گفت‌وگو با عزت الله انتظامی، عضو‌هیأت‌مدیره موزه سینما
عزت الله انتظامی از ابتدای شكل‌گیری موزه سینما، حضور مؤثری در آن داشته است.
آقای بازیگر با وجود مشغله‌های فراوانش، همواره برای موزه سینما وقت گذاشته و سالهاست كه عضو هیأت‌مدیره جایی است كه یادگارهای سینمای ایران در آن گرد آمده است.
انتظامی از روزهایی می‌گوید كه ساختمان موزه، صرفا یك انباری بود و با كوشش‌های فراوان، به جایی رسیده است كه در آن می‌توان دوره‌های مختلف سینمای ایران را با تمام فراز و نشیب‌هایش مرور كرد؛ از فیلم‌نامه‌های فیلم‌های دهه 30 ، تا نخل طلای كن... . انتظامی می‌گوید: موزه سینما برای جوانان امروز و نسلهای آینده است تا بدانند سینمای ایران چه مسیری را طی كرده تا به جایگاه امروز رسیده است.
• آقای انتظامی، شما كه عضو هیأت‌مدیره موزه سینما هستید با عنوان موزه برای این مكان مخالفید؟
اینجا موزه سینمای ایران است. اگر عنوان ملی را برآن بگذاریم یعنی اینكه همه مردم در ساختمان و اموال این موزه شریك هستند مثل بانك ملی. اما موزه سینمای ایران اختصاصا مربوط به هنر می‌شود و هر چیزی كه مربوط به سینماست. همه چیز بیش از هزار و 700جایزه در اینجا اهدایی است.
از همه جشنواره‌های معتبر اینجا جایزه هست. در اینجا تاریخ سینمای ایران مرور می‌شود، سازندگان فیلم‌ها را می‌شناسید، فیلم‌ها را می‌بینید. اینجا با كمك یك عده علاقه‌مند درست شده از كمك‌های دولتی هم محروم بوده است. از روز اولی كه كار را شروع كردیم ساختمان ما یك انباری بود اما شروع به كار كردیم و از نظر مالی هم كمك‌هایی گرفتیم تا موزه شكل گرفت البته باز هم تماشاگر نپذیرفت.
• به‌عنوان یكی از افرادی كه از روزهای ابتدایی تاسیس موزه فعال بوده‌اید، در تشویق سینماگران برای اهدای جوایز و یادگارهای سینمایی‌شان به موزه، چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
من از پسر خودم خواستم جوایزی را كه در حوزه موسیقی گرفته بود به موزه اهدا كند. خوب است یك خاطره برایتان نقل كنم، روزی كه به خانه ما آمدند تا جوایز، كتاب‌ها و... اهدایی ما را ببرند همسر من گریه می‌كرد.
آقای بهشتی از ایشان علت گریه را پرسید و همسرم گفت: ما سال‌ها با زحمت اینها را جمع كردیم و حالا شما آنها را می‌برید. اما آقای بهشتی گفت: در موزه سینما جماعتی این جوایز را می‌بینند. ما از سال 73 شروع كردیم. بعضی از هنرمندان جوایز خود را نمی‌دادند ولی به تدریج ذهنیت‌ها عوض شد.
• آیا شما هم معتقدید مردم ما علاقه كمی به بازدید از موزه‌ها دارند؟
بله، اصولا مردم كشور ما علاقه كمی به موزه رفتن دارند. در موزه ایران باستان پرنده پر نمی‌زند. در دوران دانشجویی دیدم كه در لندن مردم را موزه می‌برند تا علاقه‌مند شوند. ولی دوست دارم مردم بدانند كه موزه سینما، متفاوت است، چون سینما زنده است و نمرده. هنرمندان ما زنده‌اند چون آثارشان جاودان است.
در ثبت تاریخ شفاهی، ما همه سابقه فعالیت یك هنرمند را از ابتدا تا انتها ثبت می‌كنیم. در موزه سینما خاطرات ما زنده می‌شود. من پیشنهاد می‌كنم به تمام اهالی محترم كشور ایران كه مهمان ما شوند و موزه سینما را هم ببینند. قیمت بلیت موزه هم از یك شیشه آب معدنی ارزانتر است. مردم بیایند ببینند ما چه زحمتی برای جمع آوری این موزه كشیده‌ایم.
من وقتی عكس مدرك ششم ابتدایی خودم را در این موزه می‌بینم گریه‌ام می گیرد، از همه چیزهایی كه با گذشت زمان نابود نشده و موجود است.
در تئاتر این فعالیت ساخت موزه زودتر از سینما آغاز شد اما هنوز به نتیجه نرسیده است. موزه جایی است كه اشیای گرانبهای مربوط به سالیان دور را به تو نشان می‌دهد اما در موزه سینما روز به روز همه چیز اضافه می‌شود.
عباس كیارستمی جایزه كن را به اینجا اهدا كرده است. تنها تعدادی از دوستان بودند كه علاقه‌ای به اهدای جوایز خود نداشتند اما بهترین جا اینجاست. هوشنگ بهشتی یكی از هنرمندان ما زمانی كه فوت كرد منزلش در خیابان ولی عصر بود، دختر دانشجویی كه در منزل روبه‌رویی اینها ساكن بود دیده بود كه یك گونی از وسایل منزل ایشان را جلوی در گذاشته‌اند.
این دختر محتویات این كیسه را بررسی كرد كه شامل تمام عكسها و مدارك آقای بهشتی بود و تحویل ما شد. ما این اسناد را برای نسلهای آینده در اینجا نگهداری می‌كنیم. ما برای تامین مخارج و امنیت اینجا مشكل داریم. درآمدی كه از موزه داریم اصلا كفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد ولی با این حال از مردم دعوت می‌كنیم وقتی سر پل تجریش می‌آیند، به باغ فردوس هم بیایند و موزه را ببینند.
• به‌نظر شما عملكرد موزه از ابتدای تاسیس تا به امروز قابل‌قبول بوده است؟
بله، هر كس به‌عنوان مدیر به موزه آمد حركت نویی را پایه گذاری كرد. به‌عنوان مثال مرحوم سلیمی انتشار تمبر را در موزه سینما پایه گذاری كرد. كتاب هم چاپ شد. بحث و گفت و گوهای شفاهی خیلی مهم است. هر كسی كه در واقع كار هنری در سینما كرده، اینجا صحبت كرده و ضبط شده است.
موزه، گنجینه‌ای است كه آنهایی كه علاقه‌مند سینما هستند با یك بار دیدن آن راضی نمی‌شوند. ما از قبل از انقلاب هم اطلاعات سینمایی را جمع كردیم. بیش از 5 - 4 هزار فیلم در آرشیومان داریم . همه را از استودیوها جمع كرده‌‌ایم ولی فضای كافی برای نگهداری از آنها را نداریم.
نسل جوان ما هم باید در اینجا غرفه داشته باشد، نباید همه چیز تنها متعلق به هنرمندان قدیمی باشد. آرشیو ما تك تك جمع آوری شده است. آقای پزشك در حال حاضر به خاطر سابقه كاری و روابط خوبی كه دارند می‌توانند سهم مؤثری در پیشبرد اهداف موزه سینما داشته باشند. ایشان در بیمارستان پارسیان این امكان را برای ما فراهم كرده‌اند كه هنرمندان بالای 60 سال از تخفیف 80 درصدی برخوردار شوند.
هنوز وزارت كار ما را به‌عنوان هنرمند نمی‌شناسد و به ما می‌گویند كارگر سینما، كارگر تئاتر. چیزی كه این قدر ارزشمند است و دنیا را فرا گرفته،مهم است كه با ارزش تلقی شود. سینما یك فرهنگ بین‌المللی است، شاید ورزش گذرا باشد و دوره داشته باشد اما فرهنگ فیلم ماندگار است.
من اولین بار قبل از انقلاب به پاریس رفتم. شخصی به نام لانگ لوا خانه‌اش را به موزه تبدیل كرده بود و در آرشیوش فیلم گاو را داشت كه من را شگفت‌زده كرد. من عاشق این بودم كه این موزه تاسیس شود و با اشتیاق دنبال كردم و با آقایانی كه مؤسس موزه بودند كار را شروع كردم.
• به‌نظر شما برای افزایش مخاطب موزه چه تدابیری باید اتخاذ شود؟
در درجه اول موزه برای آموزش و پرورش لازم است، دانش آموزان باید بیایند و اینجا را ببینند.باید دانش‌آموزان با فرهنگ كشورشان آشنا شوند. فیلم‌های سینمایی ما نشان دهنده فرهنگ ماست. ما نخل طلا در موزه سینما داریم، چیزی كه كمتر كشوری آن را دارد. امیدوارم خدا عمری به آقای پزشك بدهد تا باغ ایرانی هم كامل شود.
منبع : مهر
