15 نکته درباره خوراكیهای سفر
خوردن غذاهای سالم و متنوع، از مواردی است كه لذت سفر را چند برابر می كند و گاهی اساسا دلیل سفرهای كوتاه خارج شهری است.
اگر به موارد یاد شده، لزوم غذا خوردن در بین راه برای سفرهای طولانی یا وسوسه چشیدن طعمهای غذاهای تازه در مناطق محلی را هم اضافه كنیم، در می یابیم كه غذا و غذا خوردن، جزء لاینفك سفر است، اما از آنجایی كه همین غذای لذت بخش، در صورت آلوده بودن می تواند خطرات زیادی را برای سلامت مسافران به همراه آورد و تبدیل به یكی از خطرات سفر شود، ذكر نكاتی برای تشخیص كیفیت مناسب غذاها ضروری است تا شاید به این وسیله در گذراندن تعطیلاتی سالم و خوش، به شما كمك شده باشد.
افزایش اشتها در طول سفر سبب می شود تا اشتیاق مسافران برای خوردن مواد غذایی بیشتر شود.
برای دوری از مشكلات احتمالی ناشی از خوردن غذاهای گوناگون بهتر است نكات زیر را رعایت كنید:
1- درست است كه برای غذا خوردن در سفر باید مواد اولیه سالم و تازه را تهیه كرده و شخصا طبخ كنید، اما در همین مورد هم باید توجه داشته باشید كه از خریداری مواد غذایی در كنار جاده پرهیز كنید، چرا كه این مواد غذایی معمولا مدت زمان زیادی را در خارج از یخچال ماندهاند، اغلب فلهای بوده و از كیفیت آنها اطلاع كافی ندارید. در همین راستا بد نیست بدانید كه مواد حاوی پروتئین، فساد پذیری بالایی دارند، بنابراین گوشت، مرغ، ماهی و تخممرغ را فقط از مراكز مجاز كه زیر نظر سازمان دامپزشكی كشور هستند تهیه كنید.
2- در طول سفر، نوع غذایی كه می خورید هم از اهمیت ویژهای برخوردار است. با توجه به اینكه رطوبت زیاد، رشد و تكثیر میكروبها را بیشتر می كند، باید سعی كنید از غذاهای نیمه خشك با رطوبت كم استفاده كنید، در این میان، غذاهای كاملا داغ و تازه، میوههای تازه پوست كنده، انواع كنسروها، بستنیهای پاستوریزه، غذاهای خشك و نان تازه جزو غذاهای سالم تلقی می شوند. اما سالادها به ویژه سالادهایی كه در آنها كاهو به كار رفته است و غذاهای دریایی در غذاخوریهای بین راهی مناسب نیستند.
3- بهترین میوههایی كه برای مسافرت می توان همراه داشت، میوههایی مانند موز، سیب و پرتقال هستند كه برای مصرف باید پوست آنها كنده شود.
4- از خوردن میان وعدههای بین راهی مثل لواشكهای محلی، فلافل، سمبوسه و پیراشكی به دلیل عدم نظارت بهداشتی خودداری كنید.
5- با توجه به مدت تعطیلات و احتمالاً تعجیل در ساعت حركت، ممكن است در تهیه غذا كوتاهی شود، اما هر چقدر هم عجله داشتید، سعی كنید غذا را به شكل كامل بپزید، زیرا اگر غذا، به ویژه گوشتها به طور كامل پخته نشوند، آلودگی و فساد در آنها افزایش می یابد.
در مورد كبابها هم این تفكر عامه اشتباه است كه می گویند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، بنابراین قسمت درونی آن پخته است، چرا كه بارها دیده شده كه قسمت رویی (سطح) كباب به حالت سوخته درآمده، اما درون آن همچنان نپخته مانده است.
همچنین از خوردن تخم مرغ نیم پز (عسلی) نیز به طور جدی بپرهیزید.
6- زمانی كه در بیرون از منزل كباب می پزید، از ظروف تمیز برای كبابهای پخته استفاده كنید و هیچ وقت از ظروفی كه در آنها گوشت خام قرار داشته و هنوز شسته نشده است، برای قرار دادن كبابهای پخته استفاده نكنید.
7- در سفر به مناطق محلی و روستاها، از خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام، یا بستنی و پنیر محلی و كلا محصولات لبنی تازه خودداری كنید و فکر نکنید که چون غذاهای روستایی، طبیعی اند، پس سالم هم هستند، زیرا ممكن است شما را در معرض خطر ابتلا به بیماریهایی نظیر تب مالت قرار دهد.
8- هنگام استفاده از غذاهای محلی یا برای یافتن رستورانهای معتبر در شهرستانها، ازافراد بومی راهنمایی بخواهید، زیرا استفاده ازغذاهای محلی، نیاز به شناخت كیفیت آن دارد. به عنوان مثال، اگر به استانهای شمالی كشور سفر می كنید، هنگام خوردن ماهی و... از افراد بومی راهنمایی بخواهید.
9- چنانچه به مناطق كوهستانی مسافرت می كنید، از خوردن قارچ به طور جدی خودداری كنید.
10- در طول سفر آب را فقط از منابع مطمئن تهیه كرده یا از آبهای معدنی استفاده كنید و اگر در كنار جوی آبی توقف كردهاید تا غذا را در آن جا میل كنید، به هیچ وجه به فكر استفاده از آب جوی نیفتید.
مصرف آب رودخانه ها، چشمهها و دریاچهها به هیچ وجه توصیه نمی شود.
در مواردی هم كه به سلامت آب مشكوك هستید یا می خواهید برای كودكان غذا تهیه كنید، جوشاندن آب به مدت 5 دقیقه یا استفاده از قرصهای هالوژن(ماده ی ضد عفونی کننده آب) طبق دستورالعمل آن، به سالم سازی آب كمك می كند.
11- یخ را از مراكز مطمئن تهیه كرده و از مصرف یخهایی كه در شرایط غیر بهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد می شوند، خودداری كنید.
12- در سفر ممكن است برای بازدید چرخهای ماشین به آنها دست بزنید یا اگر از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا قطار استفاده می كنید به صندلیها، پنجره و... دست بزنید، اما فراموش نكنید كه قبل از خوردن غذا، دستهای خود را بشویید.
به طور كلی پس از استفاده از سرویسهای بهداشتی، برداشتن گوشتخام، سیگار كشیدن، دست زدن به حیوانات و دست زدن به زباله یا چمن حتما دستهای خود را بشویید.
13- باید به كسانی كه در رستورانهای بین راهی غذا می خورند، یادآوری كنیم كه رستورانهای غیراستاندارد زیادی وجود دارد كه متأسفانه سطح بهداشت در آنها ابتدایی است. چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستورانهای بین راهی شدید، در صورت امكان از رستورانهای معتبر و مورد اطمینان استفاده كنید. برای ارزیابی سطح بهداشت در این گونه واحدها باید به وضعیت دستشوییها، لباس كارگران ،نظافت میزها، حضور مگس و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و غیره توجه كنید. همچنین در این واحدها برای تشخیص سالم بودن غذا، باید از حواس خود استفاده كنید، مانند استفاده از حس بینایی برای تشخیص رنگ و كیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا!
14- تا حد امكان از خوردن انواع خورش، كباب كوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری كنید، زیرا خورش از جمله غذاهایی هستند كه می توان آن را چندین بار گرم كرد و ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است. از مصرف كباب كوبیده و همبرگر به دلیل عدم اطلاع از كیفیت گوشت و ماندگی چند روزه گوشت چرخ شده و به كار بردن موادی مانند خرده نان، ادویه جات و ... در تهیه آنها، باید خودداری کنید.
از مصرف سالاد الویه به دلیل خام بودن مواد اولیه موجود در سس مایونز مانند تخم مرغ و...، همچنین عدم نظارت بر چگونگی تهیه الویه (زیرا به صورت دستی تهیه می شود) در رستورانهای غیر معتبر بین راهی به طور جدی خودداری كنید.
15- مهم ترین نکته برای پیشگیری از مسمومیت غذایی، پختن غذا و خوردن آن در همان روز است. طی سفر برای حمل مواد غذایی فاسد شدنی، از یخ دان مناسب استفاده كنید.
هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت در دمای محیط رها نكنید و اگر هوای اتاق گرم است، بیش از یك ساعت نگه ندارید.
برای دوباره گرم كردن غذاها باقیمانده آنها را تا 74 درجه سانتی گراد گرما دهید و همچنین غذاهایی را كه بیش از سه روز، حتی در یخچال، باقی ماندهاند را مصرف نكنید.
*مطالب مرتبط:
پیشگیری از مسمومیت غذایی در تابستان
چگونگی نگهداری و مصرف غذا در تابستان (1) و (2)
توصیه های غذایی برای مسافران در تابستان