مشکلات خواب
بی خوابی اولیه
در این اختلال، مشکل اصلی به خواب رفتن یا حفظ تداوم خواب است، یعنی فرد خیلی سخت می خوابد یا بعد از خواب رفتن، به طور مکرر در طی شب بیدار می شود. اگر کسی حداقل به مدت یک ماه این وضعیت را داشته باشد، می توان گفت که دچار این اختلال شده است.
به طور کلی افرادی که از این اختلال رنج می برند، هیچ گونه مشکل جسمی یا روانپزشکی ندارند، اما در موارد آزاردهنده می توان از دارو استفاده کرد. اگر مبتلا به این مشکل هستید حتماً این نکات را رعایت کنید:
1- به اندازه ای بخوابید که برای احساس هوشیاری و سرحال بودن در طی روز لازم است و نه بیشتر از آن.
2- فقط موقع خواب در بستر باشید. گذراندن زمان های طولانی در بستر، خواب را منقطع می کند.
3- هر صبح در زمان مشخصی بیدار شوید و این نظم را حتی در روزهای تعطیل هم رعایت کنید.
4- انجام فعالیت های منظم بدنی، خواب را عمیق می کنند.
5- سر و صدای زیاد خواب را مختل می کند. درجه حرارت اتاق خواب را نیز در حد مطلوب نگاه دارید.
6- همیشه قبل از خواب یک شام سبک میل کنید، زیرا مصرف غذای سنگین و مایعات زیاد قبل از خواب، خواب را مختل می کند.
7- از مصرف کافئین (چای، قهوه، شکلات و ...)، الکل و سیگار خودداری کنید.
8- اگر نمی توانید بخوابید تلاش بیشتری نکنید، بلکه اتاق را ترک کرده و به انجام کاری دیگر مشغول شوید.
9- از خواب نیمروزی دوری کنید، مگر اینکه باعث اصلاح خواب در شبانه شود.
بدخوابی همراه با قطع تنفس
شاید افرادی را سراغ داشته باشید که تقریباً چاق و احتمالاً مبتلا به فشار خون بالا و بیماری های قلبی- عروقی می باشند و به هنگام خوابیدن دچار خرناس های هنگام خواب می شوند. این افراد گاهی در هنگام خواب با حالت قطع تنفس در حدود 10 ثانیه مواجه می شوند که منجر به بیداری آنها از خواب می گردد و معمولاً خواب قطعه قطعه و نامطلوب دارند.
این افراد حتماً باید با مراجعه به پزشک تحت درمان قرار گیرند، زیرا عدم درمان مناسب منجر به افسردگی، اختلال تمرکز و حافظه و کاهش در توانایی های حرکتی می شود و در مواردی مرگ و میر نیز گزارش شده است. این افراد حتماً باید تحت درمان قرار گیرند و از نظر یک سری مشکلات زمینه ای و مستعد که سازنده این اختلال هستند، مثل زبان بزرگ، کم کاری تیروئید ، بزرگی لوزه ها و ... بررسی گردند.
پرخوابی:
در این اختلال فرد از خواب زیاد یا خواب آلودگی در طی روز رنج می برد. اگر فرد حداقل به مدت یک ماه این حالت را داشته باشد و موجب ناراحتی واضح در او گردد و یا در عملکرد وی مشکل ایجاد کند، این اختلال را دارد و یک سری محرک های سیستم عصبی را می توان در این افراد بکار برد.
خوابگردی:
عبارتست از راه رفتن در خواب با چشمان باز که گاهی فرد کارهای پیچیده تری مانند لباس پوشیدن و حتی رانندگی نیز انجام می دهد. این حالت معمولاً چند دقیقه طول می کشد و ندرتاً تا یک ساعت نیز ادامه پیدا می کند. چون این اختلال در اوایل خواب رخ می دهد، معمولاً فرد چیزی را به خاطر نمی آورد و بیدار کردن او در این حالت کار بسیار دشواری است و عموماً در سنین 12- 5 سالگی رخ می دهد.
یک سری داروها برای درمان این افراد به کار می رود که با مراجعه به پزشک تجویز می شوند.
کابوس
در این اختلال فرد ناگهان به رؤیای همراه با ترس شدید از خواب بیدار می شود و محتوای ترسناک خواب را به یاد می آورد و کاملاً هوشیار است. کابوس معمولاً در نیمه انتهایی شب رخ می دهد و در سنین 6- 5 سالگی شیوع زیادی دارد و اگر تکرار گردد می تواند نشان دهنده اختلالات روانپزشکی باشد و باید در جهت حذف محرک اضطراب آور در فرد اقدام کرد. البته با مراجعه به روانپزشک می توان از داروهای مختلف بهره برد.
اختلال وحشت شبانه:
در این اختلال فرد با فریاد شدید و ناگهانی از خواب بیدار می شود و حدود 1 تا 3 ساعت پس از به خواب رفتن دیده می شود و پس از بیدار شدن فرد حالت گیجی دارد و معمولاً چیزی را نیز به خاطر نمی آورد. این اختلال در پسرها بیشتر دیده می شود.
اختلالات برنامه خواب- بیداری:
در این اختلال هماهنگی بین ریتم خواب و بیداری طبیعی فرد و تغییرات محیطی دچار اختلال می شود و فرد نمی تواند به طور مطلوب بخوابد و بیدار شود که این حالت متأثر از تغییراتی مثل مسافرت های مکرر و طولانی به خصوص از غرب به شرق، تغییر شیفت کار و نوبت کار می باشد و فرد در زمان های نامناسبی به خواب می رود.
فلج خواب:
فلج موقتی عضلات ارادی را فلج خواب می گویند که معمولا مدت چند ثانیه طول کشیده و بسیار حالت ناخوشایندی می باشد. در این حالت فرد بیدار و هوشیار است، ولی قادر به حرکت دادن عضلات خود نیست.
منابع:
synopsis of psychiatry
oxford textbook of psychiatry
clinical psychiatry for medical students
*مطالب مرتبط:
تاثیر ساعات مختلف خواب شب در سلامتی بدن
عوامل ابتلا به بی خوابی کدامند؟
