مراقبت از ناخن‌ها
ناخن‌ها عملكردهای مهمی دارند، برای مثال در گرفتن اشیا به ما كمك كرده و از بافت انگشتان دست و پا حمایت می كنند و البته می توانند جذاب و زیبا باشند.
ناخن‌ها همچنین نشان دهنده عادات شخصی و بهداشتی افرادند. معمولاً خانم‌ها بیشتر از آقایان به ظاهر و زیبایی ناخن‌های خود اهمیت می دهند و پول و زمان زیادی را برای نگهداری و زیبا كردن ناخن هایشان صرف می كنند، اما صرف نظر از زیبایی ظاهر، ناخن‌ها عملكردهای بسیار مهمی دارند و اغلب وضعیت بهداشت عمومی ما را بازگو می كنند.
اختلالات و بیماری‌های ناخن می توانند روی توانایی ما در گرفتن و نگه داشتن چیزهای ظریف و كوچك و همچنین روی شكل راه رفتن و احساس لامسه ما تأثیرگذار باشند.
مشكلات ناخن معمولاً با افزایش سن بیشتر می شود و در شمار زیادی از افراد مسن می توان این مشكلات را مشاهده كرد. این مشكلات معمولاً عبارتند از: عفونت‌های قارچی، افزایش ضخامت ناخن با بالا رفتن سن و مشكلات گردش خون.
ناخن از قسمت های مختلفی تشكیل شده است:صفحه ناخن: قسمت قابل مشاهده ناخن روی انگشتان دست و پا
بستر ناخن: پوست قرار گرفته در زیر صفحه ناخن
ماتریكس: قسمت زیر كوتیكول كه زیر پوست مخفی شده و ناخن از آنجا رشد می كند.
لانولا: قسمتی از ماتریكس كه سفید رنگ و شبیه هلال ماه است و در ریشه ناخن قرار گرفته و معمولاً در انگشت شست واضح‌تر است.
كوتیكول: پوست نازك ریشه ناخن كه روی ناخن را می پوشاند.
چین‌های ناخن: چین‌ها و فرو رفتگی‌های پوست كه ناخن را در بر گرفته و در 3 طرف آن را حمایت می كنند.
ناخن‌ها توسط سلول های زنده پوست انگشتان ساخته می شوند و اساساً از كراتین ساخته شده‌اند كه یك پروتئین سخت است كه در پوست و مو یافت می شود.
ناخن‌ها از ماتریكس رشد می كنند و همچنان كه سلول های پیرتر به طرف بیرون رشد می كنند، توسط سلول‌های جوان تر جایگزین می شوند. سلول‌ها متراكم بوده و به شكل پهن و گسترده رشد می كنند. ناخن دست سریع تر از ناخن پا رشد می كند.
همچنین رشد ناخن‌ها در تابستان سریع‌تر از زمستان است. ناخن‌های دست غالب (راست و چپ) سریع تر رشد می كنند و سرعت رشد ناخن در مردان بیش از زنان است. البته این موضوع احتمالاً در حاملگی و سنین بالا صادق نیست.
رشد ناخن با بیماری اختلال هورمونی و روند پیری تحت تأثیر قرار می گیرد. سرعت متوسط رشد ناخن حدود 1/0 میلیمتر در روز است كه البته به سن، موقع سال، میزان فعالیت و توارث ارتباط دارد.
اختلالات شایع ناخن
اختلالات ناخن حدود 10 درصد مشكلات پوست را تشكیل می دهد. ناخن‌ها معمولاً در معرض آسیب‌های مختلفی قرار دارند. بیشتر ما تجربه بستن در روی ناخن‌ها یا فرو رفتن ناخن در بستر یا عفونت های كوچك ناخن را داشته‌ایم.
گاهی آسیب های ناخن‌های انگشتان پا از كفش های تنگ یا فعالیت‌های ورزشی ناشی می شوند و بیشتر وقت ها این آسیب‌ها خود به خود بهبود می یابند. آسیب‌های شدیدتر و جدی‌تر ناخن نیاز به درمان دارند. علائم نشان دهنده مشكل ناخن عبارتند از: ایجاد تغییراتی در رنگ یا شكل ناخن، تورم پوست اطراف ناخن‌ها، درد و وجود دراز مدت خطوط سیاه یا سفید.
نقاط سفید، نقاط كوچك و نیمه گردی هستند كه از آسیب به ماتریكس ناخن‌ها، یعنی جایی كه ناخن از آن محل رشد می كند ناشی می شوند. این نقاط معمولاً مشكلی ایجاد نكرده و نباید نگران‌كننده باشند و خود به خود خوب می شوند. نقاط سفید خیلی شایعند و معمولاً كاملاً رفع می شوند.
خونریزی‌های splinter(خطی):
خرابی در عروق بستر ناخن می تواند سبب ایجاد خطوط عمودی زیر صفحه ناخن شود. این خطوط توسط آسیب به ناخن یا بعضی از داروها و بیماری ها ایجاد می شوند.
ناخن‌های فرو رفته در گوشت:
در گوشه ناخن كه به سمت پوست باز می گردد ایجاد می شود. ناخن‌های بزرگ پا معمولاً بیشتر دچار این حالت می شوند. كفش تنگ و... می توانند سبب ایجاد این حالت شوند. این حالت می تواند خیلی دردناك بوده و گاهی سبب عفونت شوند.
عفونت های قارچی:
اغلب سبب جدا شدن صفحه ناخن از بستر آن می شود. دبری‌ها (سفید، سبز، زرد یا سیاه) می توانند سبب تغییر رنگ بستر ناخن شوند. ناخن‌های پا بیشتر دچار عفونت های قارچی می شوند زیرا بیشتر در محیط گرم و مرطوب قرار می گیرند.
عفونت های قارچی تقریباٌ 50 درصد مشكلات ناخن را تشكیل می دهند و ممكن است درمان آنها مشكل باشد. عفونت های كاندیدایی یا مخمری در ناخن‌های دست شایعند، به خصوص اگر دست‌ها همیشه در آب باشند یا شخص دیابت داشته باشد.
عفونت های باكتریال:
سبب قرمزی، تورم و درد در پوست دور ناخن می شوند. شایع ترین علت این عفونت ها ضربه و ... به پوست اطراف ناخن است. همچنین مواجهه زیاد با آب یا مواد شیمیایی می توانند سبب این حالت شوند.
تومورها و زگیل ها:
می توانند در هر قسمتی از ناخن دیده شوند. صفحه ناخن می تواند در اثر رشد یك تومور یا زگیل نابود شود. زگیل‌ها عفونت های ویروسی هستند كه پوست اطراف یا زیر ناخن را گرفتار می كنند و می توانند دردناك باشند و در كار دست محدودیت ایجاد كنند و معمولاً از فریز كردن یا مواد شیمیایی برای درمان استفاده می شود.
كیست های موسینی:
پاپول‌های پر از مایع ژلاتینی روشن هستند كه می توانند در ریشه ناخن دیده شوند و می توانند دردناك باشند و سبب صدمه و تغییر شكل ناخن شوند و باید آنها را برداشت.
نقاط تیره:
باید حتما توسط یك متخصص پوست معاینه شوند تا از بدخیم نبودن آنها اطمینان حاصل شود. پسوزیاریس نیز یك بیماری پوستی است كه می‌تواند ناخن‌ها را درگیر كند.
مراقبت از ناخن‌ها
جویدن ناخن یك مشكل شایع به خصوص بین بچه‌های كوچك است. ناخن جویدن نه تنها ظاهر بد شكلی به ناخن‌ها می دهد، بلكه راه خوبی برای انتقال عفونت ها و ارگانیسم‌های مختلف از ناخن به دهان و برعكس است. برای ترك این عادت می توان از بد طعم یا آغشته كردن انگشتان به مایعات بد مزه استفاده كرد.
بیشتر مشكلات و بیماری های ناخن از مراقبت نامناسب آنها ناشی می شوند و برای جلوگیری از مشكلات ناخن باید مراقب بهداشت ناخن‌ها بود و نكات زیر را به خاطر داشت:
- ناخن‌ها را تمیز و خشك نگهدارید. این كار سبب جلوگیری از تجمع میكروارگانیسم‌ها در زیر ناخن می شود.
- اگر ناخن‌های پا كلفت هستند و چیدن آنها مشكل است، ابتدا پنجه پاها را برای 5 دقیقه در
آب نمك گرم قرار دهید (یك قاشق چایخوری نمك در یك لیتر آب گرم) می توانید از كرم اوره كه ناخن‌ها را نرم می كند نیز استفاده كنید.
- ناخن‌ها را باید به صورت افقی و صاف گرفت و در گوشه‌ها فقط كمی به آنها انحنا داد. از ناخن گیر تیز برای گرفتن ناخن‌ها استفاده كنید.
- از جویدن ناخن خودداری كنید و كوتیكول ناخن را از بین نبرید.
- از بیرون كشیدن ناخن فرو رفته در پوست خودداری كنید، به‌خصوص اگر قبلاً زخم یا عفونی شده‌اند و برای درمان از یك متخصص پوست كمك بگیرید.
- هر گونه تغییر در ناخن‌ها را به پزشك خود اطلاع دهید. تغییرات ناخن‌ها، تورم و درد می توانند علائمی از یك مشكل جدی باشند.
*مطالب مرتبط :
