"شاهنامه" یادآور دوران تمدن‌سازی ایران است
دکتر اسلامی ندوشن در نشست "نکوداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی" با اشاره به اینکه اگر "شاهنامه" نبود، ایران حافظه تاریخی اش را از دست می‌داد، گفت: ایران، دوران تمدن‌سازی را گذرانیده بود و لازم بود این گذشته به یاد بماند،هیچ کتاب دیگری نمی‌توانست این کار را بکند، اگر شاهنامه نبود، این حافظه از دست می‌رفت.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها، دکتر محمد علی اسلامی ندوشن - فردوسی پژوه - در نشست علمی و فرهنگی نکوداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی با عنوان "اگر شاهنامه نبود، ایران چه می‌شد؟" سخنرانی کرد و درباره کار سترگ حکیم توس به نکته‌هایی مهم پرداخت و اظهار داشت: واقعیت این است که ایران حافظه تاریخی‌اش را از دست می‌داد یعنی از یک دورانی به قبل حافظه ایرانی گم شده بود، نتوانسته بود به یاد آورد و البته ایران، دوران تمدن‌سازی را گذرانیده بود و لازم بود این گذشته به یاد بماند و شاهنامه این کار را کرده است، هیچ کتاب دیگری نمی‌توانست این کار را بکند، اگر شاهنامه نبود این حافظه از دست می‌رفت.
وی در فرازی دیگر از سخنرانی خویش به اهمیت کوششهای فردوسی در استحکام بخشیدن به زبان فارسی اشاره و تصریح کرد: ما امروز هنوز در واقع به زبان فردوسی در هزار سال پیش حرف می‌زنیم و می‌خوانیم، درحالی‌که زبانهای دیگر این طور نیست، نسل امروزی انگلستان زبان شکسپیر را به آن معنا نمی‌فهمد، اگر برایش معنی نکنند، تفسیر نکنند، خوب متوجه نمی‌شود و یا در زبان فرانسوی.
دکتر سید عبدالحمید ضیایی، پژوهشگر ایرانی نیز در این نشست با اشاره به زمانه فردوسی، به ارائه تصویری از جامعه معاصر این شاعر و حکیم ایرانی پرداخت و یادآور شد: روزگار فردوسی، روزگار غریبی بود، ترکان نو مسلمان غزنوی از شمال شرق و اعراب از جنوب غربی با هم یگانه و متحد شده و حاکمیتی بیگانه را در ایران پایه ریزی کرده بودند، نیازمند نیروی فیزیکی و سلاح ترکان غز بودند و ترکان نیازمند توجیه جنایات و کارهای ناصواب خویش.
وی افزود: شاهنامه کتابی است که در آن حکیم طوس از اینکه در لاهوت و ماوراء غرق شده و از واقعیتهای زندگی غفلت ورزد، سخت پرهیز کرده است و بر خلاف دیگر شاعران که معرفت آنها در مرحله منش و نظریه متوقف مانده است، شاهنامه را آمیزه ای از منش و کنش دانست که می تواند راهنمای عملی سلوک اجتماعی به شمار آید که آشتی زمین و آسمان یا ناسوت و لاهوت است.
دکتر ضیایی خرد گرایی فردوسی را مهمتر و ارجمندتر از عقل‌گرایی دیگر شاعران و متفکران ایرانی برشمرد و گفت: بیش از سایر شاعران، در کتاب شاهنامه ستایش خرد دیده می شود، آن هم خرد آزاد. گر چه ناصرخسرو ابیاتی گرانسنگ در باب خرد دارد اما خرد ناصرخسرو در خدمت توجیه عقاید اسماعیلیه به کار رفته است، به علاوه فردوسی حدود و حریم عقل را نیز مشخص نموده و با لحنی ادیبانه و بسیار مؤدبانه به نقد نارسایی های عقل جزوی پرداخته است. برخلاف شاعران عارفی چون عطار و مولانا که با گزنده ترین و تندترین الفاظ، عقل جزوی را فرو کوفته و از هیچ طعن و لعنی در حق آن فروگذار نکرده اند.
این پژوهشگر در ادامه تصریح کرد: نیاز به شاهنامه در هر زمانی که خرد، خوار و جادو ارجمند شود و شادی بن مایه زندگی نباشد و خرد و جان بی حرمت باشد، امری واضح و بی نیاز از دلیل و برهان است.
در نشست علمی و فرهنگی نکوداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی که شب گذشته در مؤسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها برگزار شد، دکتر شیرین بیانی، دکتر سید ابوطالب میرعابدینی، دکتر حسین معصومی همدانی، استاد فریدون مجلسی، دکتر محمد جواد فریدزاده، دکتر احمد جلالی، دکتر محمد دهقانی، دکتر مصطفی معین، دکتر هادی خانیکی، حجت الاسلام محمد علی ابطحی، دکتر فیاض زاهد، مهندس جیحونی، سید مصطفی تاج زاده، مصطفی رحماندوست، فریدون عموزاده خلیلی، اصغر محمد خانی، فخرالسادات محتشمی پور و شخصیتهای علمی، فرهنگی، سیاسی و نیز جوانان محقق و علاقه‌مند حضور داشتند.
منبع : مهر
