت‌هایی كه تاكنون پخش شده‌است، بپردازند و به خوبی این قصه را روایت نكرده‌اند.
از دیدگاه وی به هیچ وجه بازیگران مناسبی برای بازی دراین سریال انتخاب نشده‌اند، علاوه برآن كیفیت نگارش دیالوگ ها ضعیف است.
به علت نوع نگاهی كه در ساخت سریال حضرت یوسف(ع) بوده است و از این‌گونه اظهارنظرها مشخص می‌شود، به حضرت یوسف (ع) نگاهی شخصی شده است. البته به ما ربطی ندارد كه بودجه‌ی آن از درآمد نفت و مالیات ما تأمین شده است، همین كه یك قصه‌ی شخصی میلیاردی در ایران ساخته شده‌است، جای خوشحالی دارد!
زنی 65 ساله كه در منطقه 7 زندگی می‌كند معتقد است: «یوسف پیامبر(ع)» سریال خوبی است چون داستانی قرآنی را روایت می كند.
وی درباره ی بازیگران این سریال می گوید: بازیگران به خوبی از عهده ایفای نقش‌های خود برآمده‌اند؛ البته باید در انتخاب بازیگران نقش حضرت یوسف(ع) بیشتردقت و از هنرپیشگان زیباتری استفاده می‌شد.
به اعتقاد پسری 27 ساله- ساكن منطقه ی 14- داستان سریال حضرت یوسف(ع) به خوبی روایت نشده‌است و مقداری غیرواقعی جلوه می‌كند.
زنی 34 ساله كه در منطقه ی 19 تهران زندگی می‌كند درباره سریال « یوسف پیامبر(ع) » می‌گوید: به علت علاقه به آشنا شدن با زندگی پیامبران، این سریال را تماشا می‌كنم؛ البته دو- سه قسمت از آن را بیشتر ندیده‌ام.
وی می‌افزاید: بازیگران مناسبی برای نقش‌های مختلف این سریال انتخاب شده‌اند علاوه برآن داستان زندگی حضرت یوسف(ع) بخوبی روایت شده‌است.
زنی 24 ساله كه در منطقه 14 تهران زندگی می‌كند، معتقد است: بازیگر نقش حضرت یوسف(ع) خوب است اما بهتر بود بازیگری برای ایفای آن انتخاب می‌شد كه محبوب تر بود و شخصیت‌های مثبتی را در كارهای پیشین خود ارایه داده بود.
وی می‌افزاید: بازیگران نقش حضرت یوسف(ع) چهره‌های معصومی دارند، اما باید بازیگران زیباتری انتخاب می‌شدند.
به اعتقاد زنی 30 ساله- ساكن منطقه 8 - بازیگر مناسبی برای نقش حضرت یعقوب(ع) انتخاب نشده‌است.بازیگر مناسبی نیز نقش فرشته‌ی نگهبان حضرت یوسف(ع) ( با بازی اردلان شجاع كاوه) را ایفا نكرده‌است چون قبلاً او بیشتر در نقش‌های خانوادگی و سریال‌های طنز بازی كرده‌است.
زنی 26 ساله كه درمنطقه 4 زندگی می كند، درباره « یوسف پیامبر(ع) » می گوید: این سریال انتظارات را برآورده نكرده‌است؛ ازسوی دیگر درساعت نامناسبی پخش می‌شود.
وی در پایان اظهار می‌كند: كارگردان می توانست بازیگران بهتری را برای این سریال انتخاب كند؛ به ویژه ایفای نقش حضرت یوسف(ع) را به بازیگران بهتر و زیباتری بسپارند.
براساس نظرسنجی مركز تحقیقات و سنجش برنامه‌ای صداوسیما، « یوسف پیامبر(ع)» با 57 درصد مخاطب و 94 درصد رضایتمندی، پرمخاطب‌ترین سریال كنونی سیما است.
منبع : ایسنا
