موبایل بازها مواظب باشند! شما وقتی یك موبایل جدید می‌خرید با گوشی قدیمی‌تان چه می‌كنید؟
شاید بتوانیم بگوییم روند تعویض موبایل به اندازه روند رشد تكنولوژی آن سریع است. بر اساس اطلاعات آماری روزنامه ایندیپندنت، عمر مفید استفاده از یك تلفن‌همراه بطور متوسط 5 سال است. در حالی كه برخی از مردم تقریبا هر سال گوشی موبایل‌شان را عوض می‌كنند.
در ایران آمار مشخصی از میزان تعویض موبایل‌ها وجود ندارد ولی با توجه به سرعت ورود موبایل‌های جدید، می‌توان حدس زد كه در ایران هم سرعت تعویض گوشی كمتر از اروپا یا آمریكا نیست. شاید شركت‌های تولیدكننده موبایل كه تقریباً هر هفته محصولی جدید را معرفی یا وارد بازار می‌كنند، مسبب اصلی این مصرف گرایی باشند. البته تولیدكنندگان هم به طراحی برنامه‌های بازیافت گوشی برای كاهش ضررهای محیط زیست روی آورده‌اند. مثلا بسیاری از تولید كنندگان موبایل گوشی‌های قدیمی و از رده خارج را تحویل می گیرند ولی خیلی مشخص نیست كه پس از دریافت موبایل‌های قدیمی با آنها چه می‌كنند. در ایران فروشندگان موبایل، موبایلی را كه دیگر خریدار ندارد، به تعمیركاران موبایل می‌فروشند. تعمیركاران هم موبایل را باز كرده و قطعه‌های آن را استفاده می‌كنند. برخی قطعه ها را برای موبایل‌های دیگر بر می‌دارند و از قطعه‌های سالم‌تر هم به عنوان قطعه اصلی استفاده می‌كنند. به این ترتیب موبایل كهنه و قدیمی دوباره استفاده می‌شود و تولید زباله نمی‌كند.
در ایران، برخی موبایل‌ها سرنوشت دیگری پیدا می‌كنند و پیش از آن‌كه عمرشان به پایان برسد وارد مرحله رفرش می‌شوند. شاید عبارت «موبایل رفرش شده» را شنیده باشید. موبایل رفرش شده قیمت پایین‌تری دارد. رفرش از كلمه Re furbishment گرفته شده استRe furbishment . در لغت به معنی تغییر جزیی یك وسیله از نظر ظاهری و فنی است.
این موضوع در بین محصول های گران‌قیمتی مثل موبایل، كامپیوتر، لپ‌تاپ و صفحه نمایش‌های كامپیوتر شایع است و دلیلش هم آمار مرجوعی بالایی است كه این وسایل دارند.
برای مثال كامپیوتر و لپ‌تاپ‌های كه برچسب Re furbishment دارند، معمولاً در ابتدا، استاندارد كیفی سازنده را سپری نكرده‌اند، ولی پس از تعمیر، تأیید می‌شوند و با قیمتی در حدود 30 درصد كمتر به فروش می‌رسند. بطور كلی هر وسیله الكترونیكی می تواند به دلیل های مختلف Re furbishment تلقی شود.
یكی از این دلیل‌ها مرجوعی بودن كالاست. در بیشتر فروشگاه‌های بزرگ، یك دوره زمانی مشخص برای بازگرداندن كالا وجود دارد. اگر محصول عیب و نقصی داشته باشد، فروشگاه آن را به كارخانه سازنده برمی‌گرداند. كارخانه آن را بررسی و تعمیر می‌كند و با بسته‌بندی جدید به نام یك محصول Re furbishment می‌فروشد.
دلیل دیگر آسیب‌های حمل و نقل است. گاهی اوقات ممكن است بسته كالا هنگام حمل، به هر دلیلی آسیب ببیند ولی محصول سالم بماند. در این حالت هم فروشنده بسته‌های آسیب دیده را به كارخانه سازنده بازمی‌گرداند. كارخانه نیز محصولات را دوباره بسته‌بندی می‌كند و با عنوان Re furbishment به فروشنده پس می‌دهد.
سومین دلیل تغییر در شكل ظاهری كالاست. گاهی یك محصول به دلایل مختلفی دچار خش، فرورفتگی یا دیگر اشكال‌های ظاهری می‌شود كه فقط شكل دستگاه آسیب می بیند و عملكرد آن تغییری نمی‌كند. كارخانه سازنده دو راه دارد: یكی اینكه دستگاه را با همان عیب ظاهری بفروشد یا اینكه عیب محصول را با قرار دادن قطعات در یك قاب جدید رفع كند. در هر دو صورت محصول Re furbishment شده به حساب می‌آید.
آخرین دلیل ایجاد مشكل در خط تولید است. ممكن است در خط تولید، مشكلی برای محصول پیش آید كه زمان تولید كسی متوجه آن نشود و در فروشگاه مشخص شود. در نتیجه كارخانه این محصول را پس از تحویل گرفتن از فروشگاه، تعمیر می‌كند و دوباره به عنوان محصول Re furbishment می‌فروشد.
به این ترتیب گوشی‌های موبایل به هر دلیلی می‌توانند به كارخانه سازنده برگردانده شوند اما كارخانه نمی‌تواند آن را به عنوان محصول نو بفروشد بلكه با نام Re furbishment به بازار می‌فرستد. در ایران پدیده Re furbishment معنای دیگری پیدا كرده. روند رفرش در كشور ما با سایر كشورهایی كه در آنها Re furbishment به صورت رسمی و قانونی انجام می‌شود، متفاوت است.
بسیاری از گوشی‌های رفرش شده موجود در بازار وارداتی‌اند و عملیات رفرش در كشورهای دیگر روی آنها انجام شده. به همین دلیل حتی متخصصان تلفن همراه نیز به سختی می‌توانند این گوشی‌ها را از اصلی تشخیص دهند. بنابراین بهتر است برای اطمینان از اصل بودن موبایل، به دنبال گارانتی اصلی باشید و به موبایل‌های زیر قیمت شك كنید.
منبع: هفته نامه کلیک
