تبیان، دستیار زندگی
یك نوع موسیقی درونی در كلام قرآن وجود دارد كه احساس شدنی است، اما تن به تشریح نمی دهد. این موسیقی در تار و پود الفاظ و در تركیب درون جمله ها نهفته است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اعجاز صوتی قرآن

قرآن

امام رضا علیه السلام:

«خداوند قرآن را برای زمان خاص و افراد مخصوص قرار نداده است. لذا در هر زمانی این قرآن جدید و تازه خواهد بود.»

اعجاز نهفته در اصوات و آوای قرآن، یكی از ابعاد اعجاز قرآن است كه تاكنون مورد توجه بایسته قرار نگرفته است. اعجاز صوتی قرآن كریم یعنی تأثیرات موسیقی و صوت قرآن بر خوانندگان و شنوندگان آن؛ تأثیراتی كه پس از شنیدن صوت و كلام قرآن و موسیقی دلنشین آن پدید می‌آید و نه از پس معانی و محتوای ارزشمند گنجانیده در آن.

یك نوع موسیقی درونی در كلام قرآن وجود دارد كه احساس شدنی است، اما تن به تشریح نمی دهد. این موسیقی در تار و پود الفاظ و در تركیب درون جمله ها نهفته است.

تلفیق صوت و كلام، مقوله ای اسرارآمیز و پیچیده است كه در جهان اسلام و ایران كمتر شاهد تحقیقات بنیانی راجع به آن بوده ایم. این در حالی است كه احتمال می‌رود آیات بسیاری در قرآن وجود داشته باشد كه در صورت قرائت صحیح، ایجاد ارتعاشات صوتی كند كه باعث حصول انرژیهای مثبت برای انسانها باشد. انرژیهایی كه فراتر از حواس، قابل درك و فهم است. اما هنوز توجهی بایسته به تأثیرات الفاظ قرآن نشده است گر چه در تحقیقاتی اندك، به جنبه اعجازی شنیدن آیت قرآن پرداخته شده است.

ممكن است تشابهات بعضی از حروف مقطعه درجاتی والا از تأثیرات صوت و كلام را در درون داشته و خود كلیدی برای تأثیرگذاریهای صوت و كلامی آیه های بعدی آن سوره ها در قرآن باشند. كما اینكه این حروف قابل ترجمه به زبانهای دیگر نیست.

گروهی از پژوهشگران و پزشكان كشورمان در سال 1382 اقدام به آزمایشات و تحقیقات جالبی نمودند. آنان طی این آزمایش 40 بیمار همسان كه نیاز به عمل جراحی داشتند را به دو دسته مساوی تقسیم نمودند. در روز عمل برای یك گروه از آنها از صبح زود تا لحظه عمل كه بعدازظهر همان روز بود به پخش تلاوت آیت قرآن در اتاقشان پرداختند و برای گروه دوم این كار را صورت ندادند و صدای عادی محیط بیمارستان در اتاق آنها به گوش میرسید. سپس در هنگام عمل، نتایج متفاوت و جالبی برای پزشكان و پژوهشگران حاصل آمد. گروهی كه از صبح در معرض شنیدن قرائت آیت قرآن در اتاق خود بودند از آرامشی بالاتر، ضربان قلب طبیعی تر و اضطراب و دغدغه كمتری برخوردار بودند.

این احساسات و تأثیرات تنها ناشی از شنیدن آیت قرآن است چون آن بیماران معانی آیت شنیده شده را نمی دانستند كه بگوییم معانی آیت در آنها تأثیر داشته است.

به نظر می رسد علاوه بر فواید معجزه آسای شنیدن آیت وحی، خواندن این آیت نیز دارای تأثیری معجزه آسا باشد.

در قرآن و بسیاری از احادیث به درست قرائت شدن آیات عربی توصیه شده و حتی گفته شده كه اگر سواد عربی هم ندارید و مفاهیم عمیق مطرح شده در این كتاب آسمانی را متوجه نمی شوید با این حال باز هم به قرائت آیات به عربی صحیح بپردازید یا به قرائت آنها گوش فرا دهید.

شاید واجب بودن قرائت حمد و سوره با صدای بلند در نمازهای صبح و مغرب و عشاء برای مردان، وسیله ای برای بهره مندی از انرژیهای خداوندی در آن اوقات شبانه روزی باشد. حال با توجه به توصیه هایی كه از جانب خداوند متعال، پیامبر صلی الله علیه وآله و امامان بزرگوارمان شده است و با استناد به فرمایشات آنان احتمال بر این نكته میرود كه به جز معانی ارزشمند و نكات انسانساز آیه ها، در قرآن، رموز و شگفتیهای صوتی و كلامی نیز وجود دارد. بنابراین در پس قرائت صحیح آیت قرآن، هاله هایی از انرژیهای مافوق درك آدمی در پیرامون او ایجاد میشود.

ممكن است تشابهات بعضی از حروف مقطعه درجاتی والا از تأثیرات صوت و كلام را در درون داشته و خود كلیدی برای تأثیرگذاریهای صوت و كلامی آیه های بعدی آن سوره ها در قرآن باشند. كما اینكه این حروف قابل ترجمه به زبانهای دیگر نیست.

در قرآن، عمل تكرار شاید در جهت تاثیرگذاری بهتر قدرتهای مستتر آن سوره یا آیه باشد. مانند سوره الرحمن.

همین طور در روایات نیز برای گرفتن تأثیرات ذكر، آیه یا سوره های قرآن، به تكرار آن سفارش شده است. این تأكید بر تكرار ذكر سعی بر ایجاد تأثیرات نهفته در آن اذكار را دارد.

با توجه به روایات مربوط به قرائت درست قرآن، می توان گفت، صحیح قرائت نمودن كلمات و حروف و رعایت كامل قواعد تلاوت، باعث می شود كه سمفونی اصوات كنار هم شكل گیرد. در این صورت تأثیرگذاریهای شگرف و زندگیساز را برای انسان ایجاد می‌نماید. تأكید بر قرائت قرآن به همان زبان عربی با صوت زیبا و ترتیل، تصدیقی بر این ادعاست؛ وگرنه به جای توصیه بر آن، به ترجمه سفارش می‌شدیم. گمان بر این است تنها خواندن معانی آیت تأثیر خاصی بر انسان ندارد و این تلفیق صوت و كلام است كه با قرائت درست تأثیرگذار است.

یك نوع موسیقی درونی در كلام قرآن وجود دارد كه احساس شدنی است، اما تن به تشریح نمی دهد. این موسیقی در تار و پود الفاظ و در تركیب درون جمله ها نهفته است.

آنچه گذشت، گامی كوتاه، شتابان و ابتدایی بود به سوی جنبه های دیگر از اعجاز معجزه جاویدان پیامبر خاتم محمد مصطفی صلی الله علیه وآله. با توجه به این كه منابع مربوط به اعجاز قرآن تاكنون به این جنبه از قرآن توجه نكرده اند، می توان اعجاز صوتی این كلام آسمانی را پردهای جدید از معجزات قرآن دانست كه اگر به درستی شناخته و شناسانده شود، بشر را به خضوع و فروتنی در برابر آن فراخواهد خواند. روشن است كه این موضوع نیازمند تأمل، تحقیق و بررسی بیشتر است. مقاله حاضر تنها بر آن است تا طرح موضوع كرده و نگاههای ژرف را به این جنبه ناشناخته اعجاز قرآن معطوف دارد. بدان امید كه در آینده نزدیك اعجاز صوتی قرآن نیز در كنار دیگر جنبه های اعجاز آن در منابع علوم قرآنی مورد توجه قرار گیرد.

منبع:

مجله اندیشه صادق ،شماره 15.