نانوشته‏هایی از زندگانی استاد مطهری

(2)

در شماره گذشته، به مناسبت 12 اردیبهشت، به بررسی سیره زندگانی استاد شهید مرتضی مطهری پرداختیم. و در آن سیر زندگانی، اساتید و آثار ایشان را معرفی كردیم، در این شماره، به سیر مبارزات و شهادت آن استاد شهید می‏پردازیم.

مبارزات:

الف - قبل از پیروزی انقلاب اسلامی:

به موجب ارتباط نزدیك شهید مطهری، با اقشار و طبقات مختلف جامعه، در جریان قیام 15 خرداد سال 42، ایشان در هدایت قیام مردم تهران و مرتبط كردن آن با رهبری حضرت امام خمینی (ره) نقش اساسی داشت و خود در شب 15 خرداد، سخنرانی مهیجی علیه شاه ایراد نمود كه در همان شب، دستگیر و به زندان موقت‏شهربانی منتقل و به همراه عده‏ای از روحانیون مبارز تهران و شهرستانها زندانی شد و پس از 43 روز به دنبال فشاری كه از ناحیه علما و مردم بر رژیم شاه وارد شد، به همراه سایر روحانیون آزاد گردید.

بعد از قضایای 15 خرداد و آزادی امام خمینی و استاد مطهری و سایر علما، هیئت‏های مؤتلفه اسلامی كه هسته آن همین هیئت‏های مذهبی و از نیروهای مخلص و فداكار و تابع ولی فقیه بودند، برای یاری نهضت امام خمینی ظهور كردند. این گروهها از امام درخواست چند نماینده كردند در فكر و عمل، كه تحت هدایت آنها باشند. استاد مطهری كه از قبل با این هیئت‏ها مرتبط بودند، به عنوان یكی از آن نمایندگان از سوی حضرت امام معرفی شدند.

در سال 43، حسنعلی منصور، كه به روحانیت‏بسیار هتاكی می‏كرد، توسط محمد بخارایی (از اعضای این هیئت‏ها) كشته شد. پس از دستگیری وی، گروه اقدام كننده لو رفت و ساواك پی به تشكیلات و گروه رهبری این هیئت‏ها برد و این گروه رو به انقراض نهاد.

پس از این دوران، فصل جدیدی در زندگانی و مبارزات استاد مطهری آغاز شد. از طرفی، قیام 15 خرداد سركوب شده و امام خمینی به خارج از كشور تبعید شدند و جمعیت مؤتلفه نیز منقرض شده و از طرف دیگر، رعبی از سركوب آن قیام در دل مردم افتاده بود.

شهید مطهری مردانه وارد این میدان شده، سخنرانیهای خود را در مجامع اسلامی، اعم از مساجد و انجمنهای اسلامی مهندسین و پزشكان و دانشجویان افزایش داد. موضوع این سخنرانیها به گونه‏ای انتخاب شده بود كه هر یك مشكلی از مشكلات فكری جامعه را حل و گوشه‏ای از چهره زیبای اسلام را نمایان می‏كرد.

استاد مطهری را هم چنین باید از پیشتازان مبارزه با صهیونیسم در ایران بدانیم. نطقهای آتشین ایشان علیه صهیونیسم و در دعوت مسلمانان جهت‏یاری رساندن به ملت مظلوم فلسطین، هنوز در گوشها طنین انداز است. استاد چنان كینه صهیونیستها را به دل داشتند كه در هر موقع مناسب، فریاد حق طلبانه خویش را در این باب سر می‏دادند. نطق تاریخی استاد علیه صهیونیسم، در عاشورای سال 1390 قمری، برابر با اسفند 1348 شمسی، در حسینیه ارشاد كه منجر به دستگیری ایشان شد، فراموش ناشدنی است.

استاد شهید در دورانی كه كمتر فعالیت‏سیاسی داشت، به تالیف كتابهای بسیار مفید و ایراد سخنرانیها و كنفرانسها در مساجد و دانشگاهها می‏پرداخت، این گونه تلاشها را هرگز نباید نادیده گرفت و مبارزه را صرفا در زندان رفتن خلاصه كرد. در شرایطی كه تبلیغات ماركسیستها و مسلمانان چپ زده بسیار گسترده بود و روز به روز جوانان مسلمان مبارز به خیل آن‏ها می‏پیوستند و هاله‏ای از ابهام آینده نهضت را فرا گرفته بود، قرار گرفتن در گوشه زندان نه تنها دردی را دوا نمی‏كرد، بلكه ضربه‏ای بود به نهضت اسلامی.

پس از هجرت رهبر گرانقدر انقلاب اسلامی به پاریس، استاد با ایشان ارتباط مستمر داشت و به قول جناب حجة‏الاسلام آقای هاشمی رفسنجانی، در یكی از مصاحبه‏های تلویزیونی، مركز هدایت انقلاب در داخل كشور و هماهنگی آن با رهبری حضرت امام (ره)، منزل استاد مطهری بود. ایشان برای تبادل نظر درباره مسائل مربوط به انقلاب اسلامی با حضرت امام، چند ماه قبل از پیروزی نهضت‏به پاریس سفر كرد و با ایشان ملاقات نمود. در همین سفر بود كه استاد از سوی امام (ره) مسؤول تشكیل شورای انقلاب اسلامی گردید و غیر از چند نفر كه عضویت آن‏ها در همان جا مورد تایید امام بود، بقیه افراد شورا بعد از مراجعت استاد به تهران تعیین و به امام (ره) پیشنهاد و از سوی ایشان پذیرفته شدند و بعدا موجودیت «شورای انقلاب اسلامی‏» از سوی حضرت امام، در مراسمی كه در دانشگاه تهران با حضور مردم برقرار شد، اعلام گردید.

و بالاخره هنگامی كه هواپیمای حامل حضرت امام (ره) در فرودگاه تهران به زمین نشست، حضرت امام (ره) قبل از پیاده شدن از هواپیما، استاد مطهری را خواستند و پس از آن كه كاملا از اوضاع و احوال كشور آگاه شدند و در جریان برنامه‏ها قرار گرفتند، از هواپیما پیاده شدند.

ب - بعد از پیروزی انقلاب اسلامی:

به هر حال انقلاب اسلامی ایران، در روز 22 بهمن سال 57، پیروز شد. اولین جمله گوینده رادیو این بود كه «این صدای انقلاب ایران است‏». استاد مطهری بر آشفت كه باید بگویند: «انقلاب اسلامی‏».

پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز استاد مطهری، هم چون گذشته، مشاوری دلسوز و مورد اعتماد برای حضرت امام بود و به طور تمام وقت، در مدرسه علوی، در كنار ایشان حضور داشت و در انتصابها و غیره اظهار نظر می‏كرد، از جمله انتصاب مسؤول كمیته انقلاب اسلامی به پیشنهاد ایشان انجام شد. به همین جهت، استاد مطهری در جلسات اول تاسیس كمیته انقلاب اسلامی حضور پیدا می‏كرد و می‏توان ایشان را مؤسس این نهاد انقلابی نامید.

ایشان در تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز نقش اساسی داشت و وجود چنین نهادی را خصوصا با توجه به وجود گروهكهای مسلح ضد انقلاب ضروری و فوری می‏دانست.

شهادت:

استاد مطهری در روز سه شنبه، 11 اردیبهشت ماه 1358، ساعت ده و بیست دقیقه شب، توسط گروه نادان و جنایتكار فرقان به شهادت رسید و رهبر و مردم را در ماتمی عظیم فرو برد.

در بیان خسران عظیمی كه با شهادت ایشان بر اسلام و مسلمین وارد گردید، همین بس كه قسمتی از پیام سوگواری حضرت امام (ره) را نقل نماییم.

بسم الله الرحمن الرحیم

انا لله و انا الیه راجعون

این جانب به اسلام و اولیای عظیم الشان و به ملت اسلام و خصوصا ملت مبارز ایران، ضایعه اسف‏انگیز شهید بزرگوار و متفكر و فیلسوف و فقیه عالی مقام، مرحوم آقای حاج شیخ مرتضی مطهری (قدس‏سره) را تسلیت و تبریك عرض می‏كنم. تسلیت در شهادت شخصیتی كه عمر شریف و ارزنده خود را در راه اهداف مقدس اسلام صرف كرد و با كجروی‏ها و انحرافات مبارزه سر سختانه كرد; تسلیت در شهادت مردی كه در اسلام‏شناسی و فنون مختلفه اسلام و قرآن كریم كم نظیر بود.

من فرزند بسیار عزیزی را از دست داده‏ام و در سوگ او نشستم كه از شخصیتهایی بود كه حاصل عمرم محسوب می‏شد. در اسلام عزیز به شهادت این فرزند برومند و عالم جاودان، ثلمه‏ای وارد شد كه هیچ چیز جایگزین آن نیست. و تبریك از داشتن این شخصیتهای فداكار كه در زندگی و پس از آن با جلوه خود نورافشانی كرده و می‏كنند. من در تربیت چنین فرزندانی كه با شعاع فروزان خود مردگان را حیات می‏بخشند و به ظلمتها نور می‏افشانند، به اسلام، بزرگ مربی انسانها و به امت اسلامی تبریك می‏گویم. من اگر چه فرزند عزیزی كه پاره تنم بود، از دست دادم، لكن مفتخرم كه چنین فرزندان فداكاری در اسلام وجود داشته و دارد.

«مطهری‏» كه در طهارت روح و قوت ایمان و قدرت بیان كم‏نظیر بود، رفت و به ملا اعلی پیوست، لكن بدخواهان بدانند كه با رفتن او شخصیت اسلامی و علمی و فلسفی‏اش نمی‏رود. ترورها نمی‏توانند شخصیت اسلامی مردان اسلام را ترور كنند....

این جانب، روز پنجشنبه 13 اردیبهشت 58 را برای بزرگداشت‏شخصیتی فداكار و مجاهد در راه اسلام و ملت، عزای عمومی اعلام می‏كنم و خودم در مدرسه فیضیه روز پنجشنبه و جمعه به سوگ می‏نشینم. از خداوند متعال برای آن فرزند عزیز اسلام رحمت و غفران و برای اسلام عزیز، عظمت و عزت مسالت می‏نمایم.

سلام بر شهدای راه حق و آزادی

روح الله الموسوی الخمینی

12/2/1358

منبع:

مجله یاس، شماره 3،‌ تهیه و تنظیم: سعیده غروی