زمین، تنها سیاره برای زیستن، در خطر است!

چرا کسی باور نمی کند که تنها زمینمان در خطر است. چرا کسی نمی خواهد باور کند، آلوده کردن سیاره مان چقدر گناه بزرگی است. ما هر روز و هر ساعت مرتکب کارهایی می شویم که به نابودی زمین کمک می کند!!

گرمایش زمین و تغییرات اقلیم حیاتی ترین موضوع این روزها است و به همین علت شاخه آماتوری انجمن نجوم نیز تصمیم گرفت روز نجوم سال 1387 را با شعار "زمین، تنها سیاره برای زیستن" و با رویكرد تغییرات اقلیم برگزار كند.

قاره آسیا منطقه ای است كه از مناطق قطبی تا آب و هوای معتدل و همچنین گرمسیری كشیده شده است و خانه بیش از 3 میلیارد انسان است. با گرم شدن هوا بسیاری از یخچالهای ارتفاعات كوهها ناپدید می شوند، توده های دائمی و زیرزمینی یخ آب می شوند، جنگلهای شمالی بیشتر به سمت شمال پیشروی می كنند. فعالیتهای صنعتی به خصوص در كشورهای چین و هند كه روز به روز رو به افزایش است صدمه بیشتری به محیط زیست خواهند زد مگر آنكه اقدامی شود.

مرجان های دریایی خلیج فارس از بین می روند. 90 درصد زمین های مرطوب ایران، در سال 2001 بر اثر دو سال خشكسالی از بین رفتند. بیش از 4000 دریاچه در چین بر اثر خشكسالی از بین رفتند. نوعی گونه نادر ببر در روسیه در خطر انقراض قرار گرفته است. در 30 سال گذشته در چین میانگین بالا آمدن سطح آب دریاها حدود 2.5 میلیمتر در سال بوده است.در گوشه و كنار دنیا چنین پیامدهایی رخ می دهد... گرم شدن هوا خطرات بسیاری در پی دارد؛ نابودی حیوانات و گیاهان، خشكسالی، آتش سوزی جنگلها، آب شدن یخها و یخچالها و بالا رفتن سطح آب دریاها تنها گوشه ای از این فاجعه عظیم است.

از قرن بیستم دمای كره زمین حدود 0.7 درجه سانتی گراد افزایش یافته است. از دهه 1970 نرخ افزایش دما بیشتر شده است. دهه گذشته 9 سال از گرمترین 10 سال كره زمین از سال1861 را در خود داشت: 1998، 2003، 2002، 2004 و 2001 به ترتیب ینج سال از گرمترین سالها بودند.گرمایش زمین و تغییرات اقلیم حیاتی ترین موضوع این روزها است و به همین علت شاخه آماتوری انجمن نجوم نیز تصمیم گرفته است روز نجوم سال 1387 را با شعار "زمین، تنها سیاره برای زیستن" و با رویكرد تغییرات اقلیم برگزار كند.

              

                 

جو زمین محافظ و مخاطر ما!

درست مانند شیشه گلخانه یا یك پتو، گازهای موجود در جو زمین گرمای خورشید را روی سطح زمین نگه می دارند. بخار آب، دی اكسید كربن، متان و اكسید نیترو‍ن از جمله ملكولهایی هستند كه گرمای رسیده از خورشید را در خود نگه می دارند و موجب می شوند زمین دمایی معتدل داشته باشد، نه بسیار سرد و نه بسیار گرم تا موجوداتی به نام انسان روی آن به وجود بیایند. به این گازها، گازهای گلخانه ای می گویند.

دی اكسید كربن 25% تاثیر گازهای گلخانه ای را دارد و به همین علت اهمیت زیادی دارد. اما CO2 چگونه و از كجا وارد جو می شود؟

چند نمونه از منابعی كه دی اكسید كربن وارد جو می كنند به شرح زیرند:

•     آتش سوزی جنگلها و فوران آتش فشانها از منابع طبیعی CO2 هستند.

•    درخت ها و گیاهان نیز كربن زیادی در درون خود دارند. زمانی كه از بین می روند و پوسیده می شوند نیمی از این كربن وارد جو می شود و CO2 را تشكیل می دهد.

•    نیمه دیگر كربن جذب خاك می شود. اما خاك نیز به مرور زمان از بین می رود و كربن را به جو می فرستد.

•    انسانها، حیوانات و حشرات از مواد گیاهی تغذیه می كنند كه درون آنها كربن است. انسانها، حیوانات و حشرات این كربن را از راه تنفس، با دفع CO2 به جو می فرستند.

•    اقیانوسها مقادیر عظیمی CO2 در خود دارد كه از سطح آنها به جو فرستاده می شود.

برخی چیزها نیز دی اكسید كربن را از جو خارج می كنند:

•    درختان و گیاهان هنگامی كه نور خورشید را به غذا تبدیل می كنند دی اكسید كربن جذب می كنند (فتوسنتز).

•    اقیانوسها نیز مقدار زیادی CO2 جذب می كنند كه در آب آنها حل می شود.

•    فیتوپلانكتون، جانور ریزی كه در آبها شناور است، مقادیر زیادی CO2 بر اثر فتوسنتز استفاده می كند.

خارج كردن دی اكسید كربن از جو كمك می كند مقدار CO2 متعادل بماند.

در 10000 سال گذشته میزان جذب و دفع دی اكسید كربن در جو تقریبا پایسته باقی مانده بود.

بر هم خوردن تعادل

همیشه هم همه چیز در تعادل نیست. اگر به 400000 سال گذشته نگاه كنیم 4 دوره را می بینیم كه تعادل دمایی زمین به هم خورده است. در هر یك از آن دوره ها میزان دی اكسید كربن جو به طور طبیعی تغییر كرده بود. كم شدن CO2 به معنای این است كه گرمای كمتری از خورشید در زمین نگه داشته می شود و جند درجه سرد شدن زمین منجر به دوران یخبندان شده بود.

از زمان آخرین دوران یخبندان، حدود 10000 سال پیش، تا 200 سال گذشته دمای زمین تغییر چندانی نكرده بود. متاسفانه با انقلاب صنعتی در اواخر 1700 میلادی انسانها شروع به افزودن مقادیر زیاد CO2 به جو كردند.

انسان دی اكسید كربن وارد جو می كند؛ برای راه اندازی كارخانه ها، گرم كردن خانه ها و استفاده از اتومبیل ها. زیرا برای انجام این كارها معمولا سوخت های فسیلی، نفت، ذغال سنگ و گاز، می سوزانیم.  این سوختهای فسیلی از كربن گیاهان و حیواناتی كه میلیون ها سال پیش از بین رفته و فاسد شده اند، به دست می آیند. در طی سالیان دراز اجساد حیوانات و گیاهان زیر لایه های ضخیم خاك، تحت فشار و دمای زیاد و آنچه اكنون ذغال سنگ، نفت و گاز می نامیم، تبدیل شده اند.

پس سوخت های فسیلی از مقدار زیادی كربن ساخته شده اند؛ كربنی كه میلیونها سال زیر زمین مدفون بود. زمانی كه ما كربن را به شكل نفت و گاز و ذغال سنگ، به سطح زمین می آوریم و آن را به عنوان سوخت می سوزانیم، كربن با اكسی‍ژن هوا تركیب می شود و مقدار زیادی دی اكسید كربن وارد جو می كند.

بنابر پژوهش های انجام شده روی یخچالها، دانشمندان معتقدند اكنون نسبت به گذشته بسیار دور مقدار بیشتری  CO2 در جو است و روز به روز نیز افزایش می یابد.

داشتن چنین مقداری دی اكسید كربن در جو مانند این است كه پتوی ضخیم تری روی خودمان بیندازیم؛ شرایط مقداری سخت تر می شود! اكنون زمان عمل است؛ باید افزایش دی اكسید كربن جو را متوقف كنیم.

راه حلها

می دانیم مشكل اصلی بر سر افزودن بیش از حد دی اكسید كربن به جو، بر اثر فعالیت های انسانی است. پس باید تلاش كنیم تا آنجا كه می شود از استفاده از سوخت های فسیلی بكاهیم.

یكی از بهترین راه حل ها استفاده از انر‍ژیهای بازگشت پذیر است، یعنی انرژی كه معمولا در دسترس و تمام نشدنی است. سوختهای فسیلی یكبار مصرفند. بعد از یك بار استفاده دیگر قابل استفاده نیستند و همین طور سوختهای كثیفی نیز هستند؛ یعنی زیانهای بسیاری به محیط زیست می زنند. پس چه بهتر است از انرژی های پاك و بازگشت پذیر استفاده كنیم؛ انر‍ژی آب، انرژی باد، انرژی خورشیدی، انرژی زمین گرمایی، انرژی هیدروژنی، انرژی زیست توده از جمله این انرژیها هستند.

برای ما كه در كشوری آفتاب خیز زندگی می كنیم یكی از بهترین جایگزینها برای سوخت فسیلی، انرژی خورشیدی است. هر یك از ما می تواند صفحات خورشیدی در كنار خانه اش داشته باشد كه برق و نیروی خانه را از آن تامین كند. (اگر به این موضوع علاقه پیدا كرده اید حتما سری به وبگاه سازمان انرژیهای نو ایران بزنید http://www.suna.org.ir )

فعالیتهای روزانه ما تاثیر زیادی بر مقدار مصرف انرژی روزانه ما دارند.

برای مثال در كانادا تخمین زده شده است كه میانگین غذای روزانه 2000 كیلومتر طی می كند تا بر سر میز آنها قرار بگیرد! برای ما هم چنین است؛ اینبار زمانی كه در میوه فروشی پرتغال مصری و گوجه فرانسوی خواستید بگیرید فكر كنید چه مسافتی برای رسیدن این میوه به اینجا طی شده است؛ چه قدر سوخت فسیلی برای حمل و نقل این كالا مصرف شده است و چه میزان CO2 وارد جو شده است. حالا بهتر نیست كالایی را بخریم كه در منطقه یا كشور خودمان تولید می شود؟

                      

گازهای گلخانه ای زیادی برای تولید، بسته بندی و حمل و نقل كامپیوتر، كفش ورزشی، پوشاك و سایر كالاهای كارخانه ای آزاد می شود. هر زمان كه تصمیم بگیرید چیزی نخرید به كاهش میزان گازهای گلخانه ای جو كمك كرده اید.

دور انداختن هر چیزی نیز ممكن است گازهای گلخانه ای آزاد كند. این بار پیش از دور انداختن وسایلتان به استفاده دوباره از آنها فكر كنید و به كاهش گازهای گلخانه ای جو كمك كنید.

بازیافت مواد از بهترین راههای كاهش گازهای گلخانه ای است. با چند بار مصرف كردن مواد می توان از تولید دوباره و از بین رفتن آنها كه دی اكسید كربن زیادی وارد جو می كنند جلوگیری كرد. (اگر به این راه حل علاقه دارید حتما سری به اینجا بزنید: http://www.iranbazyaft.com )

پلاستیك از تولید كنندگان مهم گازهای گلخانه ای است! مصرف پلاستیكمان را به حداقل برسانیم. از ظروف یكبار مصرف كم استفاده كنیم. از كیسه های پلاستیكی كم استفاده كنیم. وقتی برای همه اینها جایگزین وجود دارد چرا با مصرف پلاستیك به محیط زیستمان لطمه بزنیم؟

مبارزه سینه به سینه!

شاید مهمترین كاری كه شما می توانید بكنید این است كه به بقیه مردم بگویید چرا اهمیت دارد كه از تولید گازهای گلخانه ای بكاهیم و سرعت گرمایش زمین را كم كنیم. این كار را از خانواده تان شروع كنید. بعد به این فكر كنید كه چگونه می توانید در محیط كار یا تحصیلتان تغییراتی ایجاد كنید.

شاید حتی بخواهید قدم بزرگتری بردارید؛ با مقامات سیاسی شهرتان صحبت كنید تا اقدامات عمومی در سطح شهر برای مبارزه با تغییرات اقلیم انجام دهند؛ مانند اجرای طرح بازیافت و استفاده از انرژیهای پاك.

راهکارها:

كامپیوتر یا تلویزیونتان را هنگامی كه از آنها استفاده نمی كنید خاموش كنید.

كوتاهتر به حمام بروید. آب گرم انر‍ژی مصرف می كند.

برای گرم یا سرد كردن خانه انرژی كمتری مصرف كنید. مثلا با كشیدن پرده ها خانه را خنك نگه دارید.

وقتی اتاق را ترك می كنید چراغها را خاموش كنید.

از لامپهای كم مصرف استفاده كنید.

كامپیوتر یا تلویزیونتان را هنگامی كه از آنها استفاده نمی كنید خاموش كنید

كوتاهتر به حمام بروید. آب گرم انر‍ژی مصرف می كند.

برای گرم یا سرد كردن خانه انرژی كمتری مصرف كنید. مثلا با كشیدن پرده ها خانه را خنك نگه دارید.

وقتی اتاق را ترك می كنید چراغها را خاموش كنید. از لامپهای كم مصرف استفاده كنید.

شما می توانید تغییر ایجاد كنید! زمین، تنها سیاره برای زیستن، در خطر است. باید دست به كار شویم؛ نه تنها از همین الان، بلكه باید دیروز شروع می كردیم. پس بجنبیم!

منبع:

http://www.asiac.ir/ - آیرین شیوایی