زنان نام آور، زنان سخنور

حضرت معصومه(ع)    «- 201  ه.ق»

فاطمه، دختر امام موسی کاظم(ع) وخواهر امام رضا(ع) از پرهیزگارترین زنان شیعه است . درباره علت و تاریخ شهرت این بانو به«معصومه» اظهار نظرقطعی دشوار است ، فقط می توان حدس زد که در آن زمان به این نام مشهور بوده است.ایشان درسال 201 ه.ق،یک سال پس از ورود امام رضا(ع) به مرو،برای دیدن برادرشان از مدینه به قصد مرو بیرون آمدند اما دربین راه ودرشهر ساوه بیمار شدند؛ پرسیدند که بین ساوه وقم چقدر مسافت است و چون به ایشان گفتند ده فرسخ ، خدمتکار خود را فرمود تا اورا به قم آورد ودرقم خانه موسی بن خزرج بن سعد اشعری اقامت نمودند ، به روایت دیگر- وبه نوشته حسن بن محمد بن حسن قمی در"تاریخ قم" ، به روایات صحیح- چون شبانگاه خبربه آل سعد رسید،موسی خزرج درهمان شب از قم به قصد ساوه بیرون آمد تا ایشان را به قم دعوت کند او پس از دیدار حضرت و پذیرفتن دعوت وی،خود افسار شتر ایشان راگرفت وبه منزل خویش درقم آورد ، حضرت پس از هفده روز اقامت درخانه موسی بن خزرج ودر حالیکه بیمار بودند درگذشتند.

پیکرشان راغسل داده وکفن کردند ، موسی بن خزرج بر ایشان نماز خواند ودر محلی که به نام «بابلان» موسوم بود دفن کردند. پس از دفن ، برسر خاک این بانوسایبانی از حصیر برافراشتند تا آنکه زینب- که به نوشته تاریخ قم، دختر امام محمد تقی(ع) بود وپس از سال 256 ه.ق به قم آمد- به جای آن قبه ای بنا نهاد. ازآن پس بسیاری از زنان ومردان علوی در اطراف مرقد ایشان دفن شدند.از همان روز نخست،آن مرقد زیارتگاه پیروان و دوستداران خاندان پیامبر(ص)بود وحتی در قرن سوم و چهارم نیز از شهرهای دیگر مانند ری برای زیارت بدانجا می رفته اند. بنای مرقد از 350 ه.ق به بعدتغییر تحولات فراوانی یافت.بسیاری از پادشاهان، امرا وبزرگان به گسترش مرقد وتجدید بنای آن همت گماشتند. در دوره صفویه و قاجاریه توجه فراوانی به بازسازی وگسترش فضای صحن ، حرم و تزیینات آن شد تا اینکه به صورت فعلی درآمد.امروزه آستانه حضرت معصومه (ع) پس از آستانه حضرت رضا(ع)معروفترین وبزرگترین زیارتگاه ایران است.روایت شده است که حضرت صادق (ع)به گروهی از مردم ری که به دیدنشان رفته بودند بشارت دفن یکی ازنوادگانشان را به نام فاطمه درقم داد و در فضیلت زیارت مرقدآن بانو تأکید نمود. درباره عمر حضرت معصومه(ع) نیز روایات متفاوت است؛ سن ایشان را هیجده وبیشتر نیزنوشته اند.

نظر به اینکه پدرشان ،امام موسی کاظم(ع)درسال179ه.ق به دستور هارون الرشید دستگیر و زندانی شدند وچهار سال در زندان ماندند وهمانجا به شهادت رسیدند وحضرت معصومه(ع) درسال 201 ه.ق ازدنیا رفتند ، سن ایشان حداقل بیست دو سال بوده است.

آن حضرت اززنان عالم ومحدث بود و روایات متعددی از طریق ایشان درکتب حدیث شیعه و اهل سنت آمده است.