تبیان، دستیار زندگی
ناكامی نیز مانع رسیدن شخص به هدف می شود، واكنش های گوناگونی كه افراد در برابر ناكامی از خود نشان می دهند نماینده وضع و ساختمان روانی و شخصیتی آنان است استرس نیرویی است كه چون بر سیستمی وارد شود آن را دگرگون می كند. نیروها و فشارهای روانی و اجتماعی وقتی به
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

استرس جوانان

استرس جوانان

ناكامی نیز مانع رسیدن شخص به هدف می شود، واكنش های گوناگونی كه افراد در برابر ناكامی از خود نشان می دهند نماینده وضع و ساختمان روانی و شخصیتی آنان است استرس نیرویی است كه چون بر سیستمی وارد شود آن را دگرگون می كند. نیروها و فشارهای روانی و اجتماعی وقتی به شكل رخدادها یا موقعیتهای خاص، تعادل شخص را بر هم بزند استرس نام دارد.

* هیجانها شامل پاسخهای رفتاری خودمختار و هورمونی هستند و اینها می توانند اثرات زیانباری روی سلامت فرد داشته باشند. چون موقعیتهای تهدیدآمیز معمولاً موجب فعالیت شدید می شوند. فشارهای روانی می توانند انواع مختلف داشته باشند كه اضطراب و ناكامی از جمله آنها می باشد.

* اضطراب نوعی فشار روانی است كه با ناكامی بستگی زیاد دارد. البته اضطراب ملایم می تواند انگیزه ای برای پیشبرد كارهای آینده باشد. افراد جوان بیشتر دچار اضطراب می شوند و اغلب نسبت به آینده نامطمئن و از نظر حالت روانی ترسو و محتاط می شوند.

* ناكامی نیز مانع رسیدن شخص به هدف می شود، واكنش های گوناگونی كه افراد در برابر ناكامی از خود نشان می دهند نماینده وضع و ساختمان روانی و شخصیتی آنان است.

* بعضی افراد واكنشهایی را به استرس نشان می دهند:

1- می دانند استرس موقتی است.

2- می كوشند با به حداقل رساندن استرسها بر توان خود برای برخورد با استرس بیفزایند.

3- قواعد جدیدی وضع می كنند.

4- بی آنكه خود را ناكام بدانند وجود تعدادی استرس را بخش طبیعی زندگی می دانند.

* در مقابل، بعضی افراد واكنشهای زیر را نشان می دهند:

1- از اینكه استرس به زندگی آنان راه یافته احساس گناه می كنند.

2- به جای یافتن راه حل، استرس را در دیگران جست وجو كرده و آنها را مقصر می دانند.

3- تسلیم استرس می شوند.

4- پس از تجربه استرس ضعیف تر می شوند. عوامل استرس زا صدا،آلودگی آب و هوا، شلوغی وسائط نقلیه و جمعیت زیاد كه همگی این عوامل محیطی ناراحت كننده، عصبانی كننده و استرس آور است. عاملی را كه یك شخص، استرس آور می داند ممكن است دیگری آن را استرس آور نداند. زمینه ای كه در آن استرس اتفاق می افتد و برداشت و تجارب قبلی افرادی كه با آن مواجه می شوند نیز مهم است. اغلب استرس آورهای محیطی حدوداً كمتر از مقداری كه سبب صدمه فوری جسمی می شود اتفاق می افتد. هوای دود آلود، اتوبوسهای شلوغ، خیابانهای پرسروصدا به استثنای موارد محدود باعث كوری یا ناشنوایی نمی شود. زمینه روانی و اجتماعی یك واقعه به اندازه وضع فیزیكی آن در ایجاد خوشی و ناخوشی مهم است.

* واكنشهای استرسی برانگیزاننده هیجان هستند: سه الگوی هیجانی بسیار بااهمیت عبارتند از: خشم، ترس و اضطراب

1- خشم: پاسخ فوری موجود زنده به استرس و ناكامی معمولاً خشم است. خشم به تدریج با حسد و كینه آمیخته شده و موجب آسیب رساندن می گردد. این واكنشها راههایی هستند برای حفظ امنیت شخص.

2- ترس: خطرات مخصوص موجب ظهور ترس می شود كه آن به نوبه خود موجب كناره گیری و فرار می شود. وجود ترس در افراد مختلف واكنشهای متفاوتی را ظهور می كند.

3- اضطراب: احساس تهدید موجب ظهور اضطراب می شود. اضطراب عبارت است از: ترس و تشویش در غیاب خطر واقعی و مخصوص.

* در ارتباط با استرس جوانان سؤالاتی مطرح می باشد، یكی اینكه علت عمده استرس در جوانان چیست؟ تأثیر استرس در افراد جوان چگونه است؟ عوامل فشار زایی چون مشكلات مالی، مسائل و مشكلات عاطفی، فارغ التحصیلی و عدم كارایی و همچنین محدودیتهایی كه در جامعه برای جوانان وجود دارد در برخی می تواند اثر و فشار بیشتری داشته باشد.

* گرفتاریهای روزانه، فشارهای آزارنده، ناكام كننده و روابط ناخوشایندی است كه هر روز افراد را، بخصوص جوانان را گرفتار می كند. مواردی از این گرفتاریها عبارتند از: گذاشتن چیزهایی در جای نامناسب، محیط كار و نگرانی در باره وزن و ظاهر بدنی.

* درصد نگرانی بعضی مسائل جوانان: نگرانی در باره وزن: 4/52 درصد محیط كار: 1/38 درصد ظاهر بدنی: 9/35 درصد دلگرمیهای روزانه جوانان: رابطه خوب با دوستان: 4/74 درصد احساس سلامتی كردن: 7/72 درصد انجام دادن یك تكلیف: 73 درصد بیرون از خانه غذا خوردن: 4/68 درصد دلگرمیهای روزانه لذتهای جزیی هستند و این دلگرمیها برای درك اثرات استرس با اهمیت هستند، زیرا توان بی اثر كردن گرفتاریهای روزانه كه استرس آور هستند را دارند. دانشمندان گزارش كرده اند كه گرفتاریهای روزانه بر سلامت هیجانی جوانان مؤثر است. افراد دیگر كه گرفتاری روزانه زیادی دارند به مراتب اضطراب و ناكامی و افسردگی بیشتری را گزارش كرده اند.

اثر فشار محیطی در جوانان فشارهای محیطی، اگر چه نه همیشه، می تواند موجد اثرهای منفی در كاركرد معمولی و حتی اثرهای منفی در كاركرد فرد پس از خاتمه فشار گردد. ارتباط پیچیده ای بین فشارآورهای مادی و انطباق ذهنی و عاطفی مردم وجود دارد. فشارهای محیطی در جوانان اثرهای گوناگونی دارد كه عبارتند از: آزردگی مداوم، فشار روانی، آشفتگی خواب، اضطراب، شكایات جسمی و عصبی، كاهش كاركرد تحصیلی، عدم تحمل در برابر ناكامی و افزایش فشار خون. هنگامی كه تمایل جوان به سوی هدفی باشد كه با مانعی برخورد كند چون ظرفیت سازگاری فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد می گوییم فشار روحی و استرس ایجاد شده است. منابع فشار ممكن است محرومیتهای خارجی یا داخلی باشد. به عبارت دیگر ناكامیها و تعارضها به هرترتیب كه پدید آیند چون وضع روانی یا رفتارهای عادی فرد را دچار اختلال می كنند استرس ایجاد می كنند. همه مسائل و مشكلاتی كه خواسته و ناخواسته در زندگی انسانها بوجود می آیند نوعی فشار روانی محسوب می شوند.

اغلب استرسهای جوانان چون شكست تحصیلی و شغلی یا بسیاری از بیماریهای جسمی و روانی می توانند قابل پیشگیری باشند و استرسهایی چون مرگ نزدیكان و زلزله و... را نمی توان پیشگیری كرد. در هر مورد مهمترین عامل در تعیین چگونگی و نوع استرس، تصورات شخص جوان و میزان ارزشی است كه او برای آن مورد خاص قائل است. به طور طبیعی هر چه مدت دوام و تعداد استرس هایی كه در یك زمان پیش می آید افزایش یابد فشار روحی شدیدتر است.

استرسهای درازمدت ممكن است به ایجاد اختلالهایی مانند زخمهای گوارشی، بیماریهای قلبی و فشار خون كمك كند. اثر و تأثیر استرس در افراد جوان چگونه است؟ كسانی كه در برابر فشار روانی مقاوم هستند رویدادهای زندگی را در كنترل خود می دانند و به آسانی با مسائل و مشكلات زندگی مقابله می كنند. شدت فشار روانی به احساس كارایی فرد، یعنی اطمینان خاطر آدمی از این كه می تواند موقعیت فشارزا را به خوبی اداره و تحمل كند، میزان دسترسی به حمایتهای اجتماعی و توجه مردم، ارزیابی فرد از خود و موقعیت فشارزا و توانایی كنترل آن موقعیتی كه فشار روانی در آن روی می دهد بستگی دارد.

روشهای كنترل و كنار آمدن با استرس

1- كنار آمدن: معمولاً دو شیوه كنار آمدن با استرس وجود دارد: به صورت مستقیم و به صورت دفاعی؛ روشهای مستقیم كنار آمدن مستلزم توجه شخص به واقعه استرس زا و به كارگیری امكانات رفتاری و شناختی است. روشهای كنار آمدن دفاعی مستلزم اجتناب از واقعه استرس زا، زمانی كه رخ داده است یا جلوگیری كردن از پاسخ هیجانی و فیزیولوژیكی به آن و از این رو، كاهش دادن اثرات آن است.

2- پسخوراند زیستی: روشهای كنترل استرس نظیر مراقبه (مدیتیشن)، پسخوراند زیستی و آرمیدگی تدریجی با كاهش دادن تنش جسمانی مثل داروهای آرامبخش عمل می كنند. پسخوراند زیستی مناسب و به موقع بر دامنه وسیعی از پاسخهای فیزیولوژیكی خودكار كنترل ارادی دارد.

3- ورزش: دانشمندان دریافتند كه شركت در برنامه اروبیك به طور چشمگیری استرس و افسردگی را كاهش می دهد. زیرا این روش برای برانگیختگی سمپاتیك است نه پاراسمپاتیك. اروبیك همیشه دوره ای از آرامش كامل را به همراه دارد كه ادراك كنترل فرد بر واكنش پذیری فیزیولوژیكی اش را بیشتر تقویت می كند.

لیلا عطاردی فرد

23تیر1382

روزنامه همشهری