واژه هایی ناب از فرهنگ معین

آ_او وصی 3 چهره ادبی شاخص در زمان خود شد به گونه ای که جز او به هیچ کس دیگری اطمینان نداشتند ، اول علی اکبر دهخدا با این بیان :  " به ورثه خود وصیت می کنم که تمام فیشهای چاپ نشده لغت نامه را که ظاهراً بیش از یک میلیون است و از الف تا یاء نوشته شده... به عزیزترین دوست من، آقای دکتر معین بدهند که مثل سابق به چاپ برسد و این زحمتی جانکاه ، حداقل معادل نصف تالیف است. ..." علامه دهخدا امانت او را با این لفظ می ستاید "دیانت ادبی که در نوع خود بی‏بدیل است" .

سید‌حسن تقی‌زاده هم یادداشت‌های تحقیقاتی خود درباره اسماعیلیه را به دكتر معین سپرد

و سومین فرد شاعر نام آور معاصر و پدر شعر نو ایران نیما یوشیج بود. او با بیانی بیسابقه که تنها نشانگر نهایت اطمینان او به دکتر معین بود وصیت نامه خود را این گونه نوشت :

"امشب فکر می کردم با این گذران ... که من داشته ام—بزرگی که فقیر و ذلیل می شود، حقیقتا جای تحسر است.

فکر می کردم، برای دکتر حسین مفتاح چیزی بنویسم که وصیت نامه ی من باشد. باین نحو که بعد از من هیچکس حق دست زدن به آثار مرا ندارد بجز دکتر محمد معین اگرچه او مخالف ذوق من باشد.

دکتر محمد معین حق دارد در آثار من کنجکاوی کند—ضمنا دکتر ابوالقاسم جنتی عطائی و آل احمد با او باشند. بشرطی که هر دو با هم باشند—ولی هیچیک از کسانی که به پیروی از من شعر صادر فرموده اند در کار نباشند. دکتر محمد معین که نسل صحیح علم و دانش است کاغذ پاره های مرا بازدید می کند. دکتر محمد معین که هنوز او را ندیده ام مثل کسی است که او را دیده ام.

اگر شرعا می توانم قیّم برای ولد خود داشته باشم دکتر محمد معین قیّم است. ولو اینکه او شعر مرا دوست نداشته باشد—اما ما در زمانی هستیم که ممکن است همه ی این اشخاص نامبرده از هم بدشان بیاید. چقدر بیچاره است انسان."

یادداشت نیما آن زمان تعجب انگیز تر می نماید که بدانیم او هرگز دکتر معین را ندیده بود و در عین حال می دانست که معین چندان طرفدار شعر نو هم نیست.

ب_«باید بررسی شود كه چطور می‌توان دكتر معین‌های آینده را پروراند. به‌نظر من عالم بودن برای دكتر معین شدن كافی نیست. آن‌چه در وهله اول حائز اهمیت است خصوصیات اخلاقی و شخصیتی دكتر معین است و بعد رتبه علمی او. هر دوی این مسائل باید مورد توجه و دقت قرار گیرد».دکتر مهدخت معین در شب دکتر معین که به همت نشریه بخارا در سال 86 برگزار شد این چنین از خلقیات پدرش یاد کرد.

پ_پروفسور هاروی از متخصصین معروف مغز دنیا كه در دوران 5 ساله بیهوشی دكتر معین وی را معاینه كرده بود درباره ی وی گفت:

مغز استاد معین 48 ساله به اندازه یك مرد 90 ساله كار كرده است.

ت_تالیف 204 مقاله علمی در موضوعات ادب، تاریخ ادیان، ایران قبل و بعد از اسلام، تاریخ ادبیات باستان و علوم تربیتی در کنار 40 كتاب  كه فرهنگ 6 جلدی معین با 8 هزار صفحه یكی از این آثار است حاصل 35 سال تلاش بی وقفه او در تحقیق و تالیف و احیای میراث زبان فارسی است.

ث_ ثبت نام او در دوره دکتری زبان و ادب فارسی دانشگاه تهران در حالی رخ داد که تنها 22 سال داشت و 2سال زود تر از اقران خود موفق به کسب درجه دکتری در رشته زبان و ادب فارسی شد و بدین صورت اولین دکتر ادبیات فارسی بعد از دفاع از رساله اش با عنوان "مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی" این گونه تقدیر شد : رساله آقای محمد معین از هر  حیث قابل تمجید و تحسین است و با قید "بسیار خوب" تصویب می شود و آقای محمد معین در زبان و ادبیات فارسی ، دکتر شناخته شد. به ایشان تبریک می گوییم...

استاد راهنمای او ملک الشعرای بهار بود.

ج_جدی بودنش در کار انچنان بود که به گفته عبدالرحیم جعفری بنیانگذار موسسه انتشارات امیركبیر و ناشر فرهنگ فارسی معین،گاهی یک لغت را 5 بار غلط گیری میکرد.

چ_ چنان بر زبان فرانسه تسلط داشت که در سن 16 سالگی همزمان با اخذ مدرک لیسانس در رشته ادبیات و فلسفه ، یک بار در حضور لرد بایرون – شاعر معروف فرانسوی  – سخنرانی کرد. این کار او باعث تعجب و تشویق فراوان همه استادان و دانشجویان شد.

ح_ حصبه در فاصله 5 روز او را از نعمت پدر و مادر محروم کرد . محمد تنها 6 سال داشت.

خ_خوب زیست و بسیار بیش از 52 سال زندگی کردو رفت .

ی_ یادش گرامی باد.

گزارش شب محمد معین در خانه هنرمندان

روزنامه تهران امروز

سایت رشد

پایگاه اطلاع رسانی آستانه اشرفیه