کار دنیایی = طاعت الهی
در فکر این بودم که بعد از اماممان حضرت زین العابدین علیهالسلام، چه کسی شایستگی دارد تا جانشین او شود؛ تا این که روزی به محمد بن علی علیهالسلام برخورد کردم و او مرا پند و اندرزی داد که فهمیدم جانشین به حق اوست.
اطرافیان که از شنیدن این سخن تعجب کرده بودند، به محمد بن منکدر گفتند: امام باقر علیهالسلام چه پند و اندرزی به تو داد؟
محمد بن منکدر گفت: در یکی از ساعتهای بسیار گرم روز به یکی از نواحی مدینه رفته بودم. در آن جا محمد بن علی علیهالسلام را دیدم که مشغول کار در مزرعه بود. به خودم گفتم: بزرگی از بزرگان قریش در این ساعت و با این حالت در طلب دنیا میکوشد؟! خدا را گواه گرفتم که او را نصیحت کنم. پس نزدیک او شدم و بر وی سلام کردم. او که بسیار عرق کرده بود، با گشاده رویی سلام مرا پاسخ داد. به او گفتم: خداوند شما را اصلاح کند! بزرگی از بزرگان قریش در این ساعت و با این حالت در طلب دنیا میکوشد؟ شاید در این حالت مرگ شما فرا رسد!
امام باقر علیهالسلام فرمود:
« به خدا قسم اگر مرگ در این حالت مرا دریابد، در حالی نزد من آمده است که به طاعت خداوند مشغولم و بدین وسیله خود را از تو و دیگران بینیاز ساختهام؛ امّا من از این میترسم که مرگم زمانی فرا رسد که به نافرمانی خداوند مشغول باشم.»
من با شنیدن این سخن عرض کردم: خدایت رحمت کند! من میخواستم شما را نصیحت کنم، امّا شما مرا اندرز دادید.
در واقع امام باقر علیهالسلام میتوانست از دیگران در کار سر و سامان دادن به کشتزار خویش استفاده کند، امّا او دوست میداشت تا برای تحصیل معاش خانوادهاش، خود کوشش کند و در این زمینه به کسی متکی نباشد. از این رو خود را به سختی میانداخت و در مزرعه خویش به کشاورزی میپرداخت و از این کار به عنوان کاری در راستای اطاعت پروردگار نام میبرد.
بنابراین فرق است بین کار دنیا برای دنیا و مال اندوزی و کار دنیا برای به دست آوردن روزی حلال و کسب رضایت خداوند. براین اساس، به خوبی برداشت میشود که زهد و تقوا در نگاه بزرگان ما، دل نبستن به این دنیاست و نه عدم بهره برداری صحیح از آن در تمامی امور.
آیةالله مدرّسی، کتاب هدایتگران راه نور (زندگانی امام محمد باقرعلیهالسلام)، با اندکی تصرف