پیش به سوی مرگ!
بلایی خانمان سوز به نام اعتیاد!
اکنون بیش از 250 میلیون نفر در دنیا مبتلا به اعتیاد هستند و این آمار روز به روز در حال افزایش است.گفته می شود بحران اعتیاد در دنیا بعد از بحرانهای زیست محیطی و بحران اتمی در مقام چهارم قرار دارد.یعنی در واقع چهارمین فاجعه ای که بشر امروز با آن مواجه است، بحران اعتیاد در جهان است.خرید و فروش مواد مخدر در زمینه پر سودترین منابع کسب درآمد،در مقام دوم در سطح جهانی قرار دارد.
اما سوال اینجاست که در برابر این هجمه عظیم جهانی چه تمهیداتی باید اندیشید و چه باید کرد؟وظیفه سازمانها و نهادهای دولتی و حکومتی در مبارزه با این هجوم گسترده چیست؟در کشور ما کدامیک از نهادها مسئولیت این امر خطیر را بر عهده دارند؟
"پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا".نهادی دولتی و مهم در مبارزه با اعتیاد.شاید همه ما نام و عنوان این نهاد دولتی و مهم را از طریق رسانه جمعی شنیده باشیم اما احتمالا آنچه شنیده و دیده ایم هرگز بیانگر تلاش عظیم و پرخطر این نهاد نخواهد بود.
بازدید از این نهاد تصور تازه تری برای ما ایجاد کرد که شاید قبل از آن اینگونه نمی اندیشیدیم.در بدو ورود رعایت نکات امنیتی جالب و تا حدی عجیب به نظرمی رسید. اما واقعیت اینطور نشان می داد که به مکان مهمی قدم گذاشته ایم و لازمه اجرای چنین مقرراتی را دارا می باشد. برای انجام یک گفتگوی ساده با جناب آقای سرهنگ سماواتی،به سالن کنفرانس رفتیم و منتظر شنیدن گفته های جناب سرهنگ بودیم.ظاهرا قصد ایشان این بود که ابتدا اطلاعاتی در رابطه با انواع مخدرها به ما بدهند.حقیقتا برای ما بسیار جالب بود تا بدانیم و بشناسیم هر یک از مخدرها را و اینکه از اثرات آنها آگاه باشیم.چرا که ممکن است بسیاری از ما تنها نام و عنوانی از این مواد شنیده باشیم که این به تنهایی کافی نیست و شاید برای هر شهروندی لازم باشد تا این مقدار اطلاعات را داشته باشد و با دانستن بیشتر احتیاط کند.
جناب سرهنگ سخنان خود را با توضیحاتی در مورد انواع مخدرها آغاز کردند.
اینکه به طور کلی دو دسته مواد داریم که دسته ای مخدر اند و دسته ای اعتیاد آور. مثلا "حشیش"اعتیاد آور است و تنها چیزی که مخدر است "تریاک" و انواع آن است.
اعتیاد مرز نمی شناسد همانطور که تجارت آن نیز مرزی نمی شناسد.مبدا تولید انواع مخدر ها کشور افغانستان است که طبق آمار در دوران پایانی حکومت طالبان به طور متوسط سالانه 200 تن محصول کشت خشخاش در این کشور صورت می گرفت که بعد از ورود و استقرار نیروهای آمریکایی این رقم به تولید سالانه 8200 تن،افزایش یافت.این امکان وجود دارد که مبدا تولید کارکردی چندان پیچیده نداشته باشد اما تولید و توزیع مواد مخدر بسیار پیچیده و سازمان یافته است.
اعتیاد چیست؟آیا واقعا همه ما اعتیاد را می شناسیم؟آیا دقیقا می دانیم اعتیاد در تمامی ابعاد زندگی از جمله بعد اقتصادی،سیاسی،اجتماعی و فرهنگی چه پیامدهایی را به دنبال دارد؟
عامل سیاسی اعتیاد در سطح جهانی،مربوط به قرن 17 به بعد است.در ئاقع زمان آغاز انقلاب سیاسی.اینکه استعمارگران به دنبال این بودند که برای رسیدن به اهداف دنیا طلبی خود در پی این بودند که ملتهای جهان سوم را دچار خمودی کنند تا بهتر بتوانند به اهداف خود نزدیک شوند...و این هدف منجر به این نتیجه شد که اکنون بیش از 250 میلیون معتاد در جهان داریم که 170 میلیون نفر از آنها معتاد به حشیش و مشتقات آن(از شاهدانه گرفته می شود)هستند که نوع مصنوعی آن "ال .اس.دی"است که جزو روان گردانها محسوب می شود.37 میلیون نفر معتاد به مواد صنعتی هستند.
فلذا آنچه به نظر می رسد و حائز اهمیت بسیار است این است که بحث گرایش به اعتیاد اکتسابی است و ایجاد محیط های آلوده،می تواند در گسترش اعتیاد نقش داشته باشد.البته سود های کلانی که در خرید و فروش این مواد وجود دارند،در افزایش آن نقش به سزایی دارند.
در چنین شرایطی آنچه مهم به نظر می رسد در گام اول ایجاد پیشگیری است.از طریق دادن آگاهی و شناخت می توان به نوعی پیشگیری کرد.چرا که در بسیاری موارد عدم شناخت منجر به اعتیاد می شود.فلذا بهتر است با این مواد آشنا شویم و عواقب مصرف آنها را بدانیم.
در بسیاری از موارد افراد مختلف که بیشتر از قشر جوانان هستند،برای ارضای حس کنجکاوی سراغ این مواد رفتند و نتوانستند لذت مصرف مواد را جایگزین لذتی دیگر کنند.چرا که برای آنها مواد مخدر هم پاسخگوی درد جسمی و هم درد روحی و روانی بود.ایجاد نوعی احساس شادی و سرخوشی کاذب از دیگر عوامل جذب افراد به این سمت است.فلذا لازم است تمامی مردم و خصوصا جوانان بدانند تفاوت مواد مخدر با سایر چیزهایی که در طی زندگی روزمره خود با آن در تماس هستند،چیست.
مواد مخدر 3 دسته هستند:
1-سستی زا 2-توهم زا 3-محرک ها یا توان افزاها
منشا اصلی گروه اول گرد خشخاش است که اواخر زمستان کشت و در بهار برداشت می شود.ابتدا این ماده "تریاک" است که با وافور استعمال می شود و موجب سستی فعالیت فکری و بدنی انسان می شود."تریاک"از طریق تبخیر و نوشیدن هم مصرف می شود.
اما 25 نوع ماده در درون تریاک قرار دارد که"مورفین" از اجزای اصلی آن است که ضد درد شدید است . نوع دیگر"کدئین"است که از گیاه خشخاش و آلپائوئید تریاک است.اگر بدون مشورت و تجویز پزشک مصرف شود،اعتیاد آور است.افراد معتاد به تریاک دچار مشکلات مزاجی هستند و لاغر و بی اشتها هستند چون به شدت کاهش اسید معده دارند.
اما مورفین کلمه ای است که ریشه یونانی دارد و از "مروفئوس"گرفته شده که به آن رب الخواب یا خدای خواب می گویند.بیشترین موارد مصرف آن در اروپا است و خوشبختانه در ایران مصرف آن پایین است.به صورت نیمه مصنوعی مورفین را با پیش سازهای هروئین ترکیب می کنند و "هروئین" تشکیل می شود که 5 برابر قوی تر از مورفین است.ابتدا انگلیسی ها آنرا ساختند و سپس آلمانیها اشکال پیشرفته تر آن را ساختند .نکته مهم این است که آنچه تحت عنوان "کراک"از آن یاد می شود حاصل ترکیب هروئین آزمایشگاهی با درصد خلوص 90%می باشد که با "قرص ایکس"ترکیب شده است .به نوعی می توان گفت هروئین فشرده است و کسی که آنرا مصرف کند به دو نوع مواد آلوده شده است .قرص ایکس و هروئین.ماده دیگری که به همین میزان خطرناک است "شیشه"نام دارد که قسمت کرتکس مغر زا غیر فعال می کند موجب افت فشار خون و کاهش قدرت تنفس می شود.
نوع مصنوعی دیگر هروئین،"متادین"است که به عنوان قرصی برای ترک اعتیاد استفاده می شود که به آن "تمجیزک" هم می گویند.خاصیت سستی زایی دارد و دارای دو ماده "کورتن" و "هیدروکورتیزون"است.موجب نابودی سیستم استخوان زایی می شود و یک دهم این ماده 33 بار قوی تر از مورفین است.متاسفانه با تبلیغات ورد کشور ما شده است و بسیار خطرناک و نابود کننده است.فلذا باید توجه داشته باشیم که برخی از تبلیغات برای ترک اعتیاد افراد را دچار گمراهی می کند و باید مراقب باشند ت اسیر آگاهی دروغین نشوند.واقعیت این است که فرایند ترک اعتیاد 11 روز تا 11 ماه طول می کشد و میتوان گفت این اقدام بیش از آنکه ترک اعتیاد باشد به نوعی قطع مصرف است چرا که هر لحظه احتمال گرفتاری مجدد برای فرد وجود دارد.
دسته دوم از مواد مخدر توهم زاها هستند.این مواد از منشا گیاه شاه دانه گرفته می شوند.در واقع از سر گیاه که ماده ای به نام حشیش ترشح می کند که شبیه به حنا است و نامش "حشیش" است. برگ شاه دانه شبیه به جعفری خشک شده است که یک قطره روغن حشیش در 10 نفر ایجاد بی حسی می کند.کسیکه حشیش مصرف می کند در دنیایی بین توهم و خیال است و اشتهای فراوانی پیدا می کند و دچار پرحرفی می شود.باور دارد که می تواند پرواز کند و ممکن است پله ای 2 متری را یک بلندی تلقی کند و از روی آن بپرد.خصوصا "ال.اس.دی" که نوع مصنوعی آن است که بسیار خطرناک است.اینکه توهمی ایجاد می کند که فرد همیشه خود را مابین واقعیت و خیال تصور می کند.کسانیکه این ماده را مصرف میکنند انگار رنگها را می شنوند و اصوات را می بینند.بسیاری از هنرمندان اروپایی معتاد به این ماده هستند .در ایران مقادیر اعتیاد به این ماده کم است و بیشتر در قشر هنرمندان و آهنگسازان و نقاشان مورد استفاده قرار میگیرد.چون مثلا برای نقاش قدرتی ایجاد می کند که رنگها را به گونه ای می بیند که ما نمی بینیم و به همین خاطر ایجاد نوعی قدرت میکند که هنرمند موفق به خلق یک اثر هنری می شود.
اما "کراک" چیست؟نوعی "کوکائینگ دستکاری شده است که با جوش شیرین ترکیب می شود و معتادان به این ماده غیر قابل برگشت هستند.البته این نوع کراک بیشتر در اروپا مصرف می شود و نوع قبلی موارد مصرفش درایران بیشتر است.
...و قرص اکس،حدودا 90 سال پیش در آلمان تولید شد و اکنون بر اثر تغییر الگوی مصرف به عنوان وسیله ای برای تفریح و شادی استفاده می شود.موجب جمع شدن مغر می شود.ایجاد توهم و انرژی کاذب می کند.بیشتر در پارتی های شبانه مصرف می شود.در ابتدای مصرف نوعی حالت بخشندگی در فرد ایجاد می کند و فرد احساس می کند دستش به سقف میرسد...یعنی اشیاء را به خود نزدیک حس می کند و در دراز مدت افسردگی و وابستگی شدید ایجاد می کند.بعد از این قرص ماده خطرناک دیگری که در کشور ما استفاده بسیار دارد شیشه است که قبلا از آن نام برده شد.چون شبیه به یخ خرد شده است نام آنرا شیشه گذاشتند.بیشتر بخار انرا استعمال می کنند.امکان دارد آنرا روی لامپ بمالند و بخار ایجاد شده تنها از راه تنفس ساده افراد را معتاد می کند.بیشترین تاثیر آن بر قسمت جلوی پیشانی است که مرکز حافظه انسان است و حافظه را مختل میکند.مثلا فرد مبتلا ممکن است یک انسان را حیوان ببیند و مثل گوسفندی او را سر ببرد.به همین خاطر گفته می شود معتادان به این مواد بسیار خطرناک هستند و وجود چنین افرادی در سطح جامعه برای امنیت سایر شهروندان مخرب و نگران کننده است.
آنچه به ذهن می رسد این است که واقعا چه نیرویی وجود دارد که با وجود این همه ضرر و بدبختی برای افراد معتاد،باز هم می تواند افراد دیگری را دراین گرداب خطرناک به نابودی کشاند؟افراد معتاد سرمایه عظیمی همچون روح و جسم خود را به نابودی می کشانند تا در ازای آن چه چیز به دست آورند؟
آنچه بیشتر ما را به فکر فرو برد عظمت و مشقتی بود که نیروهای محترم این نهاد در راستای مبارزه با این افیون جهانی، متحمل می شدند.در بازدیدی که از نمایشگاه این مرکز داشتیم بیشتر با فعالیتهای این مرکز آشنا شدیم.اینکه هزاران نفر از هم وطنان زحمت کش ما در مرزهای کشورمان به طور شبانه روز مراقب هستند تا مانع ورود این محموله های ویرانگر به داخل میهن مان باشند.اینکه برای مبارزه بیشتر در حال ایجاد دیوارهای عظیم بتونی در مرزهای مشترک ما با کشورهایی همچون افغانستان و پاکستان هستند تا مانعی برای ورود ایجاد کنند.اینکه قاچاقچیان مواد مخدر از هر راه و روشی استفاده میکنند تا افیونهای میلیاردی خود را در میان جوانان ما پخش کنند.مثلا با جاسازی در تخمه و گردو و یا لا به لای الیاف بافته شده فرشی دستباف.
...و در نهایت آنچه بیش از همه ما را مغموم و رنجیده خاطر ساخت یادآوری این نکته بود که سردار حسین آبادی رییس مرکز بیان کردند که تاکنون بیش از 3600 نفر ازهم وطنان فداکار و دلسوز ما در راه مبارزه با سوداگران مرگ،جان خود را از دست داده اند.به امید آنکه بتوانیم با اطلاع رسانی و آگاه سازی مردم عزیرمان ،ما نیز گامی در جهت مبارزه با این بلای خانمانسوز برداریم.
فاطمه ناظم زاده- کارشناس اجتماعی بخش جامعه و سیاست
