تشخیص و درمان آب سیاه چشم
در قسمت اول این مطلب، درباره ی بیماری آب سیاه و علل ایجاد آن برای شما صحبت کردیم. حال ادامه ی آن:
انواع مختلف گلوکوم(آب سیاه چشم) کدام اند؟
1- گلوکوم با زاویه باز: حدود دو سوم بیماران بزرگسال را تشکیل می دهد. این نوع در کشورهای غربی و نیز در کشور ما شایع است. در این نوع، صدمه به عصب بینایی آن قدر آرام صورت می گیرد که بیمار خیلی دیر از تنگ شدن دید محیطی آگاه می شود و از آن جایی که هیچ علامتی از جمله درد وجود ندارد، تشخیص و معالجه زودرس، بهترین راه جلوگیری از آسیب بینایی است. بنابراین معاینات مکرر و سالیانه افراد بدون علامت، توسط چشم پزشک توصیه می گردد.
2- گلوکوم با زاویه بسته: نوع حاد آن زمانی اتفاق می افتد که کانال های خروجی چشم به طور ناگهانی مسدود گردند و در نتیجه فشار چشم به سرعت افزایش می یابد که باعث تاری دید، درد شدید، هاله رنگی اطراف نورها و گاهی اوقات تهوع و استفراغ می گردد.
آب سیاه با زاویه بسته به شکل مزمن هم تظاهر می کند. این حالت نیز مانند آب سیاه با زاویه باز، هیچ گونه نشانه ای ندارد.
راه های تشخیص گلوکوم کدام است؟
1- اندازه گیری فشار چشم: که توسط دستگاهی به نام "تونومتر" انجام می شود. بهتر است این اندازه گیری در افراد بالای 40 سال در تمام معاینات چشم پزشکی، سالیانه یک بار انجام شود.
2- آزمایش عصب بینایی: چشم پزشک با دیدن سر عصب بینایی توسط دستگاهی به نام "افتالموسکوپ" به بررسی وضعیت عصب می پردازد.
3- آزمایش دید محیطی: توسط دستگاهی به نام "پریمتر" انجام می شود. اساس این آزمایش نشستن مقابل ماشینی است که نقطه های نورانی را در جاهای مختلف(بالا، پایین و اطراف) چشم فرد می تاباند. فرد با استفاده از یک چشم در یک زمان و نگاه کردن مستقیم به جلو، با دیدن فلاش های نور علامت می دهد. این روند تا زمانی که نقشه کاملی از دید محیطی کشیده شود ادامه می یابد.
آیا بیماری آب سیاه قابل درمان است؟
هدف اصلی درمان حفظ دید بیمار است. آب سیاه درمان قطعی ندارد، اما می توان با کنترل بیماری، روند آسیب عصبی چشمی را کند یا متوقف کرد. چشم پزشک تصمیم می گیرد که آیا درمان لازم است یا خیر و چه زمانی باید درمان شروع شود؟ در این زمینه پزشک مسائل مختلفی را در نظر خواهد گرفت. مثل این که: آیا آسیب عصبی چشمی و از دست رفتن بینایی از قبل وجود داشته یا خیر؟
آیا کسی در خانواده آب سیاه داشته یا خیر؟ همچنین وضعیت سلامت عمومی فرد نیز از عواملی است که در این تصمیم گیری موثر است.
پیشنهاد چشم پزشک شامل: درمان دارویی، درمان لیزری، درمان جراحی کاملاً به هر مورد خاص بستگی دارد.
در هر صورت هدف از درمان، کم کردن فشار چشم تا حدی است که در آن آسیب عصب بینایی پیشرفت نکرده و یا بسیار کند شود.
باید به خاطر داشته باشیم که گرچه فشار چشم مهم است ولی وضعیت عصب بینایی و دید محیطی (میدان دید) هم به همین اندازه اهمیت داشته و یا حتی مهم تر است. در واقع ثبات وضعیت عصب بینایی و میدان دید نشان می دهد که آیا میزان کاهش فشار چشم کافی بوده است یا خیر؟