ارزش یافتن شهر قم

امام رضا علیه السلام فرمود: «انّ للجنّة ثمانیه ابواب و واحدٍ منْها لاهل قم، و هم شیعتُنا منْ بین سایر الْبلاد، خمر الله تعالی ولایتنا فی طینتهم(5)؛ بهشت دارای هشت در است و یکی از آنها برای مردم قم است، و آنان در میان مردم سایر شهرها بهترین شیعیان ما هستند خداوند ولایت ما را در طینت آنان قرار داد.»

امام کاظم علیه السلام فرمود: «قُمْ عُشّ آل محمّدٍ و ماْوی شیعتهمْ و لکن سیُهْلک جماعةٌ منْ شبابهمْ بمعْصیّة آبائهم و الاستخفافُ و السّخریّةُ بکبرائهم و مشایخهمْ و مع ذلک یدْفعُ الله عنْهُمُ شرّ الاعادی و کلّ سوء(6)؛ قم آشیانه آل محمد(صلی الله علیه و آله) و پناهگاه شیعیان آنهاست، ولی به زودی گروهی از جوانان به خاطر نافرمانی پدرانشان و سبک شمردن و مسخره کردن بزرگان و کهنسالان نابود می‏شوند، ولی با همه این‏ها خداوند شرّ دشمنان و هرگونه بدی را از آنان دفع می‏کند.»

روایت فوق در عین حالی که هشداری است برای آن دسته از جوان‎هایی که حرمت علما و بزرگان و پدران را نگه نمی‏دارند بشارتی است در این زمینه که قم مرکز شیعیان و آشیانه آل محمد(صلی الله علیه و آله) می‏شود و با برکت وجود حضرت معصومه(علیهاالسلام) بلا از آنها دفع می‏گردد.

امام صادق علیه السلام فرمود: «در جبل مکانی است که به آن «بحر، دریا» گفته می‏شود «و یسمّی بقم و هو معدن شیعتنا(7)؛ و آن قسمت، قم نامیده می‏شود و آنجا مرکز شیعیان ماست.»

و در حدیث دیگر فرمود: «اهل خراسان نشانه‏های ما هستند، و مردم قم یاران ما... .»(8)

2ـ نزول رحمت و برکت

حضرت علی علیه السلام فرمود: «صلواتُ الله علی اهل قم، و رحمة الله علی اهل قم، سقی الله بلادَهُمُ الْغیْثَ(9)؛ درود خدا بر مردم قم، رحمت و لطف خدا بر آنها باد، خداوند شهرهای آنان را از باران سیراب نماید.» و نکته بسیار جالبی در این روایت آمده که نشان از استجابت دعای امام صادق علیه‎السلام و دیگر امامان دارد. چرا که قم با این که شهر کویری است ولی بارندگی خوب و مناسبی داشته و دارد.

و در حضور امام هفتم علیه السلام وقتی نام قم برده شد و از تمایل آنها به حضرت مهدی(عج) سخن به میان آمد، حضرت فرمود: «رضی الله عنْهُم(10)؛ خداوند از آنان (اهل قم) خشنود گردد.»

3ـ مرکز علم و دانش

از زمانی که حضرت معصومه علیهاالسلام در قم دفن شده است، این شهر مرکز علم و دانش بوده و هست و در این زمان به اوج خود رسیده است. و تاکنون صدها مرجع و عالم دینی و هزاران کتاب درباره اسلام و معارف اسلامی به جامعه بشری تحویل داده شده است و این هم امری است که پیشاپیش توسط امامان معصوم اعلام گردیده است.

امام صادق علیه السلام فرمود: «کوفه به زودی از مؤمنان خالی می‏شود، و علم از آن جمع می‏شود، همانطوری که مار در لانه‏اش جمع می‏شود، «ثمّ یظهرُ العلم ببلْدةٍ یُقالُ لها قُم و یصیرُ معدناً للعلم و الْفَضْل حتّی لا یبْقی فی الارض مستضْعف فی الدّین حتّی المخدّرات فی الحجال، و ذلک عند قرب ظهور قائمنا(11)؛ سپس علم و دانش در شهری که به آن قم گفته می‏شود، ظاهر می‏گردد، و آنجا مرکز علم و فضیلت می‏شود، تا جایی که هیچ کس حتی خانم‎های پشت پرده در دین (آگاه می‏شوند) مستضعف باقی نمی‏مانند و این نزدیک ظهور قائم ما "مهدی(عج)" خواهد بود.

راستی چه روایت زیبایی و چه بشارت مسرّت آوری. امیدواریم که آن زمان همین دوران باشد.

و در جای دیگر فرمود: «خدا به کوفه بر سایر شهرها احتجاج کرده و به مؤمنان آنجا در مقابل مردم سایر شهرها احتجاج می‏کند، و به واسطه شهر قم به سایر شهرها (هم) احتجاج می‏کند، خداوند قم و مردم آن را رها نکرده تا مستضعف (فکری و فرهنگی) نشوند، بلکه آنان را موفق و تأیید کرده است.»(12)

و در روایت دیگری ضمن دعا درباره اهل قم و بیان اوصاف آنان فرمود: «سلام الله علی اهل قم یسقی الله بلادهم الغیث و ینزّل الله علیهم البرکات، و یبدّل الله سیئاتهم حسناتٍ، هم اهل رکوعٍ و سُجُودٍ و قیامٍ و قعودٍ، هم الفقهاء العلماء، هم اهل الدرایة و الروایة و حُسْنُ الْعبادةِ(13)؛ سلام بر مردم قم، خداوند شهرهای آنان را با باران سیراب می‏کند، و برکت‎ها را بر آنان نازل می‏کند، و بدی‎های آنان را به خوبی تبدیل می‏کند، آنان اهل دانش و از علماء هستند، اهل درک حقایق و روایت و نیکو عبادت کردن هستند.»

4ـ مرکز یاران مهدی (عج)

به برکت وجود حرم کریمه اهل بیت نه تنها قم مرکز شیعیان، و شهر اجتهاد و علم فقاهت و مرجعیت و دانش گشته بلکه مرکز یاران حضرت مهدی نیز خواهد بود، چنان که این را نیز امام صادق علیه السلام پیشگویی نموده است.

عفان بصری می‏گوید: امام صادق علیه السلام به من فرمود: می‏دانی چرا قم (قم) نامیده شد؟ گفتم خدا و پیامبرش و شما آگاه‎ترید. حضرت فرمود: «انما سمّی قم لانّ اهلهُ یجْتمعونَ معَ قائم آل محمّد ـ صلوات الله علیه ـ و یقومون معهُ و یسْتقیمونَ علیْه و ینصُرونهُ(14)؛ به این علّت قم نامیده شده چون اهل آن با قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله) همراه می‏شوند با او قیام می‏کنند و او را یاری می‏کنند و (بر این یاری) استوار خواهند بود.»

یکی از اصحاب می‏گوید: خدمت حضرت صادق علیه السلام نشسته بودم حضرت این آیه را خواند «حتی اذا جاء و عدُاولیهما...(15)؛ یعنی هنگامی که نخستین وعده فرا رسد مردانی پیکارجو را بر شما می‏فرستیم (حتی برای بدست آوردن مجرمان) خانه‏ها را جستجو می‏کنند و این وعده‏ای است قطعی، پس ما گفتیم: فدای شما شویم، اینها چه کسانی هستند؟ حضرت سه بار فرمود: «هم و الله اهْلُ قم ؛ به خدا قسم آنان اهل قم هستند.»

پی‎نوشت‎ها:

1- بحار الانوار، ج 60، ص 212، دار مکتب الاسلامیه، مستدرک الوسائل، ج 10، ص 204و بحار چاپ بیروت، مؤسسه الوفا، ج 57، ص 212، حدیث 21.

2- بحار الانوار، ج 60، ص216، ج 48، ص 317، و چاپ بیروت، ج 57، ص 214، حدیث 31.

3- شیخ عباس قمی، سفینة‏النبی،ج 2، ص 447.

4- مجالس المؤمنین، ج 1، ص 83، و بحارالانوار، بیروت، ج57، ص 215، روایت 32.

5- بحار الانوار، ج 60، ص 216، تاریخ قم، ص 100.

6- بحار الانوار، ج 60، ص 214،دارالکتب الاسلامیه تاریخ قم، ص 98، چاپ بیروت،ج 57، ص 214.

7- بحار الانوار، ج 60، ص 212، تاریخ قم، ص 98.

8- همان، ص 214، تاریخ قم، ص 98.

9- بحارالانوار، ج 60، ص 228، مجالس المؤمنین، ج 1، ص83.

10- بحار الانوار، ج 60، ص 213، و ج 57، چاپ بیروت.

11- همان، ص 213، تاریخ قم، ص 95.

12- همان، ص 217، و ج 57، چاپ بیروت، ص57.

13- همان، ص 216،چاپ بیروت؛ج 57، ص 216؛ تاریخ قم، ص100، اسراء، آیه 5.

14- همان، تاریخ قم، ص 100، و روضه کافی، ص 175، تفسیر عیاشی، ج 2، ص 281، تفسیر برهان، ج 2، ص 416.

15- بحار الانوار، ج 48،ص 317، بیروت.

منبع:

پاسدار اسلام، آذر 1385، ش 300، حجة‏الاسلام سید جواد حسینی .