توصیه هایى براى مقابله با تب كودكان

احتمالا هر پدر و مادرى، سناریوى زیر را تا كنون تجربه كرده است: شما نیمه شب از خواب بیدار و متوجه مى شوید كه فرزندتان در حالى كه عرق كرده، سرخ شده و دماى بدنش بالا رفته، كنار تخت شما ایستاده است. بلافاصله دچار تردید مى شوید كه آیا كودك شما تب دارد؟ مطمئن نیستید كه چه اقداماتى باید انجام دهید. آیا باید درجه بگذارید یا با پزشكش تماس بگیرید؟ حتى اگر فرزند شما تب داشته باشد، زیاد موضوع حادى نیست، زیرا تب به تنهایى مشكلى ایجاد نمى كند و آسیبى به بدن نمى رساند بلكه چیز خوبى است، زیرا بدین معنا است كه بدن در حال مبارزه با عفونت هاست.

بنابراین همه تب ها احتیاج به درمان ندارند. اما تب شدید و خیلى بالا مى تواند باعث بروز مشكلات شدیدى در كودك شما شود، مثل خشك شدن آب بدنش.

اما مراحلى وجود دارد كه شما براى تحمل پذیر شدن این حالت براى كودكتان مى توانید انجام دهید. در اینجا ما به شما مى گوییم: چه موقع باید با پزشك مشورت كنید؟ چگونه درجه تب را اندازه گیرى و درمان كنید.

تب چیست؟

تب زمانى اتفاق مى افتد كه قسمت تعدیل گرماى درونى بدن، دماى بدن را از حد طبیعى بالاتر ببرد. این بخش در قسمتى از مغز كه "هیپوتالاموس" نام دارد، است.

هیپوتالاموس مى داند كه بدن شما چه دمایى باید داشته باشد و این پیغام را به بدن شما مى فرستد كه در همان دما باقى بماند. این دما معمولاً حدود 37 درجه سانتی گراد یا 6/98درجه فارنهایت است.

دماى بدن اكثر افراد در طول روز دچار تغییرات ناچیزى مى شود. معمولاً در صبح كمتر و در عصر یا بعد از ظهر كمى بیشتر است. در كودكان نیز وقتى مشغول بازى، ورزش یا دویدن هستند دماى بدنشان دچار نوساناتى مى شود.

گاهى اوقات هیپوتالاموس براى مقابله با دماى بالا كه در نتیجه پاسخ به یك عفونت، بیمارى یا دلایل دیگر ایجاد مى شود، به كمك بدن مى شتابد.

ولى چرا هیپوتالاموس به بدن مى  گوید كه بر اساس دماى جدید تغییر كند؟ محققین معتقدند تغییر دما، روش بدن براى مقابله با چربى هایى است كه باعث عفونت مى شوند.

چه چیزى باعث تب مى شود؟

این موضوع مهم را به خاطر داشته باشید كه تب به تنهایى یك بیمارى نیست، بلكه معمولاً از علائم یك مشكل اصولى دیگر است. تب چندین دلیل بالقوه دارد:

عفونت: بیشتر تب ها در اثر عفونت یا دیگر بیمارى ها به وجود مى آیند. تب با یك مكانیسم دفاعى طبیعى، همزمان به بدن در مبارزه با عفونت ها كمك مى كند.

لباس زیاد پوشیدن: نوزادان به خصوص آنهایى كه تازه متولد شده اند، ممكن است در اثر قرار گرفتن در یك محیط گرم یا پوشیدن لباس زیاد به تب دچار شوند، زیرا قادر نیستند دماى بدن خود را تنظیم كنند و با دماى بیرون وفق دهند.

مصونیت: نوزادان و كودكان گاهى پس از واكسن زدن به تب خفیفى مبتلا مى شوند. دندان درآوردن نیز باعث بروز تب خفیفى در نوزاد مى شود، ولى چنانچه دماى بدن نوزاد شما به بیش از 8/37 درجه سانتی گراد رسید، دلیل آن دندان درآوردن نیست، بلکه باید مشكل دیگرى وجود داشته باشد.

چگونه باید متوجه شوم كه تب فرزندم علامت یك مشكل یا بیمارى جدى است؟

در گذشته پزشكان براى درمان تب تنها به دماى بدن اكتفا مى كردند، ولى امروز علاوه بر دماى بدن، شرایط كلى كودك را نیز مورد بررسى قرار مى دهند.

كودكانى كه دماى بدنشان كمتر از 9/38 درجه سانتی گراد است، معمولاً احتیاج به مداوا و درمان ندارند، مگر اینكه احساس ناراحتى کنند. البته در این مورد یك استثنا وجود دارد: چنانچه نوزاد سه ماهه یا كوچك ترى دارید، اگر دماى بدنش 38 درجه سانتی گراد یا بیشتر بود، باید با پزشك كودك خود مشورت كنید یا او را به مركز اورژانس ببرید، زیرا در این سن حتى یك تب خفیف نیز مى تواند علامت یك عفونت جدى باشد. اما در مورد كودكان بزرگ تر، رفتارها و میزان فعالیت ها باید دقیقا مورد بررسى قرار بگیرد.

با مشاهده رفتار فرزندتان، شما متوجه مى شوید كه آیا یك بیمارى خفیف و سطحى دارد یا باید به پزشك مراجعه كنید. چنانچه فرزند شما همچنان تمایل به بازى، خوردن و نوشیدن داشته باشد، چهره اش خندان باشد یا رنگ پوستش طبیعى باشد، بدین معناست كه بیماری اش جدى نیست و تبش به زودى پایین مى آید. البته چنانچه فرزندتان تب داشت و تمایلى به غذا خوردن نداشت، اصلاً جاى نگرانى نیست، زیرا این حالت در مورد عفونت هایى كه باعث بروز تب مى شود، كاملاً طبیعى است.

چگونه متوجه شوم كه فرزندم تب دارد؟

یك بوس كوچك روى پیشانى یا قرار دادن دست روى پوست فرزندتان كافى است تا متوجه تب او شوید. البته این دما بستگى به شخصى كه این كار را انجام مى دهد، دارد و كاملاً نمى تواند اندازه گیرى درست و دقیقى باشد.

با استفاده از یك درجه مى توانید میزان دماى بدن فرزند خود را اندازه گیرى كنید. در حالت های زیر، کودک تب دارد:

دمای 38 درجه سانتی گراد هنگامى كه درجه را در باسن نوزاد قرار مى دهید.

5/37 درجه سانتی گراد وقتى که درجه را در دهان او قرار مى دهید.

2/37 درجه سانتی گراد وقتى كه درجه را در زیر بازوى نوزاد قرار مى دهید.

البته تب بالا به شما نمى گوید كه فرزند شما چقدر بیمار است. یك سرماخوردگى ساده یا عفونت ویروسى مى تواند باعث تب بالا(9/38 تا 40 درجه سانتی گراد) شود، اما نشان دهنده مشكل جدى نیست.