تبیان، دستیار زندگی
محمد بن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالمتالهین و مشهور به‏ملا صدرا در حدود سال 979 یا 980 هجری در شیراز دیده به جهان‏گشوده و بواسطه محیط خانوادگی خود كه از اقوام با نفوذ و ثروتمندفارس بودند و استعداد فوق‏العاده‏ای كه از همان اوان كودكی خود دارابوده از تحصیل
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

برگی از دفتر زندگانی صدرا

خانه ملا صدرا در كهك قم

محمد بن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالمتالهین و مشهور به‏ ملا صدرا در حدود سال 979 یا 980 هجری در شیراز دیده به جهان‏گشوده و بواسطه محیط خانوادگی خود كه از اقوام با نفوذ و ثروتمندفارس بودند و استعداد فوق‏العاده‏ای كه از همان اوان كودكی خود دارابوده از تحصیل و تعلیم شایسته‏ای برخوردار شده و همانند دیگران‏مراحل اولیه تحصیل را در مكتب خانه شروع كرده و پیش ملا احمدنامی به آموختن قرآن و صرف و نحو پرداخته و بعد از طی این‏مراحل، برای تكمیل تحصیلات خود عازم اصفهان كه در آن زمان‏مركزیت علمی و سیاسی ایران را داشته، گردید.

صدرالدین در اصفهان نخست نزد شیخ بهاءالدین عاملی(شیخ‏بهائی)به تحصیل علوم نقلی پرداخته تا به حدی كه به درجه اجتهادنائل گشته و از استاد خود به روش سنتی و معمول حوزه‏های دینی‏نقل حدیث می‏كرده است.

صدرالدین پس از طی مدارج عالی در علوم منقول به شاگردی‏میرداماد درآمده و رموز حكمت و فلسفه را در طول سالیانی چند درمحضر وی آموخته و به مراحل بلندی در میان همگنان خود نائل‏شده تا حدی كه استاد زبان به ستایش شاگرد گشوده و در یكی ازرباعیات خود در منزلت علمی وی سرود:

صدرا بگرفت فضلت اوج از گردون.

بر علم تو داده است‏خراج افلاطون.

در مسند تحقیق نیامد مثلت.

یك سر زگریبان طبیعت‏بیرون.

ملا صدرا بعد از تكمیل تحصیلات در رشته‏های متعارف آن‏روزگار كه در حقیقت مرحله اولیه از مراحل زندگانی وی را تشكیل‏می‏دهد، به علت مخالفت عده‏ای از علمای ظاهربین ناچار شده كه‏اصفهان را ترك گوید و برای تزكیه نفس و سیر و سلوك معنوی به قریه‏كهك در نزدیكی قم پناه برد.

مورخان و تراجم نگاران از اساتیدی كه راهبر ملا صدرا به علوم‏باطنی و تعلیمات صوفیانه باشد، گزارشی نداده‏اند و معلوم نیست كه‏وی از چه كسانی اصول عرفانی را آموخته است، اما قدر مسلم این‏است كه ورود به دریای بیكران عرفان و تصوف و ارائه معضلاتی ازاین علوم كه در جای جای نوشته جات ملا صدرا به چشم می‏خورد، بدون تعلیم و تعلم از اساتید فن میسور وی نبوده و اگر چه‏صدرالمتالهین جزو هیچ كدام از سلسله‏های صوفیه وارد نشده، ولی‏در آشنایی با عرفان و بالخصوص عرفان نظری محیی الدین بن عربی‏كه در آثار وی همانند كتابهای سیدر حیدر آملی رنگ تشیع به خودگرفته است، دست در دست استاد كار آزموده‏ای داشته است.

دوران خلوت گزینی و سلوك معنوی صدرالمتالهین كه دوره دوم‏از دوران زندگی وی را شامل می‏شود، هفت‏سال و بنابه قولی پانزده‏سال به طول كشید تا اینكه ملا صدرا در اثر ریاضات شرعی و عبادات‏عارفانه به شهود و كشف حقایق و علم حضوری نائل آمد.

همزمان با دوران خلوت گزینی، آوازه آخوند كم كم عالمگیرشده و به دنبال تاسیس مدرسه خان در شیراز و درخواست والی‏شیراز، ملاصدرا به وطن خود بازگشته و در مرحله سوم زندگیش تاپایان عمر به تعلیم و تدریس افكار و یافته‏های متعالیه خود اشتغال واهتمام ورزید.

صدرالمتالهین در كنار كارهای تحقیقاتی موفق شد شاگردان‏نامداری همچون فیض كاشانی، فیاض لاهیجی، حسین تنكابنی و...را در عرصه‏های مختلف علمی و فلسفی تربیت نماید كه هر كدام ازاین بزرگان در تاریخ علوم دینی و فلسفه و عرفان اسلامی، از جایگاه‏ویژه‏ای برخوردارند. ملا صدرا علی رغم مشاغل تدریسی و تالیفی ازعالمان زاهد و عابد روزگار خود بشمار می‏رفته و بر حسب گزارش‏تذكره نویسان در طول عمر خویش، هفت‏بار پیاده به زیارت حج رفته‏تا اینكه در سال 1050 قمری(1640میلادی) در بازگشت از هفتمین‏سفر خانه خدا در بصره به جوار حق تعالی شتافت.

منبع:

الفیلسوف الفارسى الكبیر، تالیف ابو عبدالله زنجانى، به‏كوشش و تصحیح: على‏اصغر حقدار

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.