چرا شهیدان وصیت‌نامه می‌نویسند؟
وصیت یعنی نوشتن اعتقادات، خواسته‌ها، نگرش‌ها و کارهای ناتمام که در اسلام سفارش شده است. زمانی که انسان قصد مسافرت دارد یا برای جهاد و مبارزه به میدان می‌رود یا اینکه زمان مرگ انسان فرا می رسد، وظیفه شرعی است که باید تمام کارها من جمله بدهی‌ها را بنویسد تا بازماندگان دچار مشکل نشوند. افراد برجسته نیز در جامعه موظفند برای هدایت انسان‌های زمان خود و بعد ازخود وصیت کنند تا چراغی روشن برای تمامی انسان‌های نیازمند به هدایت باشند.
اگر تاریخ را ورق بزنیم، می‌بینیم که امام علی (ع) در زمان خود یکی از بهترین وصیت نامه‌ها را نوشته است که خود جایگاهی جداگانه برای بحث می‌طلبد. اکنون جرعه‌ای کوچک از آن را می‌نوشیم: «تقوا پیشه کنید که تقوا لباس قیامت است.»
در کارزار کربلا امام حسین (ع) به تمام تاریخ وصیت می‌کند که به چه دلیل شهادت را پذیرفته است. بعد از اینها رهبران بزرگ جامعه، مجتهدین، علما و خوبان هستند که می‌دانند باید تجربه خود را به گور نبرند و آن را هدیه می‌دهند. شهدا که خود را در مسیر حق و حقیقت می‌بینند و قبول شده این دانشگاهند نیز وظیفه خود می‌بینند تا بنگارند که دیگران بدانند. بینش اعتقادات شهدا چه بوده است و برای چه رفتند و نماندند؟
همه بدانند که انتخابی آگاهانه بوده است و می‌نویسند تا فریادشان در تاریخ ضبط شود که رفتند تا اسلام بماند پس باید ما هم برویم تا آینده اسلام روشن باشد. شهدا در توشه‌های خود می‌خواهند به همه بگویند چه کردند، چرا رفتند و دیگران باید هدف آنها را بفهمند. شهدا خواسته‌های خود را در وصیتشان بیان می‌کنند که همه بدانند آنها چیزی از این دنیا نمی‌خواهند بلکه برای دنیای پاک و آخرت پر سعادت مردم را یافته‌های خود را در وصیتشان بیان می‌کنند در حقیقت شهدا با نوشتن وصیت‌نامه هم دستور شرعی را انجام می‌دهند و هم راز خون دادن و راز عشق ورزیدن، راز خوب دیدن و راز خوب جان دادن را بیان می‌کنند.
در پایان این بخش قسمتی از دست نوشته‌های شهید بزرگوار «مصطفی چمران» که خود دنیای عشق و معرفت است، خودشناسی و خداشناسی را بیان می‌کند تا همه بدانند شهدا آگاهانه رفتند و هوشیارانه برای ما میراث‌ها را نگاشته‌اند. دکتر چمران می‌نویسد:
«سنت خدا بر این قرار است که مبارزه حق با باطل همیشگی باشد و تکامل از خلال مبارزه بدست می‌آید. اگر آدمی همیشه در بستر حریر بخوابد و همیشه همای سعادت را در آغوش بگیرد و همیشه در همه مبارزات پیروز باشد آنگاه لذت پیروزی از بین خواهد رفت و آدمی از تکامل باز خواهد ماند.»
در کوی دوست شوکت شاهی نمی‌خرند اقرار بندگی کن و دعوی چاکری
صغری بلوچی
