بچه ها از ارزش پول چه می دانند؟

وقتی صحبت از پول به میان می آید، حتی بچه ها ی كوچك، فوراً دو حقیقت مهم را در می یابند اول این كه با پول هر چه بخواهند می توانند بخرند، دوم این كه پول در اختیار پدر و مادرشان است. مادری می گفت : "چند سال قبل تصمیم داشتم به دختر پنج ساله ام، مفهوم اصلی مسئولیت مالی را از طریق دریافت پول هفتگی اش بیاموزم. اما دخترم علاقه ای به پول تو جیبی اش نداشت. در واقع او فكر می كرد پول هفتگی خودش یك چهارم پولی است كه به برادرش می رسد.

قسمتی از مشكل آنجا بود كه دخترم می دانست از پول چه استفاده ای می شود، اما هنوز یاد نگرفته بود از مقدار مشخصی پول چطور استفاده كند. بنابراین در پنج سالگی برای گرفتن پول تو جیبی خیلی زود بود". كارشناسان معتقدند بیشتر بچه های پیش دبستانی درست در یك مرحله از رشد، مفاهیم اصلی پول را در می یابند. یك كودك سه ساله می داند پول یك ماده ملموس، محدود و واقعی است. او می تواند  درسهای ساده ای در مورد درستكاری و انصاف مالی یاد بگیرد. گرچه بسیاری از بچه های پیش دبستانی ممكن است نتوانند پول را بشمارند اما والدین می توانند به آنها كمك كنند تا یكی از درسهای مهم زندگی كه همان شناخت ارزش پول است را فرا بگیرند. یاد بگیرند چرا مردم كار می كنند؟ چطور خرج می كنند؟ چطور در محدودیت ها زندگی می كنند؟ و مسئولانه رفتار كنند. این ، همه ی آن چیزی است كه به كودك كمك می كند در طول زندگی چگونه پول در بیاورد. خرج كند، پس انداز كند، قرض بگیرد، سرمایه گذاری كند و به دیگران كمك كند.

كودكان پیش دبستانی چگونه می توانند پول را بشناسند؟

سالهای پیش دبستانی، سنین مناسبی است تا كودكان كاربرد پول را بشناسند و با اصول ساده ای آشنا شوند، مانند اینكه پول چیزی است كه می توان آن را به اشیاء دیگر تبدیل كرد و پدر و مادر برای تهیه آن محدودیت دارند. همچنین پدر و مادر كه مهمترین افراد زندگی كودك هستند برای كسب درآمد زحمت زیادی می كشند و قدر پول را می دانند و در مخارج خود و روش استفاده از پول دقت فراوان دارند.

به گفته كارشناسان مالی پول برای بچه ها در این سن بسیار ملموس است چرا كه آنها هر روز پول را می بینند كه چطور خرج می شود و فوراً مفهوم كلی پول را در برآورده كردن نیازهای خانواده درك می كنند.به توصیه كارشناسان بهترین روش آموزش امور اقتصادی به كودكان سه تا پنج سال این است كه اجازه دهید آنها بیشتر باسكه و پول خرد سر و كار داشته باشند. چرا كه از نظر كودكان « پول یعنی سكه». در این سن بچه ها بیشتر اشیایی كه عینی و ملموس باشند می شناسند و چون سكه ها گرد و شكیل و براق هستند نظرشان را جلب می كنند.

در اینجا چند روش برای یادگیری خرید و زندگی در محدودیت به كودك  پیشنهاد می كنیم:

1)  گاهی هنگام خرید ، فرزند خود را به همراه ببرید و اجازه دهید، او پول را بپردازد.

اگر فرزند شما به جشن تولد دوستش دعوت شده است، با همدیگر به خرید هدیه بروید، به او اجازه دهید بهای جنس را بپردازد و كادو را دریافت كند. یا مثلاً به او اجازه دهید پول را بپردازد و بقیه اش را دریافت كند، یا كرایه تاكسی را بپردازد تا از این طریق او ارتباط بین پرداخت پول و دریافت كالا را دریابد.

2) به كودك چهار تا پنج ساله خود فرصت دهید چیزی را برای خرید انتخاب كند.

كارشناسان سفارش می كنند، هنگام خرید از سوپر ماركت به فرزند خود اجازه دهید چیزی را برای خودش یا خانواده اش انتخاب كند. گشت زدن و خرید به او این شانس طلایی را می دهد كه درستكاری بر مبنای فرمان خداوند را بیاموزد.

بچه ها در چه سنی باید پول تو جیبی بگیرند؟

البته نظر كودك نسبت به پول بستگی به آن دارد كه شما چه آموزش هایی به او داده باشید. به ویژه رفتار خواهر و برادر و یا همسالان كودك نیز مؤثر است. یكی از محققین امور اقتصادی كودكان می گوید: « وقتی دختر كوچكش سه سال داشت، واقعاً به پول علاقه نشان می داد و چون خواهر و برادر بزرگترش پول توجیبی می گرفتند، او هم پول تو جیبی می خواست. بنابراین او به دخترش پول هفتگی داد. اما او برعكس خواهر و برادرش، پس انداز كمتری داشت. او پولهایش را در یك پاكت پلاستیكی ریخته بود تا هر گاه خواست، بتواند با آنها بازی كند.

قبل از این كه برای كودك «چهار تا هفت ساله» پول توجیبی مقرر كنید، بهتر است در مورد همه جنبه های آن فكر كنید. بنا به مطالعات انجام شده، بیش از نیمی از والدین فقط وقتی به كودك خود پول توجیبی می دهند كه رفتار مناسبی در خانه یا مدرسه از خود نشان داده باشد.

اما برخی كارشناسان معتقدند: « وقتی شما برای انجام وظیفه عادی كودك به او پول بپردازید در واقع به او اجازه می دهید از انجام تكالیف و وظایف روزانه خود سرباز زند.  در این صورت پول توجیبی به جای این كه انگیزه مناسبی كه می خواستید باشد، منشأ تقلب و درگیری می شود.»

محققین توصیه می كنند مبلغی پول به عنوان پول توجیبی به فرزندتان بپردازید اما او را نیز ملزم كنید به عنوان عضوی از خانواده در امور رسیدگی به منزل كمك كند. قوانینی را به او آموزش دهید و هر هفته پول تو جیبی را به موقع به دستش بدهید. منظور از پرداخت پول توجیبی این است كه به كودك خرج كردن و پس انداز نمودن را آموزش دهیم. بنابراین اگر فرزند شما همه ی پولش را شكلات خرید و بعد اسباب بازی را كه خیلی دوست داشت پیدا كرد، یاد می گیرد همواره كمی از پولش را برای مخارج غیر مترقبه نگه دارد.

هدف والدین این است كه پول تو جیبی فرزندشان را افزایش دهند تا بتواند هر چه نیاز دارد، تهیه كند. مثل لباس و سرگرمی.

هنرِ بخشیدن را در كودك خود بپرورانید

به فرزند خود بخشیدن را نیز بیاموزید. اجازه دهید فرزندتان به نیازمندان، صندوق صدقات و خیرات كمك كند. فقط به خاطر داشته باشید كودك شما از طریق توجه به اینكه چطور پس انداز می كنید، خرج می كنید، قرض می گیرید، سرمایه گذاری می كنید یا بخشش می كنید و دست نیازمندان را می گیرید، مهمترین درسها در مورد استفاده از پول را فرا می گیرد.

هیچگاه نباید پول توجیبی فرزندان قطع شود، حتی در صورت خطاها و سرپیچی های آنها. به عبارتی بهتر است فقط در صورت رفتار پسندیده به عنوان پاداش ، مبلغی اضافه به آنها پرداخت شود. چون این امر سبب می شود، آنان احساس امنیت بیشتری كنند، حس كنند همواره مورد تأیید خانواده هستند، والدین آنها را حمایت می كنند و به خاطر خطاهای كوچك آنها را تهدید نمی كنند، در نتیجه هم كودكان اعتماد به نفس بیشتری پیدا می كنند و هم از بزهكاری كودكان پیشگیری می شود.