چرا امامان از علم غیب استفاده نمی‌كردند؟
آیا امامان معصوم -كه سلام و درود خدا برآنان باد- علم غیب داشتند؟
آیا آنان از اخبار گذشته و آینده با خبر بودند؟
اگر همه چیز را می‌دانستند چرا مطابق آن عمل نمی‌كردند؟
چرا از برخی اتفاقات، با آنكه از قبل آن را می‌دانستند، جلوگیری نمی‌كردند؟
چرا...؟
* * * * *
معصوم به اذن خدا از غیب با خبر بوده و از هرآنچه كه در مصالح امّت اسلامی دخالت دارد، آگاه است. با این همه باید به چند نکته توجه داشت:
1- علم غیب تکلیف‌آور نیست؛ یعنی اگر انسان از راه شرایط حجیّت1 و مانند آن، علمی بدست آورد، در برابر آن تکلیف دارد؛ ولی علمی که از ناحیه غیب به دست آمده، تکلیف نمی‌آورد.
2- سنّت خداوند چنین اقتضا می‌کند که معصومان علیهم‌السلام هم، مانند انسانهای دیگر، آزموده شده و آسیب ببینند، بنابراین نباید از این علم استفاده کنند یا به تعبیری به استفاده از آن مامور نبوده‌اند؛ البته گاهی اوقات برای یاری دین از غیب کمک می‌گرفتند؛ ولی اصل بر این بود که در جریان امور عادی از علم غیب استفاده نکنند.2 (به طور كلی صلاحدید استفاده از علوم غیبی به دست خدا بوده و هرگاه خداوند بر معصومان اجازه فرماید آنان به علوم غیبی متوسل شده و آن را به كار می‌بندند).
3- امامان و پیامبران برای هدایت بشر به راه راست و زندگی متعالی و با سعادت برنگیخته شده بودند و مأمور بودند تا با یك زندگی معمولی مانند سایر افراد بشر و با بكار گیری فرمانهای خدا و دستورهای عقل، الگویی باشند تا همگان بدانند كه با اتكا به عقل و پیروی از شرع می‌توان قله‌های نیك‌بختی را در نوردید. آنان برای انجام امور عجیب و رهانیدن خود از مشكلات با دست یازی به علوم غیبی و ... مبعوث نبودند. و نمی‌خواستند خوشبختی را با امور غیبی به دست آورند، بلكه تمام هدف آنان این بوده كه بگویند هركه از این دو چراغ بهره گیرد به حتم رستگار خواهد بود.
1- حجیت یعنی دلیل بودن، آنچه در دین اسلام دلیل و حجت برای تكالیف است و می‌توان به آن اعتناء و اعتماد كرد دستورات دین و فرمانهای عقل است و امور غیبی، خیالی، خرافی و خوابها و ... هیچ جایگاهی در ایجاد تكلیف و انگیزه ندارد لذا به عنوان مثال اگر از پیامبر شنیده شود كه فلان كار واجب است باید انجام داد اما به فرض اگر كسی بگوید پیامبر در خواب به من گفت فلان كار واجب است، این خواب هیچ تكلیفی برای هیچ كسی نمی‌آورد و به اصطلاح "خواب حجت نیست".
2- آیت الله جوادی آملی، نسیم اندیشه
حسین عسگری
