معرفی هرم غذایی

با سلام ،

در ادامه مبحث رژیم درمانی به نكات مثبتی رسیدیم . شما وضعیت بدنی خود را می دانید و از وضعیت سلامتی یا خطرات احتمالی آن آگاهی یافته اید . حال چگونه بدانیم كه چه موادی رامصرف كنیم تا نیاز بدن ما به مواد مغذی بر آورده شود و افزایش وزن پیدانكنیم ؟ آیا مصرف غذا هم دستور العمل دارد ؟! بله .

خوردن،یكی از لذت های زندگی انسان است و اگر بر روی اصول و برنامه ریزی باشد ، لذت از خوراك، به لذت از عمر طولانی و با سلامت می انجامد ولی همان غذای گوارا و لذیذ در صورتیكه بیش از اندازه مصرف شود و حاوی مواد مطلوب نباشد برای شما نه تنها لذت بخش نخواهد بود بلكه موجب بروز بسیاری از بیماری های مزمن می شود .

اما چه چیز و به چه اندازه مصرف كنیم ؟

روشن است که چرا نوع غذا و میزان مصرف آن باید تعیین شود . بدن ما در هر سن و هر شرایطی كه باشیم نیاز خاصی دارد، یعنی ما باید میزان معینی انرژی ، پروتئین ، كربوهیدرات و چربی و ریز مغذی ها كه املاح و ویتامینها هستند ، مصرف کنیم .

یك رژیم شناس تعیین می كند كه نیاز بدن شما چه میزان است، و باشرایط خاص مثل بیماری ، سنین متفاوت و دیگر مشخصه های فردی نیاز هر فرد را در نظر می گیرد و رژیم مناسبی را طراحی می كند .

هرم غذایی

هرم غذایی یكی از وسایل مورد استفاده در معرفی انواع گروههای غذاییاست که میزان مصرف هریک از مواد غذایی و نسبت مصرف آنها را با یكدیگر نشان می دهد .

ابتدا در مورد تاریخچه ایجاد هرم با هم صحبت خواهیم كرد . در دهه 1960 مطالعات و  پژوهش ها نشان داد كه مرگ و میر ناشی از بیماری های مزمن چونبیماریهای قلب و عروق ، دیابت ، سكته، سرطان و ... بسیار بالاست. در ایالات متحده 40 درصد مرگ و میرها مستقیماً با برنامه غذاییافراددر ارتباط است .از طرف دیگر با افزایش سطوح بهداشتی -درمانی ، متوسط طول عمر افزایش یافته و تعداد سالمندان بیش از گذشته است و مردمنیز اطلاع دقیقی از نحوه مصرف غذا ندارند . از اینرو در سال 1980 ، در ایالات متحده اولین راهنمای غذایی برای مردم ارائه شد كه به شرح زیر بود :

راهنماهای رژیمی

1-  رعایت تنوع(variety) در خوردن غذا

2- رعایت تعادل و توازن در دریافت غذا همراه با فعالیت بدنی برای نگهداری یا كاهش وزن

3- انتخاب غذاهای كم چربی ،‌ كلسترول و چربی اشباع شده كم

4- انتخاب رژیمی با مقادیر زیاد سبزی، میوه و محصولات غله ای كامل

5- میانه روی در مصرف شكر

6- میانه روی درمصرف نمك و سدیم

7- میانه روی در مصرف نوشابه های گازدار و شربتها

این راهنمائی ها مستلزم این نیست كه غذاهای مورد علاقه خود را كنار گذاشتهو غذاهای غیر عادی مصرف كنیم . تحقیقات نشان داده است كه لذت خوردن غذا از نظر فیزیكی برای بدن مفید است زیرا از طریق سیستم های عصبی، هورمونی و ایمنی تغییرات مهمی ایجاد می كند كه برای ارتقاء سلامت مفید خواهد بود .

پسبه منظور اینكه این راهنمائی ها با وضوح و روشنی بیشتر و زبان گویاتری مشخص شودتا رژیمی سالم بر اساس آن تنظیمگردد ، هرم غذایی را تهیه كردند .

شكل هرم

هرم غذایی همانطور كه مشاهده می كنید ، طبقه بندی گروههای غذایی بر اساس اهمیت و میزان مصرف می باشد . گروههای غذایی شامل

گروه نان و غلات، گروه میوه، گروه سبزی، گروه گوشت، گروه شیر است . درهرم غذایی،گروه نان و غلات كه شامل؛نان ها ، برنج ، ماكارونی ، بیسكویت، غلات صبحانه و دیگر مواد نشاسته ای است ، در طبقه اول قرار دارند که بزرگترین بخش هرم است . از این گروه روزانه باید به میزان 6 تا 11 واحد ( در مطلب بعدی میزان واحدهاشرح داده خواهد شد ) مصرف شود . طبقه دوم گروه سبزی و گروه میوه است كه در درجه دوم اهمیت قراردارد . از گروه سبزی روزانه 3 تا 5 واحد و از گروه میوه روزانه 2 تا 4 واحد باید مصرف شود . در درجه سوم گروه گوشت و لبنیات واقع است كه میزان مصرف از گروه گوشت روزانه 2 تا 3 واحد واز گروه شیر نیز 2 تا 3 واحد باید باشد . در قسمت نوك هرم بخش چربی ها و شیرینی هاست كه كمترین فضا را داراست و این بدان معنی است كه باید آنهارا به مقدار كم مصرف كرد . این نوع غذاها به عنوان یك گروه غذایی اصلی توصیه نشده اند . بنابراین مصرف آنها اختیاری است ولی باید محدود باشد چون دارای كالری بالا هستند . ادویه ها ، قهوه، چای و نوشابه های گازدار در هرم جایی ندارند زیرا مواد مغذی را شامل نمی شوند ولی باعث لذیذتر شدن غذا می گردند . امید است با بكارگیری راهنمائی های ارائه شده و توضیحاتی که درآینده ارائه می نماییمتصویر درستی از رژیم غذایی سالم در ذهنتاننقش بندد.

عاتکه موسوی- كارشناس تغذیه Krause’s Food  ; Nutrition and Diet Therapy