مسابقات سالانه انتخاب ملکه زیبایی دنیا در یک نگاه

همه ساله و همزمان با برپایی مسابقات سالانه انتخاب ملکه زیبایی دنیا (Miss World) در یکی از کشورهای دنیا، موجی از اخبار و گزارش های این رویداد در روزنامه ها و مجلات و شبکه های رادیویی و تلویزیونی و ماهواره ای سراسر دنیا انتشار می یابد. اگر چه حامیان این مسابقات این رویداد را تفریحی بی ضرر می دانند، اما فمنیست ها همواره (از دهه هفتاد میلادی) مسابقات انتخاب ملکه زیبایی را اقدامی در جهت تنزل جایگاه زنان به عنوان عروسک هایی نیمه برهنه در انظار مردان قضاوت کننده در مورد ریزه کاری های اندام هایشان ارزیابی نموده اند. نویسنده این مقاله با یادآوری برنده شدن یک دختر افریقایی در این مسابقات و اعتراضات گسترده مردم مسلمان نیجریه به این رقابت ها، معتقد است که چنین اقداماتی هرگز نمی تواند گامی در جهت رفع مشکلات دنیای امروز بردارد. و اگر ارزش هایی نظیر آزادی و تساهل و دموکراسی و عدالت جزء نیازهای امروز بشریت است، آیا پافشاری برای برپایی این مسابقات شرم آور هم جزء این نیازها به شمار خواهد رفت؟

بنیادگران مسلمان، موفق به کاری شده اند که فمنیست ها در چند دهه اخیر در انجام آن ناکام بوده اند: تبدیل مسابقات انتخاب ملکه زیبایی دنیا به یک مسئله سیاسی جهانی. به دنبال برپایی این مسابقات در لندن و عدم حضور نماینده کشور مسلمان نیجریه در این رقابت ها، این سؤال دیگر بار به وجود آمد که آیا این رقابت های سالانه در جهت نمایش زیبایی های زنانه، برای همه ملت های دنیا همچنان قابل قبول خواهد بود؟

در سال های دهه هفتاد میلادی، فمنیست ها با برپایی راه پیمایی های گسترده در سراسر دنیا، این رقابت ها را یک بازار گله وار مبتذل می دانستند که در آن، عده ای از مردان برای قضاوت در مورد زنان از روی قیافه هایشان گردهم می آیند. آنان اعقتاد داشتند که این مسابقه اندام، نه یک سرگرمی که یک مسأله سیاسی است؛ چرا که ما در آن با قدرت ها و نه ورزشکاران رو به رو هستیم. زنان در این رقابت ها در حالی بدن های خود را به نمایش می گذارند که مردان به مو شکافی جزئیات بدن های این شرکت کنندگان می پردازند. لذا در این مورد، ما با یک ناعدالتی گسترده رو به رو هستیم.

این اعتراضات همواره در صدر اخبار رسانه ها قرار گرفته و حتی به یکی از مشخصه های دنیای مدرن تبدیل شده است. البته ما در سال های اخیر شاهد حضور زنان داور و دختران دارای مدارک دانشگاهی در رشته ای نظیر فیزیک هم بوده ایم. اما این تغییرات نمی تواند ماهیت این مسابقات را تغییر دهد؛ چرا که در غرب، همه به لوس بازی های این مسابقات اذعان دارند، هر چند فمنیست ها همچنان بر مواضع پیشین خود پافشاری می کنند.

از دیگر سو، باید دانست که این رقابت ها را به صورت مجازی، می توان تنها واقعه جهانی دنیای امروز دانست که به صورتی منظم در کشورهای در حال توسعه انجام می گیرد. این رقابت ها اگر چه ویژگی ها و خاستگاهی اروپایی دارد، اما همه ساله در کشوری برپا می شود که برنده سال پیش به آن تعلق داشته است. مقامات رسمی در حال شعار «خانواده جهانی» و «همه ملت ها بر روی یک سکو» را مطرح  می نمایند که مخالفت های گسترده نسبت به این مسابقات، با پاسخی مناسب رو به رو نبوده است. لذا این ادعاها، تنها در حد یک رقابت جهانی در جهت برگزیدن یک زن زیبا، محدود شده است.

اما با همه این مسائل، ترتیب دهندگان این مسابقات روز به روز ثروتمندتر می شود. دانیل میلر و دون اسلاتر در کتاب خود، با یادآوری پیروزی یک دختر سیاه پوست ترینیدادی در این رقابت ها، معتقدند که اگر چه مردم این کشور فقیر، این پیروزی را به عنوان فرصتی جهت عرضه خود به دنیا می دانستند، اما آنان نیز همانند هندی ها و بسیاری از کشورهای دیگر، زنجیره ای از مردمی را تشکیل می دهند که به انتخاب ملکه زیبایی دنیا از کشورشان و البته از نگاه غریبان افتخار می کردند. همان طور که برنده سال پیش این رقابت ها که یک دختر نیجریه ای بود، خاطر نشان می کند، وی اولین دختر سیاه پوستی به شمار می رود که از قاره افریقا به عنوان برنده این مسابقات برگزیده شده است. البته عده ای معتقدند که این امر را باید نشانی از تنوع فرهنگی دنیای امروز دانست، ولی مطمئناً این توجیهات در برابر حقیقت این مسابقات، رنگ می بازد. چرا که این پیروزی نتوانست مشکلات این کشور فقیر آفریقایی را بر طرف کند.

اما جامعه زنان دنیای امروز تا چه حد توانسته است در برابر این معضل سیاسی واکنش نشان دهد؟ و اگر ملکه های زیبایی نمی توانند در برابر این جهالت توجیهی داشته باشند، آیا روشنفکران فرافمینستی نباید از این وضعیت دوری جویند؟

برای اولین بار در تاریخ مسابقات ملکه زیبایی دنیا، این فرصت برای زنان دنیا به وجود آمد که در برابر این موضوع، بدون هیچ گونه فشاری تفکر نمایند. البته در این مسابقات، نمایندگان کشورهای دانمارک، کاستاریکا و آفریقای جنوبی نیز از این فرصت در جهت فشار بر دنیا در جهت حل مشکلات حوزه حقوق بشر بهره برده بودند. اما آیا در سایه این مسابقات، مردم دنیا توانستند از حقایق موجود در کشور نیجریه اطلاع یابند؟ مطمئناً خیر.

همزمان با این مسابقات، یکی از روزنامه های محلی نیجریه در مطلبی مدعی شده بود که پیامبر اسلام نیز در یکی از ازدواج های خود، احتمالاً دختری زیبا را برگزیده است. این اقدام، موجی از خشم را در میان مردم این کشور برانگیخت. چرا که هرگونه عمل غیرشرعی در نیجریه با مجازات همراه است، به ویژه اگر این کار در ماه رمضان صورت گرفته باشد.

باید دانست که مردم نیجریه نیز فرهنگی مشابه عاملان بمب گذاری در کلوپ ساری جزیره بالی دارند. آنان معتقدند که در دنیای امروز نباید ارزش های فرهنگی غرب را به صورتی کامل و تمام عیار پذیرفت. در عصر نوین بنیادگرایی مسلمانان، ما شاهد تغییرات زیادی در دنیای حاضر هستیم، هر چند افراد اندکی در غرب به این حوادث پی برده اند. پیش از حوادث 11 سپتامبر 2001 میلادی، امپریالیسم تمام عیار غربی، بر دنیای ما حاکمیتی تمام عیار داشت و ارزش های خود را به سراسر ملت های دنیا تحمیل می نمود. اما در سایه این حملات به ارزش های غربی، نفرت از ارزش های غربی حتی در میان افراد غیرمرتبط با گروه های بنیاد گرا نیز به صورتی گسترده قابل مشاهده است. افرادی که در پایتخت نیجریه تظاهرات نمودند، اعضای القاعده نبودند؛ آنان می خواستند در برابر تهاجم ارزش های غربی به فرهنگ بومی خود مقاومت نمایند.

در چنین دنیایی، ما باید به دقت در مورد ارزش هایی که خواهان ستایش آنها هستیم، بیاندیشیم. دموکراسی، عدالت و مدارا از این جمله است. اما آیا انتخاب ملکه زیبایی هم جزو این ارزش ها به شمار می آید؟

منبع: www.Guardian.uk

نویسنده: رز کوارد