تغییرات پوست در یائسگى

پوست نیز مانند دیگر اعضاى بدن در ابتداى دوره یائسگى كه به دنبال قطع هورمون استروژن و پروژسترون و توقف قاعدگى اتفاق مى افتد، دستخوش تغییرات فراوان مى شود، مثل: چین و چروك هایى كه شما در نواحى گونه، پلك ها، زیرچشم و اطراف چانه مى بینید.

تغییرات پوستى در یائسگى معمولا به دلیل از دست رفتن بافت تشكیل دهنده پوست یا همان كلاژن در لایه هاى اپیدرم(لایه خارجى پوست)، درم و هیپودرم(لایه زیرین پوست) اتفاق مى افتد.

كلاژن نوعى پروتئین است كه باعث ضخامت و كلفتى پوست شده و به آن قابلیت ارتجاعى مى بخشد. میزان این پروتئین از سن چهل سالگى به تدریج كم شده تا اینكه با شروع یائسگى به میران قابل توجهی كاهش مى یابد.

هر زن یائسه، به طور متوسط 1/2 درصد از كلاژن بدنش را در سال از دست مى دهد. این روند در یكى دو سال اول یائسگى، بیشتر از سال هاى بعدى است. به طورى كه در 5 سال اول یائسگی، كلاژن پوست 20 درصد كاهش مى یابد. مطالعات نشان مى دهد، مهم ترین دلیل خشكى و نازك شدن پوست در سنین بعد از 45 سالگى، یائسگى و کاهش كلاژن است كه در مدت كم به صورت خط هایى در نواحى صورت، چانه و گونه بروز مى كند.

مسئله مهم دیگرى كه در این زمان بروز مى كند، كشیدگى پوست در گونه، اطراف پلك، زیر بغل و ناحیه سینه است كه در برخى موارد با خارش شدید همراه است.

كاهش فعالیت غده هاى چربى ساز و غده هایى كه مسئولیت تعریق بدن را به عهده دارند، نیز در این نواحى باعث زبر و خشن شدن پوست و حتى تغییر رنگ نواحى زیر بغل و كشاله هاى ران مى شود.

عوارض یائسگى تنها به پوست محدود نمى شود. افزایش مو هاى نرم و كركى در پیشانى، بالاى لب ها، اطراف سینه، كم و شكننده شدن مو هاى سر و كند شدن روند رشد ناخن ها از دیگر تغییراتى است كه به دلیل قطع ترشح استروژن و در عوض ترشح هورمون مردانه ی آندروژن، یا به عبارتى عدم تعادل بین هورمون هاى مردانه و زنانه در بدن بروز مى كند.

ولى از آنجا كه تغییرات پوست به ویژه در ناحیه صورت از دیگر تغییرات دوران یائسگى بارزتر است و این كه خانم هایى كه چهره زیبا و شاداب ترى دارند، از روحیه و اعتماد به نفس بالاترى نیز برخوردارند، توجه به راه هاى چگونگى حل این مسئله اهمیت ویژه اى خواهد داشت.

دكتر پاگانتى متخصص پوست در این رابطه مى گوید: براى جلوگیرى از بروز چین و چروك پوست، برخوردارى از تغذیه سالم و استفاده از كرم ها و لوسیون هاى مناسب در قبل و بعد از یائسگى بسیار موثر است.

توجه به آنتى اكسیدان ها نظیر ویتامین E ، C و ویتامین A تاثیر مثبتى در جلوگیرى از این عارضه خواهد داشت. مصرف ویتامین E نظیر جوانه گندم و سویا باعث تجمع كلاژن در بافت پوست مى شود. مواد غذایى غنى از ویتامین C با محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید، درصد خشكى و زبرى و حساسیت پوست را كاهش مى دهد. ویتامین A نیز مانع از تغییر رنگ پوست و ناهموارى آن مى شود.

استفاده از كرم هاى الفاهیدروكسى اسید كه باعث تولید كلاژن مى شود و كرم هاى فیتواستروژن كه حاوى ماده گیاهى شبه استروژن هستند و پرهیز از استعمال صابون هاى قلیایى از دیگر اقداماتى است كه در طول دوره یائسگى به خانم ها بسیار توصیه مى شود.

ضمن اینكه قرار گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید نیز از جمله دلایل تشدید چین و چروك در این دوران است كه باید مورد توجه قرار بگیرد. گذاشتن كلاه لبه دار، مالیدن كرم ضدآفتاب با SPF حداقل 15 و دورى از تماس با اشعه ماوراء بنفش خورشید در فاصله بین 11صبح تا 3 بعد از ظهر كمك بزرگى به كاهش مضرات نور خورشید مى كند.

دكتر پاگانتى همچنین نوشیدن روزانه حداقل 8 لیوان آب، مصرف حداقل 5 واحد میوه و سبزى براى تامین ویتامین ها و مواد معدنى مورد نیاز را از دیگر اقدامات ضرورى براى خانم هایى دانست كه مى خواهند در دوره یائسگى نیز از پوستى سالم، زیبا و شفاف برخوردار باشند.

بهاره مهرنژاد